តើអ្វីបដិវត្តន៍ពណ៍?

What colored revolutions is ? តើអ្វីបដិវត្តន៍ពណ៍? ជាក្បូនសឹកសរសេរដោយអ្នកឯកទេសសង្រ្គាម Colored revolution is act of war as it developed by war strategists ការបរិយាយខាងក្រោមធ្វើតាមវិធី វិភាគដើមឈើបញ្ហា Problem Tree Analysis

គំរូបដិវត្តន៍ពណ៍នៅ បឹងក្លាដេស

គំរូបដិវត្តន៍ពណ៍លើសកលលោករួមមានដូចជា ៖

1. បដិវត្តន៍ពណ៍  កូរ៉េខាងត្បូង South Korea
2. បដិវត្តន៍ពណ៍ ជប៉ុន Japan
3. បដិវត្តន៍ពណ៍នៅ អូស្រ្តាលី Australia
4. បដិវត្តន៍ពណ៍ នៅ តៃវ៉ាន់ Taiwan
5. វេណេហ្សុយអេឡា Venezuela
6. បដិវត្តន៍ពណ៍ ភូមារ Burma
7. បដិវត្តន៍ពណ៍ ហុង កុង Hong Kong
8. បដិវត្តន៍ពណ៍ ស្រីលង្លកា Sri Lanka
9. បដិវត្តន៍ពណ៍ បាតុកម្ម នៅ អគ្ឡេស United Kongdoms
10. បដិវត្តន៍ពណ៍ អ៊ុយក្រែន Ukraine 
11. បដិវត្តន៍ពណ៍ បឹងក្លាដេស Bengladesh 
12. បដិវត្តន៍ពណ៍ នៅប្រទេសថៃ Thailand 2006
13. បដិវត្តន៍ពណ៍ នៅ វៀតណាម Vietnam 2014, 2018
14. បដិវត្តន៍ពណ៍ នៅកម្ពុជា រដ្ឋប្រហារ ឆ្នាំ ១៩៧០ ( ប្រវត្តិ អ៊ិនតាំ ប្រវត្តិ លន់ នល់ ប្រវត្តិ .ហង់្ស ធុនហាក់.. ប្រវត្តិ ចេង ហេង. ប្រវត្តិ ស៉ឺង ង៉ុកថាញ់ )
15. បដិវត្តន៍ពណ៍ នៅកម្ពុជា ២០១៣
16. បដិវត្តន៍ពណ៍ នៅ កម្ពុជា ២០២៤ 
1. ( ផែនការធ្វើ បដិវត្តន៍ពណ៍ 
2. ( ផែនការកំទេច បដិវត្តន៍ពណ័)
17. បដិវត្តន៍ពណ៍ យូហ្គោស្លាវី Yugoslavia 

និយមន៍យពាក្យ បដិវត្តន៍ពណ័ Colored Revolution គឺផ្លាស់ប្តូររបបដឹកនាំ ប្រព័ន្ធនយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច យុត្តិធម៍ យោធា ទំនាក់ទំនងការទូត ដូចជាបដិវត្តន៍បារាំង  បដិវត្តន៍នៅសូរៀត បដិវត្តន៍នៅចិនដោយ ម៉ៅសេទុង តែខុសគ្នា ត្រង់ការប្តូរពូជសាសន៍១ចេញ ដូរសាសនា១ចេញ ដាក់សាសនា ឬពូជសាសន៍ខ្លួនឯងជា អង្គសំខាន់ក្នុងជួរថ្នាក់ដឹកនាំរដ្ឋ។

1. ផ្លែផ្កានៃបដិវត្តន៍ Leaf of Revolution នឹងមានការ គឺផ្លាស់ប្តូររបបដឹកនាំ ប្រព័ន្ធនយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច យុត្តិធម៍ យោធា ទំនាក់ទំនងការទូត ដូចជាបដិវត្តន៍បារាំង  បដិវត្តន៍នៅសូរៀត បដិវត្តន៍នៅចិនដោយ ម៉ៅសេទុង..
2. ដើមឈើបញ្ហា Problem Tree : ការធ្វើបដិវត្តន៍
3. ឬសគល់នៃបដិវត្តន៍៖ The Roof of Revolution Problem គេឃើញមានកត្តាធំ០៥ដែលនាំឲ្យសង្គមជួបកល្បយុគ្គ/អស្ថេរភាពសង្គម

