សម្ព៍ន្ធយោធា AUKUS

សម្ព៍ន្ធយោធា AUKUS  សម្ព័ន្ធយោធា អាមេរិក អគ្លេស អូស្រ្រ្តាលី ប្រឆាំង ចិន ។ អូគូស AUKUS ជា អគ្សរកាត់  មកពី ពាក្យថា Australia ( A) United Kingdon (U) and United States  (US). គោលបំណងនៃការ បង្កើត សម្ព័ន្ធយោធានេះ គឺដើម្បី ប្រឆាំង ប្រទេស ចិន ដែល បាន នឹង កំពុង កសាង ផ្លូវមួយ ខ្សែក្រវ៉ាត់ ១ One Belt One Road Initiative ( BRI) ដើម្បី សម្រេចផែនការនេះ ចិន បានផ្លាស់ប្តូរ ក្បូនសឹក តាមទ្រឹស្តី ស៊ុន អ៊ូ គឺ ដូរពី សត្រូវ មកជា មិត្ត មានន័យថា ចិនបាន ប្តូរ សហគមន៍អឺរ៉ុប មកជា មិត្តវិញ។ ប្រទេស បារាំង បានចុះកិច្ចសន្យា ផលិត នាវាមុជទឹក ដើរដោយថាមពល នុយក្លេអ៊ែរជាមួយ អូស្រ្តាលី បន្ទាប់មក កិច្ចសន្យានេះ ត្រូវបាន និរាករណ៍ គឺ ជំនួសដោយ កិច្ចសន្យាជាមួយ អគ្លេសវិញ ដែល អគ្លេសជាសត្រូវ ជាមួយ សហគមន៍អឺរ៉ុប ឬ ថា អគ្លេស ចាកចេញ អឺរ៉ុប។ ជំលោះសង្រ្គាម រុស្សី អ៊ុយក្រែន ក៍ជា ជំលោះ រវាង អាមេរិក អឺរ៉ុប  រុស្សី ដណ្តើមគ្នា យកទីផ្សារ ព្រោះ អឺរ៉ុប មានទំនាក់ទំនងស្និតជាមួយ ចិន ដែល ខុស ពី នយោបាយ អាមេរិក គ្រប់គ្រងតំបន់ អាត្លង់ទិចខាងជើង ចំណែក អ៊ុយក្រែន មាននិន្នាការ បង្កើត ប៊ុកខ្លួនឯង គឺជា សហភាពអ៊ុយក្រែន The Ukraine Union  ។ បញ្ជានេះ ដូចគ្នាជាមួយ វៀតណាម Vietnam ព្យាយាមដណ្តើមឧត្តមភាពជា បងធំ អាស៊ាន ASEAN BIG BROTHER ដូចគ្នាជាមួយ ឥណ្ឌូនេស៊ីដែរ Indonesia ។ 

បញ្ហាអាស៊ាន ណាតូ ASIAN -NATO មាន តូរអង្គ អូស្រ្តាលី ចំលោះជាមួយចិន បន្ទាប់មាន បញ្ហា ចិន ចុះកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិសុខជាមួយ កោះ Solomon Island ដែល អូស្រ្តាលី ហៅថា បៈពាល់សន្តសុខ អូស្រ្តាលី។ ជំលោះ អូស្រ្តាលី ជាមួយ ឥណ្ឌួនេស៊ី ដែល អូស្រ្តាលី ព្រួយខ្លាច ចិនប្រើប្រាស់ទឹកដី ឥណ្ឌូនេវាយប្រហារ ឥណ្ឌូនេស៊ី ព្រោះនៅក្បែរចម្ងាយតែ ១០០០ គម បើសិន ចិនប្រើ នាវាមុជទឹក បើកពី ដីចិន ត្រូវប្រើពេល ៣ ខែ ! ឯ ៌ឥណ្ឌូនេស៊ី មានទំនាស់ជាមួយ Papua New Guinea ដោយសារ កោះមួយនោះចែក ជា ០២ ចំណែក។ ខាង Papaua New Guinea មាន អូស្រ្តាលី ជាបង្អែក។​ជំលោះ ចិន vs តៃវ៉ាន់ ដែលចិនមានសម្ព័ន្ធមិត្តមួយចំនួន ចំណែក តៃវ៉ាន់ មានសម្ព័ន្ធមិត្តដូចគ្នាដែរ។ 

