វិទ្យាសាស្រ្តយោធាកម្ពុជា: បដិវត្តន៍ពណ៍ កម្ពុជា ២០១៣

គំរូបដិវត្តន៍ពណ៍លើសកលលោករួមមានដូចជា ៖

បដិវត្តន៍ពណ៍ កូរ៉េខាងត្បូង South Korea
បដិវត្តន៍ពណ៍ ជប៉ុន Japan
បដិវត្តន៍ពណ៍នៅ អូស្រ្តាលី Australia
បដិវត្តន៍ពណ៍ នៅ តៃវ៉ាន់ Taiwan
វេណេហ្សុយអេឡា Venezuela
បដិវត្តន៍ពណ៍ ភូមារ Burma
បដិវត្តន៍ពណ៍ ហុង កុង Hong Kong
បដិវត្តន៍ពណ៍ ស្រីលង្លកា Sri Lanka
បដិវត្តន៍ពណ៍ បាតុកម្ម នៅ អគ្ឡេស United Kongdoms
បដិវត្តន៍ពណ៍ អ៊ុយក្រែន Ukraine
បដិវត្តន៍ពណ៍ បឹងក្លាដេស Bengladesh
បដិវត្តន៍ពណ៍ នៅប្រទេសថៃ Thailand 2006
បដិវត្តន៍ពណ៍ នៅ វៀតណាម Vietnam 2014, 2018
បដិវត្តន៍ពណ៍ នៅកម្ពុជា រដ្ឋប្រហារ ឆ្នាំ ១៩៧០ ( ប្រវត្តិ អ៊ិនតាំ ប្រវត្តិ លន់ នល់ ប្រវត្តិ .ហង់្ស ធុនហាក់.. ប្រវត្តិ ចេង ហេង. ប្រវត្តិ ស៉ឺង ង៉ុកថាញ់ )
បដិវត្តន៍ពណ៍ នៅកម្ពុជា ២០១៣
បដិវត្តន៍ពណ៍ នៅ កម្ពុជា ២០២៤

បដិវត្តន៍ពណ៍ យូហ្គោស្លាវី Yugoslavia

ឆ្នាំ ២០១២ លើកមុន លោកសម រង្ស៊ី បង្ខំចិត្តនិរទេសខ្លួននៅក្រៅប្រទេស គឺដោយសារសំណុំរឿងដកបង្គោលព្រំដែនកម្ពុជាវៀតណាម ដែលពេលនោះ តុលាការផ្ដន្ទាទោសលោកឲ្យជាប់ពន្ធនាគារ១២ឆ្នាំ។ ប៉ុន្តែលើកនេះ លោក សម រង្ស៊ី រងបណ្ដឹងព្រហ្មទណ្ឌចំនួនរាប់សិបបណ្ដឹង រាប់ចាប់តាំងពីសំណុំរឿងបរិហារកេរ្តិ៍ ប្រមាថព្រះមហាក្សត្រ និងឧបឃាតជាដើម។ ទាំងនេះសុទ្ធសឹងតែជាសំណុំរឿងធំ និងមានលក្ខណៈធ្ងន់ធ្ងរ ដែលអាចធ្វើឲ្យលោក សម រង្ស៊ី ប្រឈមមុខនឹងការជាប់ពន្ធនាគារយូរអង្វែង។ តើលើកនេះ លោក សម រង្ស៊ី អាចទទួលបានការព្រះរាជទានលើកលែងទោសពីសំណាក់អង្គព្រះមហាក្សត្រដូចលើកមុនដែរឬយ៉ាងណា? មានតែប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដែលជាគូបដិបក្ខរបស់លោក សម រង្ស៊ី ម្នាក់គត់ ដែលអាចឆ្លើយនឹងសំណួរនេះបាន៕

ឆ្នាំ ២០១៣ បើលោក ហ៊ុន សែន បញ្ឈប់ការទប់ស្កាត់មាតុភូមិនិវត្តន៍របស់ខ្ញុំ ហើយអនុញ្ញាតិឲ្យអ្នកគាំទ្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ មកទទួលខ្ញុំដោយសេរី ដូចពួកគេបានធ្វើ នៅពេលមាតុភូមិនិវត្តន៍ចុងក្រោយរបស់ខ្ញុំ កាលពីថ្ងៃ ១៩ កក្កដា ២០១៣ ពេលនោះ ខ្ញុំនឹងមកដល់ប្រទេសកម្ពុជា ភ្លាមមួយរំពេច ហើយសុខចិត្តឲ្យរដ្ឋអំណាចចាប់ខ្ញុំ និងយកខ្ញុំ ទៅដាក់ពន្ធនាគារ។ អ្នកសង្កេតការណ៍ឯករាជ្យ ទស្សន៍ទាយថា នៅថ្ងៃដែលលោក សម រង្ស៊ី វិលត្រឡប់មកប្រទេសកម្ពុជាវិញម្តងទៀត នៅពេលខាងមុខនេះ ពលរដ្ឋខ្មែរ ដែលធ្វើដំណើរមកពីជិតឆ្ងាយ ហើយប្រមូលផ្តុំគ្នា ដើម្បីទទួលស្វាគមន៍លោក សម រង្ស៊ី នឹងមានចំនួនយ៉ាងតិច ៣ ដង ច្រើនជាង កាលពីថ្ងៃ ១៩ កក្កដា ២០១៣។ ហ្នឹងហើយ ដែលធ្វើឲ្យលោក ហ៊ុន សែន មានការភ័យខ្លាច ចំពោះប្រជាប្រិយភាពរបស់លោក សម រង្ស៊ី ដែលនឹងធ្វើឲ្យរបបផ្តាច់ការវិនាសសាបសូន្យ។