ផែនការធ្វើបដិវត្តន៍ពណ៍នៅ កម្ពុជា ឆ្នាំ ២០២៤

There are five elements that create an unstable social equilibrium:

(1) វិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច​ឬ កត្តាសេដ្ឋកិច្ច economic or fiscal strain,

(2) ទំនាក់ទំនងរដ្ឋាភិបាលបរទេស ជាមួយបក្សប្រឆាំង alienation and opposition among the elites,

(3) មហាជនខឹងសម្បារជាមួយភាពអយុត្តិធម៍ widespread popular anger at injustice,

(4) មហាជនលែងទទួលយកការដឹកនាំ a persuasive shared narrative of resistance, and

(5) ទំំនោរនិន្នាការទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ orable international relations.

ជំហាន Step in Revolution 

តាម​អ្នកជំនាញ​សង្កេតឃើញថា របៀប​នៃ​ការ​ដំណើរការ បដិវត្តន៍​ពណ៌​មាន​ប្រាំ​(៥) ជំ​ហ៊ាន​សំខាន់​គឺ​៖

1. ១. ការ​ចលនា​បាតុកម្ម​ទ្រង់ទ្រាយ​ធំ​ដោយ​អហឹ​ង្សា (peaceful mass protests)
2. ២.​ការ​ញុះញង់​និង​ការធ្វើឱយ​បាត់​ជំនឿ​ចំពោះ​រដ្ឋាភិបាល​កំពុងកាន់​អំណាច (provocation and discrediting the government in power)
3. ៣. ការ​បន្សាបអំណាច (the neutralization of power)
4. ៤. ការបង្ក​ចលាចល​សង្គម​និង​នយោបាយ​(Social and Political chaos) និង​
5. ទី​៥. ការឡើង​ដណ្តើម​អំណាច (a takeover power)

 ផលវិបាក Impact of Revolution

• ដូរប្រព័ន្ធ នឹង ផ្លាស់ប្តូរសមាសភាពពូជសាសន៍/សញ្ជាតិ /សាសនា ក្នុងជួរថ្នាក់ដឹកនាំ ( killing indigenous people, minority people, change state's religion)
• មិនមែនជាផ្លូវនៃលទ្ធិប្រជាធិប្បតេយ្យ
• ជាក្បូនសឹកនៃការធ្វើសង្រ្គាមដែលសម្លាប់មនុស្សទ្រង់ទ្រាយធំ
• ជាក្បូនសឹកសរសេរដោយអ្នកឯកទេសសង្រ្គាម Colored revolution is act of war as it developed by war strategists
• ខុសច្បាប់នៃការគ្រប់គ្រងធនធានមនុស្សដែលចែងថា គេមិនត្រូវផ្លូវប្តូរវប្បធម៍មនុស្សឡើយ គេអាចត្រឹមកែលម្អរ (not to change the culture, but just improve for better manner) 
• រ៉ូហិនយ៉ា កំពុងធ្វើបដិវត្តន៍ពណ៍? បដិវត្តន៍ Revolution គឺផ្លាស់ប្តូររបបដឹកនាំ ប្រព័ន្ធនយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច យុត្តិធម៍ យោធា ការទូត ដូចជាបដិវត្តន៍បារាំង ម៉ៅសេទុង...។ បដិវត្តន៍ (color revolution) គឺផ្លាស់ប្តូរ ពូជសាស្រ្ត/សាសនាដឹកនាំរដ្ឋ គឺដាក់តែសាសនាពូជសាសនាខ្លួនឯង ដូច​ជា ISIS រ៉ូហិនយ៉ា រ៉ាមាឌី(ហ្វីលីពីន)

បញ្ជីប្រទេស ជោគជ័យ និង បរាជ័យ ក្នុងការធ្វើបដិវត្តន៍ពណ៍ មួយចំនួន រួមមាន Some of these movements have been successful in their goal of removing the government, such as

