Thursday, November 2, 2023

សង្រ្គាម យេមែន Yemen at War 2015

កងទ័ព ហ៊ូទូ  ចុងខែ តុលា ឆ្នាំ ២០២៣ នេះ ប្រកាសង្រ្គាមជាមួយ អ៊ីស្រាអែល ដែលមានចម្ងាយ ១៦០០ គម តែ តាមការវិភាគផ្នែកយោធា និង ចិត្តសាស្រ្តសង្រ្គាម គឺ ពួក ហ៊ូទូ ដែលជា ចលនាឧទ្ទាម រហូតក្លាយជា រដ្ឋាភិបាលមួយ ក្នុងប្រទេស យេមែន នេះ មានបំណង ប្រឆាំង ប្រឆាំង សាវឌី អារ៉ាប៊ី ដែលជា សម្ព័ន្ធមិត្តរបស់ អាមេរិក និង អ៊ីស្រាអែល ។

អ៊ីស្រាអែល អាមេរិក ដែលមាន នេតាន់ យាហ៊ូ និង ​បៃដិន​រ ងសម្ពាធខ្លាំង ទាំងនៅពិភពអារ៉ាប់ និង នៅ UN ។ នេតាន់យ៉ាហ៊ូ គឺជា ទាហាន ដែលចូលចិត្តសម្លាប់មនុស្ស  គាត់កាន់ដំណែងច្រើនដង ក្នុងនាម នាយករដ្ឋមន្រ្តី ដែលចុងក្រោយនេះ គាត់ ប្រឆាំងជាមួយ គណបក្សផ្សេងៗ ដើម្បី ក្លាយជានាករដ្ឋមន្រ្តី ជាចុងក្រោយ ពេលគាត់ចាស់ គឺគាត់ចង់បាន  វត្តមានយោធា អាមេរិកនៅ អ៊ីស្រាអែល។ ដោយសារ ទស្សនៈគាត់បែបនេះ បានជា ឈានដល់ជំលោះផ្ទៃក្នុងនៅអ៊ីស្រាអែល និង ការបះបោររបស់ ហ៉ាម៉ាស់ ព្រោះ អ៊ីស្រាអែល  កសាងមូលដ្ឋានទ័ព អាមេរិក ដើម្បី វាយប្រហារ អ៊ីរ៉ង់ ។ នេះជា មូលដ្ឋានសម្ងាត់លេខ ៥១២ ដែលបែកធ្លាយនៅតាម សារពត៍មាន។

សង្រ្គាម យេមែន Yemen at War 2015 រាលដាល មកពី វិបត្តិឆ្នាំ  ២០១១ ដែលជា ដំណាក់កាល បដិវត្តន៍ពណ៍ ការបាតុកម្ម ផ្កាស់ប្តូរមេដឹកនាំដែលដឹកនាំប្រទេស ៣ ចំនួន ជិត ៣០ ឆ្នាំ។ Yemen មានប្រជាជន ៣០ លាននាក់ ចែកជា ៣ ប្រទេសធំៗ បដិវត្តន៏ពណ័ ផ្ទុះចេញមកពី ព្រំដែន Saudi ចូលមកក្នុង ប្រទេស Houthis និងការគ្រប់គ្រង ប្រទេស ០២ ទៀត ដោយក្រុមចំរុះ Saudi អាមេរិក អឺរ៉ុប កាណាដា....