ឆ្នាំ ២០១៥ ចាប់តាំងពីលោក សម រង្ស៊ី ចាកចេញពីកម្ពុជានៅចុងឆ្នាំ២០១៥ គ្មានពេលណាដែលលោកប្ដេជ្ញាចិត្តវិលចូលស្រុកវិញ ខ្លាំងដូចលើកនេះទេ។ លើកនេះ លោក សម រង្ស៊ី មិនត្រឹមតែសន្យាផ្ទាល់មាត់ថានឹងវិលមកកម្ពុជាវិញនៅថ្ងៃទី០៩វិច្ឆិកាទេ ប៉ុន្តែលោកបានប្រកាសពីគម្រោងច្បាស់លាស់ បូករួមទាំងឆន្ទៈមោះមុត ក្នុងការលះបង់សិទ្ធិសេរីភាពផ្ទាល់ខ្លួន ដើម្បីប្ដូរយកសិទ្ធិសេរីភាពនិងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យជូនប្រជាជន។

១២ តុលា ២០១៩ / 12 October 2019 លោក សម រង្ស៊ី បញ្ជាក់សារជាថ្មី អំពីផែនការមាតុភូមិនិវត្តន៍ របស់ថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ក្នុងថ្ងៃ ០៩ វិច្ឆិកា ២០១៩។ Sam Rainsy confirms the repatriation plan of the CNRP leadership on 9 November 2019.

លោកស្រី មូរ សុខហួរ៖ ផែនការមាតុភូមិវត្តន៍របស់លោក សម រង្ស៊ី នៅថ្ងៃទី០៩ វិច្ឆិកា មិនផ្លាស់ប្តូរទេ គិតត្រឹមថ្ងៃទី ២៧ តុលានេះ លោកស្រី មូរ សុខហួរ ប្រធានគណៈកម្មការរៀបចំមាតុភូមិនិវត្តន៍របស់លោក សម រង្ស៊ី បានគូសបញ្ជាក់ថា ផែនការមាតុភូមិនិវត្តន៍របស់លោក សម រង្ស៊ី នៅថ្ងៃទី ០៩ វិច្ឆិកា ខាងមុខនេះ នឹងមិនមានការផ្លាស់ប្តូរនោះទេ។ ការលើកឡើងនេះ គឺបន្ទាប់ពីមានការផ្សព្វផ្សាយតាមរយៈលិខិតក្លែងក្លាយមួយថា លោកស្រី មូរ សុខហួរ បានប្រាប់ឲ្យសកម្មជនរបស់លោកស្រីទាំងអស់ ផ្អាកផែនការវិលត្រឡប់ នៅថ្ងៃទី០៩ ខែវិច្ឆិកា ព្រោះខ្លាចការចាប់ខ្លួន។

ន្រ្តីជាន់ខ្ពស់អន្តោប្រវេសន៍មួយរូប ក៏បានបញ្ជាក់ដែរប្រាប់អង្គភាពព័ត៌មាន Fresh News ថា «ភាគីខាងថៃក្រុមហ៊ុន Thai Airways បានបញ្ជាក់មកថា សម រង្ស៉ី មិនមានឈ្មោះឡើងលើយន្តហោះមកទីក្រុងបាងកកទេ»។

ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរមួយរូបស្ថិតនៅព្រលានយន្តហោះទីក្រុងប៉ារីស បានឃើញថា គាត់បានឃើញប៉ូលិសបារាំងបានបណ្តេញ សម រង្ស៉ី និងអ្នកហែហមចេញពី ព្រលានយន្តហោះ Charles De Gaulle។ ដូចនេះការទៅព្រលាននេះ គ្រាន់តែជាឆាកល្ខោន ដែល សម រង្ស៉ី សម្តែងឲ្យអ្នកគាំទ្រមើលថា បានទៅព្រលានមែន តែក្រុមហ៊ុនយន្តហោះថៃមិនឲ្យឡើង ដើម្បីប្រើជាលេសពន្យាពេលថ្ងៃទី ០៩/១១ ដែលតាមការពិតសំបុត្រយន្តហោះជើងហោះហើរថ្ងៃនេះ សម រង្ស៉ី បានពន្យារពេលរួចបាត់ទៅហើយ៕