1. Russia Revolution 1989 
2. the Federal Republic of Yugoslavia's Bulldozer Revolution (2000), 
3. Georgia's Rose Revolution (2003),
4. Tunesia 2011 Arab Spring
5. Algeria 2011 Arab Spring
6. Jordam 2011 Arab Spring
7. Oman 2011 Arab Spring
8. Saudia Arabia 2011 Arab Spring
9. Egypt 2011 Arab Spring
10. Syria 2011 Arab Spring
11. Yemen 2011 Arab Spring
12. Dibouti 2011 Arab Spring
13. Palestine 2011 Arab Spring
14. Iraq 2011 Arab Spring
15. Bharain 2011 Arab Spring
16. Lybia 2011 Arab Spring
17. Kuwait 2011 Arab Spring
18. Morocco 2011 Arab Spring
19. Mauritania 2011 Arab Spring
20. Lebenan 2011 Arab Spring
21. Border of Israel 2011 Arab Spring
22. Ukraine's Orange Revolution (2004),
23. Kyrgyzstan's Tulip Revolution (2005)
24. Armenia's Velvet Revolution (2018)
25. Moldova 2009
26. Belrarus 2006 and 2020 ( Unsuccessful)
27. Russia 2011–2013 Russian protests
28. China 1989 Tiananmen'
29. Cambodia Protest 1991 by Medical Faculty Phnom Penh

ក្រៅតែពីការៀបរាប់ខាងលើនេះ តាមរបាយការណ៍ថា សហរដ្ឋអាមេរិក បានចូលរួមដោយផ្ទាល់់ក្នុងសង្រ្គាមត្រជាក់ ដោយបាន ផ្លាស់ប្តូរ របបនយោបាយ ៦៤ ប្រទេស ដែលក្នុងនោះ មានកម្ពុជា ផងដែរ ដែលប្រើពេលវេលា តាំងពី ឆ្នាំ ១៩៥៩ រហូតឆ្នាំ ១៩៧០ ទើបផ្តួលរំលំ របប សង្គមរាស្រ្តនិយមបានដោយជោគជ័យ )

បញ្ជីបដិវត្តន៍ពណ៍ តាមឯកសារកូរ៉េខាងត្បូង

1. Carnation Revolution : April 25, 1974 , Portugal
2. Yellow Revolution : February 22 - February 25, 1986 , Philippines
3. Velvet Revolution : 17 November - 29 December 1989 , Czechoslovakia
4. Bulldozer Revolution : October 5, 2000 , Federal Republic of Yugoslavia [ 1 ]
5. Rose Revolution : November 3, 2003 - November 23, 2003 , Georgia [ 2 ]
6. Orange Revolution : 22 November 2004 - 23 January 2005 , Ukraine [ 3 ]
7. Purple Revolution : Iraq , January 2005
8. Tulip Revolution : February 27, 2005 - April 11, 2005 , Kyrgyzstan
9. Cedar Revolution : February 14, 2005 - April 27, 2005 , Lebanon
10. Blue Revolution : Kuwait , March 2005
11. Jeans Revolution : March 19 - March 25, 2006 , Belarus
12. Saffron Revolution : 15 August - 26 September 2007 , Burma
13. Grape Revolution : April 6 - April 12 , 2009 , Moldova
14. Green Revolution : Iran , June 13, 2009 - February 11 , 2010
15. Jasmine Revolution : 18 December 2010 - 14 January 2011 , Tunisia
16. Lotus and Revolution : January 25, 2011 - February 11, 2011 , Egypt
17. Chinese Jasmine Revolution : February 20, 2011 - March 20, 2011 , People's Republic of China
18. Bahrain Pearl Revolution : 14 February 2011 - 22 November 2014 , Bahrain
19. Yemen Coffee Revolution : January 27, 2011 - February 27, 2012 , Yemen
20. Palestinian Olive Revolution : August 2011 , Palestine
21. Russian Snow Revolution : December 4, 2011 - June 13, 2013
22. Taiwan Sunflower Revolution : March 2014 , Taiwan
23. Hong Kong Umbrella Revolution : October 2014 , Hong Kong
24. Macedonian Color Revolution : 12 April - 20 July 2016 , Republic of Macedonia
25. Armenian Velvet Revolution : March 31 - May 8, 2018 , Armenia [ 4 ]