RFI ខេមរភាសា t ព័ត៌មានជាតិប្រចាំថ្ងៃ.សាលក្រម កឹម សុខា៖ អឺរ៉ុបព្រមានរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ពីការដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ  ក្រោយការបោះឆ្នោតថ្នាក់ជាតិសភាអឺរ៉ុបព្រមានរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ពីការដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA ជាបន្តទៀត នៅក្រោយការបោះឆ្នោតថ្នាក់ជាតិនាខែកក្កដាខាងមុខ ប្រសិនបើការបោះឆ្នោតនោះប្រាសចាកពីគោលការណ៍អន្តរជាតិ ហើយរំលោភបំពានដល់បញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស។ ការព្រមានរបស់សភាអឺរ៉ុប ធ្វើឡើងតាមរយៈកិច្ចប្រជុំនៅថ្ងៃពុធ ស្តីអំពីដំណោះស្រាយកម្ពុជា ក្រោយពេលដែលតុលាការក្រុងភ្នំពេញ បានកាត់ទោសឲ្យមេដឹកនាំអតីតបក្សប្រឆាំង ជាប់ឃុំចំនួន២៧ឆ្នាំ។

VOA Khmer មិន​ដល់​ពីរ​សប្តាហ៍បន្ទាប់ពី​ចៅក្រម​សាលាដំបូង​រាជធានី​ភ្នំពេញបាន​ផ្តន្ទាទោស​ដ៏ធ្ងន់​លើ​លោក កឹម សុខា សភា​សហភាព​អឺរ៉ុប​នឹង​បើក​កិច្ច​ពិភាក្សា​ជជែក​ដេញ​ដោល​គ្នា ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ការ​ផ្តន្ទាទោស​អតីត​មេដឹកនាំ​គណបក្ស​ប្រឆាំង​រូបនេះ។កិច្ច​ជជែក​ដេញដោល​គ្នា​នេះ នឹង​ធ្វើឡើង​នៅ​រសៀល​ថ្ងៃ​ព្រហស្បតិ៍ ទី១៦ ខែ​មីនា​នេះ ម៉ោង​នៅ​ទីក្រុង Strasbourg នៃ​ប្រទេស​បារាំង ដែល​ត្រូវនឹង​ពេលល្ងាច​ម៉ោង​នៅ​ប្រទេស​កម្ពុជា។កាលពី​ថ្ងៃ​ទី ៣ ខែ​មីនា​កន្លងទៅ​នេះ លោក កឹម សុខា អតីត​មេដឹកនាំ​គណបក្ស​សង្គ្រោះជាតិ ដែល​ត្រូវបាន​តុលាការ​កំពូល​រំលាយ ត្រូវបាន​ចៅក្រម​ជនុំជម្រះ​ក្តី​នៃ​សាលាដំបូង​រាជធានី​ភ្នំពេញ សម្រេច​ផ្តន្ទាទោស​ឱ្យ​ជាប់​ពន្ធនាគារ​រយៈពេល ២៧ ឆ្នាំ​ ដោយ​លោក​ត្រូវ​ឃុំ​នៅ​ក្នុង​ផ្ទះ ដោយ​មានការ​យាមកាម​យ៉ាង​តឹងរ៉ឹង។

Re-IDEA ប្រទេសចិនបានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិសុខទូលំទូលាយជាមួយកោះ Solomon ត្រឹមតែប៉ុន្មានម៉ោងបន្ទាប់ពីសហរដ្ឋអាមេរិក បានប្រកាសថាខ្លួនកំពុងបញ្ជូនមន្ត្រីទៅកាន់ប្រទេសប៉ាស៊ីហ្វិកខាងត្បូង ចំពេលដែលលោកខាងលិច មានការព្រួយបារម្ភដោយចោទប្រកាន់ប្រទេសចិនថាទីក្រុងប៉េកាំងអាច បង្កើត មូលដ្ឋានយោធានៅទីនោះ។ ចំណែកអូស្រ្តាលី ដែលមានចំងាយមិនដល់ ៣ ពាន់ គីឡូម៉ែត្រពីប្រទេសSolomonក៏ព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំង​អំពីសន្តិសុខ ហេីយក៏បានបញ្ជួនរដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសរបស់ខ្លួនធ្វេីដំណេីរទៅកាន់ប្រទេសកោះមួយ​នេះដេីម្បីបញ្ចុះបញ្ចូលមិនឱ្យចុះហត្ថលេខាជាមួយចិន​ តែមិនទទួលបានជោគជ័យ។ ចំណែកសហរដ្ឋអាមេរិកក៏បានបញ្ជួនមន្ត្រីរបស់ខ្លួនជាបន្ទាន់ទៅកាន់ប្រទេសកោះមួយនេះដែរ​ ហេីយមានគម្រោងបេីកស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិកនៅប្រទេសមួយនេះឡេីងវិញផងដែរ។ ចំណែករដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសចិនបានប្រកាសថា​ កិច្ចព្រមព្រៀង​នេះ​ មិនមានបំណងសម្តៅទៅលេីបុគ្គលទីបីរនោះឡេីយ។