.......បន្ទាប់ពីមានបដិវត្តន៍ពណ៍ ក៍ឈានដល់ការរំលាយគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ និង ចាប់ខ្លួនមេដឹកនាំបដិវត្តន៍ពណ៍ ដាក់គុក ហាមឃាត់មនុស្ស ១១៨នាក់មិនឲ្យធ្វើនយោបាយ ៥ឆ្នាំ និងការ យកសមាជិកសភា ៥៥ នាក់ចូលក្នុងជួររដ្ឋាភិបាល់

ក្រសួងមហាផ្ទៃអនុញ្ញាតឱ្យតំណាងសមាគម អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល និងតំណាងប្រជាជនមូលដ្ឋានជួបជុំនៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យ តែមិនអនុញ្ញាតឱ្យមានជនបរទេសចូលរួមសម្ដែងមតិឡើយភ្នំពេញៈ ក្រសួងមហាផ្ទៃអនុញ្ញាតឱ្យតំណាងសមាគម អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល និងតំណាងប្រជាជនមូលដ្ឋាន ប្រើប្រាស់ទីលានប្រជាធិបតេយ្យ ដើម្បីធ្វើការជួបជុំសម្តែងមតិក្រោមប្រធានបទ "សន្និបាតមហាជន" ដែលនឹងប្រព្រឹត្តទៅនៅថ្ងៃទី០៣ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២២ ចាប់ពីម៉ោង០៧:០០នាទី រហូតដល់ម៉ោង១៦:៣០នាទី ដែល មានអ្នកចូលរួមប្រមាណ៩០០នាក់ ដោយមិនអនុញ្ញាតឱ្យមានជនបរទេសចូលរួមសម្ដែងមតិនេះឡើយ។ ទន្ទឹមនេះ ការដាក់ញត្តិជូនក្រសួងការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ ត្រូវធ្វើតាមរយៈមន្ត្រីតំណាងរដ្ឋបាលរាជធានីភ្នំពេញ ដើម្បីសម្របសម្រួលបញ្ចូនទៅក្រសួងការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ។ជាមួយនេះដែរ ក្រសួងមហាផ្ទៃស្នើឱ្យរដ្ឋបាលរាជធានីភ្នំពេញ ធ្វើការណែនាំដល់តំណាងសមាគម អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល និងតំណាងប្រជាជនមូលដ្ឋានទាំងនោះ ត្រូវអនុវត្តឱ្យបានម៉ឺងម៉ាត់ស្របតាមខ្លឹមសារក្នុង កំណត់ហេតុនៃកិច្ចប្រជុំដែលបានឯកភាពគ្នា និងលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្តជាធរមានព្រមទាំងត្រូវធានាការពារសន្តិសុខ សណ្ដាប់ធ្នាប់សាធារណៈ ដោយការទទួលខុសត្រូវខ្ពស់។

.ថ្ងៃទី៤ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២២យុវជនចំនួនពីរនាក់ ត្រូវបានសមត្ថកិច្ច ខេត្តកណ្តាល ចាប់ខ្លួនវាយខ្នោះ នៅមុខសាលរាជធានីភ្នំពេញ ភ្លាមៗក្រោយពួកគេចាកចេញពីជួបមន្ត្រីសាលារាជធានី ដើម្បីស្នើសុំធ្វើបាតុកម្មដោយអហិង្សានៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យ ទាមទារឱ្យរដ្ឋាភិបាលបញ្ឈប់ការចេញបណ្ណស្នាក់នៅអចិន្ត្រៃយ៍ដល់ជនបរទេស និងលុបគម្រោងបង្កើតអាគារសិក្សាភាសាវៀតណាមនៅក្នុងសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ។

ទីលានប្រជាធិបតេយ្យ Democratic Field

23 December 2013 · នេះជាទិដ្ឋភាពគារដង្ហែក្បួនរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិកាលពីថ្ងៃទី២២ ខែធ្នូ ដែលមានបាតុករប្រមាណជាង ៥០០,០០០នាក់។ ល្មមចុះចេញហើយហ៊ុនសែន អើយ។