ការផ្សាយលើកទី ១ ឆ្នាំ ២០១៥

តើក្រុមឧទ្ទាម Houthis ជានរណា ហើយហេតុអ្វីបានជាពួកគេចូលរួមវាយលុកអ៊ីស្រាអែល?  ក្រុម​ឧទ្ទាម Houthis បាន​ចូលរួម​ជាមួយ​ក្រុម​ហា​ម៉ាស់ ដើម្បី​វាយលុក​អ៊ីស្រាអែល ខណៈដែល​ចម្ងាយ ពី​រាជធានី Sanaa របស់​ពួកគេ ទៅកាន់​អ៊ីស្រាអែល​មាន​រហូត​ទៅដល់ ១ ពាន់​ម៉ា​យ (១ ៦០០ គីឡូម៉ែត្រ)។  ក្រុម​ឧទ្ទាម​នេះ​បានប្រកាស​កាលពី​ថ្ងៃទី ៣១ខែតុលា​ថា ពួកគេ​បាន​បញ្ចេញ​យន្តហោះ​គ្មាន​មនុស្ស​បើក និង​គ្រាប់​មី​ស៊ី​ល​ផ្លោង​ទៅកាន់​អ៊ីស្រាអែល ក្នុងការ​វាយប្រហារ​កា​លពី​ថ្ងៃទី ២៨តុលា កន្លងទៅ។ នៅ​ឆ្ងាយ​ពី​ប្រទេស​អ៊ីស្រាអែល ប៉ុន្តែ​បែរជា​ចូលរួម​វាយប្រហារ ដូច្នេះ​តើ​អ្វី​ជា​មូលហេតុ​នៅ​ពីក្រោយ ខ្នង?  នៅ​ចុង​ទសវត្ស​ឆ្នាំ ១៩៩០ ក្រុម Houthis ដែល​រស់នៅ​ភាគ​ខាងជើង​នៃ​ប្រទេស​យេ​ម៉ែន បាន​បង្កើត​ចលនា​សាសនា​និកាយ​ថ្មី ដែលមាន​ឈ្មោះថា Zaydi ដែល​បំបែក​ចេញពី​សាសនា​ឥស្លាម Shi'ite ។ ឥស្លាម Shi'ite នេះ​គឺជា​និកាយ​ដែល​ធំជាងគេ​ទី២ បន្ទាប់ពី​និកាយ Sunni។  ក្រោយ​បង្កើត​ចលនា​សាសនា​ថ្មី​នេះ ក្រុម Houthis បាន​ប៉ះ​ទ​ង្កិ​ច​យ៉ាងខ្លាំង​ជាមួយ​រដ្ឋាភិបាល​យេ​ម៉ែន ដែល​កាន់​និកាយ Sunni ហើយ​បាន​បណ្ដាលឱ្យមាន​សង្គ្រាម​រយៈពេល​ខ្លី​មួយ​ផងដែរ។ មិន​ត្រឹមតែ ប៉ុណ្ណោះ ក្រុម Houthis ក៏ត្រូវ​ប្រឈម​ជាមួយ​កងទ័ព​អា​រ៉ា​ប៊ី​សា​អូឌីត​ដែលជា​ប្រទេស​ជាប់​ព្រំដែន និង​ដែលជា​ប្រទេស​កាន់​និកាយ Sunni ដែរ។  សង្គ្រាម​ធំ​មួយទៀត បានចាប់ផ្តើម​នៅ​ចុងឆ្នាំ ២០១៤ នៅពេលដែល​ទីក្រុង Sanaa របស់​យេ​ម៉ែន​ត្រូវបាន​រឹបអូស​ដោយ​ពួក Houthis ។ ដោយ​ព្រួយបារម្ភ​ពី​ឥទ្ធិពល​កាន់តែខ្លាំង​ឡើង​របស់​និកាយ Shi'ite នៅតាម​ព្រំដែន​របស់ខ្លួន អា​រ៉ា​ប៊ី​សា​អូឌីត​បានធ្វើ​អន្តរាគមន៍​ដើម្បី​ប្រឆាំង​តបត​នឹង​ក្រុម Houthis ។