Chan Born នយោយបាយ៖ អាមេរិក គ្រោងរៀបចំកិច្ចប្រជុំកំពូល អាស៊ាន អាមេរិក នៅខែក្រោយ (US ASEAN Summit . កិច្ចប្រជុំនេះ បានពន្យាពេល កន្លងមក ដោយសារ ស្ថានការណ៍មិនអំណៅយផល។ គោលបំណងអាមេរិក ចង់បង្កើតអង្កការ ASIAN NATO ជាផ្លូវការដើម្បីប្រឆាំងចិន តែប្រទេសនានានៅ អាស៊ី មិនពេញចិត្តជាមួយ ផែនការនេះ ឥណ្ឌា ចង់ដកខ្លួនចេញពី QUAD ដែលគេជឿថាជា ASIAN-NATO ដូច្នេះ អាមេរិក ចង់ បង្វែរមកជា ASEAN NATO វិញ។ ចំណែក អាស៊ាន មានគោលការណ៍ គ្មាន នុយក្លេអ៊ែរ ក្នុងតំបន់..រឿងទាំងនេះ ដែល អាមេរិក ឈឺក្បាល...

1. ណាតូ NATO ជាសម្ព័ន្ធយោធាទ្វីបអាមេរិក និងទ្វីប អឺរ៉ុប ក្រោយមក មានការបែកបាក់ជា ០២ គឺ សម្ព័ន្ធយោធា ណាតូ គ្មានអាមេរិក និង សម្ព័ន្ធយោធា ណាតូ គ្មាន អឺរ៉ុប ដែលខ្លះគេហៅថា អាមេរិកកាំង ណាតូ American Nato ដូចជានៅ ទ្វីបអាស៊ី ដែលកម្ពុជា និង អាស៊ាន ASEAN សុទ្ធតែចុះកិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយអាមេរិក គឺ NON NATO allies សំដៅថា គ្មានទ័ពបារាំង គ្មានទ័ព អាល្លឺម៉ង់នៅ ក្នុងតំបន់ អាស៊ាន។ ចំណែកនៅ ប្រទេស មជ្ឈឹមបូព៌ា​ គឺ សម្ព័ន្ធយោធា អារ៉ាប់ ណាតូ គ្មានទ័ពអាមេរិក។ ករណីថ្មី ៗ គឺ អាហ្វហ្គានីស្ថាន អារ៉ាប់ ណាតូ ប្រទេសទ័ព អាមេរិក
   