គណបក្សប្រឆាំងប្រារព្ធទិវាសិទ្ធមនុស្ស១០ធ្នូ នៅទីលានប្រជាធិបេតេយ្យ

នៅពេលនេះ សកម្មជនប្រមាណពេញពាក់កណ្តាលទីលានប្រជាធិបតេយ្យ កំពុងតែជួបជុំគ្នាដើម្បីប្រារព្ធសាទរទិវាសិទ្ធមនុស្ស10ធ្នូ ដែលដឹកនាំដោយគណបក្សប្រឆាំង។ នៅមុននេះគឺកាលពីម៉ោងប្រមាណ 9 និង 40 នាទីក្បួនដង្ហែរបស់លោកកឹម សុខាហែ មកពីទីស្នាក់ការត្រឡោកបែក និងក្បួនរបស់លោកសម រង្ស៊ី ហែមកពីចាក់អង្រែបានដើរមកប្រសព្វគ្នានៅត្រង់ស្តុបផ្លូវភ្លោះអគារកាណាឌីយ៉ា ហើយបានឈប់ក្នុងរយៈពេលខ្លីប្រមាណ4ឬ5នាទីនឹងបន្លឺសម្រែកអបអរទិវាសិទ្ធិមនុស្ស រួចទើបដង្ហែរគ្នាមកជួបជុំនៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យ។សកម្មជនបក្សសង្គ្រោះជាតិលោក ភារុណ ដែលជួតក្បាលនឹងក្រណាត់ពណ៌លឿងនោះ បាននិយាយថា លោកមកទីនេះគឺ«ដើម្បីយុត្តិធម៌ហើយថាមានយុត្តិធម៌ទើបគ្មានអំពើហឹង្សា»។

សិទ្ធិ - នៅថ្ងៃទី២៩ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៤ នេះលោក ប៉ា សុជាតិវង្ស អភិបាលនៃគណៈអភិបាលរាជធានីភ្នំពេញ បានលើកឡើងថា ពេលឃោសនាបោះឆ្នោត ជ្រើសរើសសមាជិក ក្រុមប្រឹក្សារាជធានី-ខេត្ត ស្រុក-ខណ្ឌ ទីតំាងទីលានប្រជាធិបតេយ្យ ក្បែរវត្តភ្នំ និងបរិវេណមុខវត្តបុទុមវតី គឺ«មិនត្រូវបាន»អនុញ្ញាត ឲ្យមានការប្រមូលផ្តុំជួបជុំអ្វីទាំងអស់។

លោក ប៉ា សុជាតិវង្ស បានព្រមានថា រហូតមកដល់ពេលនេះ ដោយមានការឯកភាពពីក្រសួងមហាផ្ទៃផងនោះ អាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចគ្រប់ប្រភេទ ដែលពាក់ព័ន្ធ បានត្រៀមចាត់វិធានការក្តៅរួចរាល់អស់ហើយ ដើម្បីបង្រ្កាប និងបោសសំអាត ចំពោះសកម្មភាពគណបក្សនយោបាយណាមួយ ដែលមិនគោរពតាមការណែនំា របស់អាជ្ញាធរក៏ដូចជាក្រសួងមហាផ្ទៃ។

ប៉ូលិសដាក់លួសបន្លាបិទផ្លួវបាតុករ (រូបថតថ្ងៃទី៣០ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៣)

ភ្នំពេញ — គណបក្សសង្គ្រោះជាតិនៅថ្ងៃច័ន្ទនេះបានផ្អាកការដើរហែក្បួននៅតាមផ្លូវសាធារណៈនានាក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ ក៏ប៉ុន្តែបានអំពាវនាវឲ្យប្រជាពលរដ្ឋមកចូលរួមធ្វើមហាបាតុកម្មនៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យជារៀងរាល់ថ្ងៃវិញ និងបានប្រកាសដើរហែក្បួនលក្ខណៈទ្រង់ទ្រាយធំជារៀងរាល់ថ្ងៃអាទិត្យខាងមុខនេះ។

មានក្រុមបាតុករជាច្រើនរាប់ពាន់នាក់បានមកចូលរួមស្តាប់សេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់មន្ត្រីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងលោកសម រង្ស៊ី។ ក៏ប៉ុន្តែលោកកឹម សុខាអនុប្រធានគណបក្សមិនមានវត្តមាននៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យទេ។

លោកសម រង្ស៊ី ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានប្រកាសប្រាប់ក្រុមបាតុករថា ចាប់ពីថ្ងៃច័ន្ទនេះតទៅរហូតដល់ថ្ងៃសៅរ៍ការជួបប្រជុំរបស់ក្រុមបាតុករនឹងធ្វើនៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យដដែល តែមិនដើរហែក្បួនទេ។ លោកបានប្រកាសថា នៅថ្ងៃអាទិត្យខាងមុខនេះ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិនឹងដើរហែក្បួនដោយសន្តិវិធីលក្ខណៈទ្រង់ទ្រាយធំជាងពេលមុនៗដើម្បីទាមទារឲ្យបោះឆ្នោតឡើងវិញ និងផ្លាស់ប្តូរមេដឹកនាំបច្ចុប្បន្នចេញ។