  ពួក Houthis បាន​កាន់កាប់​ភាគ​ខាងជើង​ទីក្រុង​យេ​ម៉ែន និង​ទីក្រុង​ដែលមាន​ប្រជាជន​រស់នៅ​ច្រើន​ផ្សេងទៀត ខណៈដែល​រដ្ឋាភិបាល​ស្របច្បាប់​របស់​យេ​ម៉ែន​មាន​មូលដ្ឋាន​នៅ​ទីក្រុង Aden (ភាគខាងត្បូង​នៃ​ប្រទេស​យេ​ម៉ែន)។  ក្រោយ​សង្គ្រាម​សាសនា និង​សង្គ្រាម​ដណ្ដើម​ទឹកដី​នេះ​បានបញ្ចប់ ប្រទេស​យេ​ម៉ែន​បាន​ស្គាល់​ភាពស្ងប់ស្ងាត់​ជាង​មួយឆ្នាំ ចំពេល​មានការ​ជំរុញ​សន្តិភាព​ដែល​ដឹកនាំ​ដោយ​អង្គការសហប្រជាជាតិ។  ប៉ុន្តែ​យ៉ាងណា ការវាយប្រហារ​របស់​ក្រុម Houthis លើ​អ៊ីស្រាអែល​នាពេលថ្មីៗនេះ បាន​បង្កើន​ភាព តានតឹង​ជាមួយ​អា​រ៉ា​ប៊ី​សា​អូឌីត​កាន់តែខ្លាំង។  អ្នកនាំពាក្យ​របស់​ក្រុម​ឧទ្ទាម Houthis គឺ​លោក Yahya Saree បាន​និយាយ​នៅក្នុង​សេចក្តីថ្លែងការណ៍​តាម​ទូរទស្សន៍​មួយ​ថា ក្រុម​នេះ​បាន​បាញ់​មី​ស៊ី​ល​ផ្លោង និង​យន្តហោះ​គ្មាន​មនុស្ស​បើក​មួយចំនួនធំ​ឆ្ពោះទៅរក​អ៊ីស្រាអែល កាលពី​ថ្ងៃទី ៣១ ខែតុលា ថ្មីៗនេះហើយ​នឹងមាន​ការវាយប្រហា​រ​បែបនេះ​បន្តទៀត​ដើម្បី​ជួយ​ប៉ា​ឡេ​ស្ទី​ន​ឱ្យ​ទទួលបាន​ជ័យជំនះ។  លោក Saree បាន​និយាយថា មានការ​វាយប្រហារ​រ​បស់​ក្រុម​ឧទ្ទាម Houthis ចំនួន​បី​ផ្សេងគ្នា​ទៅលើ​អ៊ីស្រាអែល ចាប់តាំងពី​ការចាប់ផ្តើម​នៃ​ជម្លោះ​មក។ ដែល​នេះ​ប្រៀបដូចជា​ការសារភាព​ថា ពួកគេ​ជា​អ្នក​នៅ​ពី​ក្រោយខ្នង​នៃ​ការវាយប្រហារ យន្តហោះ​គ្មាន​មនុស្ស​បើក​កាលពី​ថ្ងៃទី ២៨ ខែតុលា។

  ជាការ​តតាំង​ដើម្បី​ជួយ​ប៉ា​ឡេ​ស្ទី​ន​ប្រឆាំងនឹង​អ៊ីស្រាអែល ក្រុម​ឧទ្ទាម Houthis ទទួលបាន​គាំទ្រ​ពី​អ៊ីរ៉ង់ (អ្នក​កាន់សាសនា​ឥស្លាម និកាយ Shi'ite ) និង​បាន​ប្រមូល​ផ្តុំគ្នា ចាប់តាំងពី​ក្រុម​ហា​ម៉ាស់​បាន​វាយប្រហារ​អ៊ីស្រាអែល​មកម្ល៉េះ។  ក្រុម​ឧទ្ទាម Houthis នេះ​មាន​ពាក្យស្លោក​របស់គេ​គឺ «Death to America, Death to Israel, curse the Jews and victory to Islam« ដែល​មានន័យ​ចងគំនុំ​ជាមួយ​លោក​សេរី ដែលជា​សម្ព័ន្ធមិត្ត​រប​ស់​អ៊ីស្រាអែល និង អា​រ៉ា​ប៊ី​សា​អូឌីត។  យ៉ាងណាមិញ ក្រុម Houthis ធ្លាប់បាន​បង្ហាញ​សមត្ថភាព​មី​ស៊ី​ល និង​យន្តហោះ​គ្មាន​មនុស្ស​បើក ក្នុងអំឡុងពេល​សង្គ្រាម​យេ​ម៉ែន ដោយ​វាយប្រហារ​លើ​ប្រទេស​អា​រ៉ា​ប៊ី​សា​អូឌីត និង​អេ​មី​រាត់​អារ៉ាប់​រួម ដោយ​ផ្តោតលើ​ទីតាំង​ស្តុ​ង​ប្រេង និង​ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធសំខាន់។  ក្រុម​ប្រទេស​កាន់សាសនា​ឥស្លាម និកាយ Sunni និង​ដែលជា​ប្រទេស​សម្ព័ន្ធមិត្ត​ជាមួយ អា​រ៉ា​ប៊ី​សា​អូឌីត បាន​ចោទប្រកាន់​អ៊ីរ៉ង់​ពី​ការផ្ដល់​ជំនួយ​សព្វាវុធ និង​ផ្ដល់​ការហ្វឹកហ្វឺន​ដល់​ក្រុម ឧទ្ទាម Houthis ប៉ុន្តែ​ក្រុម​នេះ​បាន​បដិសេធថា​ខ្លួន​មិនបាន​ទទួល​ជំនួយ​ពី​ប្រទេស​ណា​នោះទេ ហើយ​ថា​ពួកគេ​ជា​អ្នកបង្កើត​អាវុធ​ដោយ​ខ្លួនឯង៕

The Yemeni Crisis began with the 2011–12 revolution against President Ali Abdullah Saleh, who had led Yemen for more than three decades (33 years).[1][2] After Saleh left office in early 2012 as part of a mediated agreement between the Yemeni government and opposition groups, the government led by Saleh's former vice president, Abdrabbuh Mansur Hadi, struggled to unite the fractious political landscape of the country and fend off threats both from Al-Qaeda in the Arabian Peninsula and from Houthi militants that had been waging a protracted insurgency in the north for year

The Saudi Arabian-led intervention in Yemen is an intervention launched by Saudi Arabia on 26 March 2015, leading a coalition of nine countries from West Asia and North Africa, responding to calls from the president of Yemen Abdrabbuh Mansur Hadi for military support after he was ousted by the Houthi movement, despite the progress in the political transition led by the United Nations at that time. The conflict ignited between the government forces, the Houthi rebels and other armed groups after the draft constitution and power-sharing arrangements collapsed leading to an escalation of violence in mid-2014. The Houthis and allied units of the armed forces seized control of Sana’a and other parts of the country in September 2014 and in the following months. This prompted President Hadi to ask Saudi Arabia to intervene against the Iranian backed Houthis.
  • Date26 March 2015 – ongoing (7 years and 2 days)
  • Operation Decisive Storm 26 March – 21 April 2015 (3 weeks and 6 days)
  • Operation Restoring Hope 22 April 2015 – present (6 years, 11 months and 6 days)
រូបភាពផែនទីផ្សេងៗ

ផែនទី តំបន់ អារ៉ាប់ The Arab States ផែនទី បដិវត្តន៍ពណ៍ អារ៉ាប់ ឆ្នាំ ២០១០ បង្ហាញថា ប្រទេស អឺរ៉ង់ និង ទួរគី នៅមិនទាន់ចុះខ្សោយតាមការចង់បានរបស់ សហរដ្ឋអាមេរិក ដូច្នេះ សង្រ្គាម អ៊ីស្រាអែល អារ៉ាប់ ឆ្នាំ ២០២៣ គឺជា សេណារីយោដែល អាមេរិក អ៊ីស្រាអែលគ្រោងទុកជាមុន ៕


ផែនទី តំបន់ អារ៉ាប់ The Arab States ផែនទី មហាអំណាច ៦ ប្រទេស ក្នុងតំបន់ អារ៉ាប់ ឆ្នាំ ១៩១៤ ជាសង្រ្គាមលោកទី ១ ដែល ជាការផ្តួលរំលំ ប្រទេសខ្លះចេញពី បញ្ជី មហាអំណាចសកលលោក។ ប្រទេស ទាំង ៦ រួមមាន  អគ្លេស បារាំង អ៊ីតាលី អស្បាញ ទួរគី និង រុស្សី ដូច្នេះ ការធ្វើសង្រ្គាម ដណ្តើមយកមកវិញ រដ្ឋ ឥស្លាមនានា គឺជា គោលបំណងនៃការធ្វើសង្រ្គាម រវាង កងទ័ព គ្រឹស្តិ ណាតូ ជាមួយ កងទ័ព ឥស្លាម អារ៉ាប់ ។


ផែនទី តំបន់ អារ៉ាប់ The Arab States ផែនទី សមុទ្រក្រហម និង ផ្លូវជំនួញជើងទឹកសម័យ បុរាណ ធៀបបច្ចុប្បន្ន ព្រមជាមួយ មូលហេតុនៃសង្រ្គាម អ៊ីស្រាអែល អារ៉ាប់ អស់ពេលរាប់ពាន់ឆ្នាំ ។


ផែនទី តំបន់ អារ៉ាប់ The Arab States ផែនទី សមុទ្រក្រហម និង ផ្លូវជំនួញជើងទឹកសម័យ បុរាណ ធៀបបច្ចុប្បន្ន ព្រមជាមួយ មូលហេតុនៃសង្រ្គាម អ៊ីស្រាអែល អារ៉ាប់ អស់ពេលរាប់ពាន់ឆ្នាំ ។


ផែនទី តំបន់ អារ៉ាប់ The Arab States 

No comments:

Post a Comment