2. ជាសង្វេប គឺ សម្ព័ន្ធយោធា បារាំង ឥណ្ឌា FRANCE -INDIA , សម្ព័ន្ធយោធា អូស្រ្តាលី អាមេរិក អគ្លេស AUKUS និង សម្ព័ន្ធយោធា ចិន អាស៊ាន CHINA-ASEAN
3. សម្ព័ន្ធ យោធា AUKUS  ត្រូវបានគេអត្ថាធិប្បាយថាជា សម្ព័ន្ធយោធាថ្មី រវាង អគ្លេស អាមេរិក និង អូស្រ្តាលី ដើម្បីប្រឆាំង ចិន។ Aukus: UK, US and Australia launch pact to counter China
4. សម្ព័ន្ធយោធា អឺរ៉ុប អាមេរិក EU-US NATO  ក័ត្រូវបានគេធ្វើឡើងដើម្បីប្រឆាំង ចិន ដូចគ្នានឹង សន្ធិសញ្ញាខាងលើដែរ 
5. បារាំង មានបំណងដើរតួរជា ស្ពាន ជាអ្នកសម្របសម្រួល រវាង EU និង US ដើម្បីប្រឆាំង ចិន និង រុស្សី  Panel: France Could be ‘Bridge Partner’ Between U.S., Europe to Counter China, Russia
6. កិច្ចព្រមព្រៀង អាមេរិក អគ្លេស ស្ថាបនានាវាមុជទឹក ១២ គ្រឿងតម្លៃ ៦៦ ពាន់លានដុល្លា ដើម្បី ប្រឆាំង ចិន តែ បែរជា ប្រឆាំង បារាំង ទៅវិញ  In Submarine Deal With Australia, U.S. Counters China but .
7. ឆ្នាំ ២០១៦ បារាំង អូស្រ្តាលី ឈានដល់កិច្ចព្រមព្រៀងស្ថាបនានាវាមុជទឹក ១២ គ្រឿង ដោយ អូស្រ្តាលីយល់ថាមានសមត្ថភាពការពារខ្លួន ប្រឆាំង អាមេរិក បារាំងនិង ចិន តែឆ្នាំ ២០២១ នេះ អូស្រ្តាលី មើលឃើញអំពី គ្រោះថ្នាក់ ដោយសារមានជំលោះជាមួយ ចិនកាន់តែខ្លាំង និងថា​នាវាមុជទឹករបស់ បារាំង គ្មានសមត្ថភាពការពារខ្លួន ព្រោះគ្មាន រាដា មូលដ្ឋានស៊ើបការណ៍ ដូចប្រព៍ន្ធអាមេរិក The US facilities ដូចជានៅ Guam ជាដើម។
8. អូស្រ្តាលី និយាយថា នាវាមុជទឹកស្ថាបនាដោយបារាំងអាចនឹងមានគ្រោះថ្នាក់ជាង ដោយសារ កិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយ បារាំង គឺផលិត នាវា ១២ គ្រឿង ប្រើប្រេងម៉ាស៊ូត ចំណែកកិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយ អាមេរិក អគ្លេស ផលិតតែ ០៨ គ្រឿង តែប្រើថាមពលនុយក្លេអ៊ែរ Paris has recalled its ambassadors from Canberra and Washington, saying it was blindsided by Canberra's decision to build nuclear-powered submarines with the United States and Britain rather than stick with its contract for French diesel submarines. read more
9. អូស្រ្តាលី បន្ទោសបារាំង ថា ដំបូងតម្លៃឆ្នាំ ២០១៦ ចំនួន ៤០ ពាន់លានដុល្លា លុះដល់ឆ្នាំ ២០២០ នេះ តម្លៃឡើងដល់ ៦៦ ពាន់លានដុល្លា នេះគម្រោងមិនទាន់បាន អនុវត្តន៍ផងទេ ។ Australian parliamentary hearings and reports on the project, first priced at $40 billion and more recently at $60 billion, even before construction had begun, also showed problems emerging. In June the defence secretary told parliament "contingency planning" for the programme was under way.
10. សន្ធិសញ្ញារវាងបណ្តាប្រទេសនៅ ទ្វីបអាស៊ី ក៍ដូចជា ASEAN គឺប្រឆាំង វត្តមានកងទ័ព ណាតូ Will the US and its allies in the Asia-Pacific region and the South East Asian countries form a NATO-like military alliance to counter and contain the rise and ambitions of China? Major non-NATO ally (MNNA) is a designation given by the United States government to close allies that have strategic working relationships with the US Armed Forces but are not members of the North Atlantic Treaty Organization (NATO). While the status does not automatically include a mutual defense pact with the United States, it still confers a variety of military and financial advantages that otherwise are not obtainable by non-NATO countries. គឺជា ប្លុកយោធាដែល សហការណ៍ផ្ទាល់ជាមួយ អាមេរិក តែគ្មាន NON-NATO ALLIES ឬ គ្មានទ័ព អឺរ៉ុប

​Solomon Islans

s

ភូមិសាស្រ្តនយោបាយ និង ភូមិសាស្រ្តយុទ្ធសាស្រ្ត

ព័ត៌មាន កងទ័ពជេីងទឹក មូលដ្ឋានសមុទ្ររាមព្រឹកថ្ងៃសុក្រ ទី២៤ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៣ លោកឧត្តមនាវីត្រី អ៉ិន សុខេមរ៉ា នាយសេនាធិការរងមូលដ្ឋានសមុទ្រ និងនាយនាវីជាច្រើនរូប បានអញ្ជើញទៅទទួលស្វាគមន៍ នាវាឃ្លាំមើលកងទ័ពជើងទឹកបារាំង ០១គ្រឿងឈ្មោះ Prairial (F-731) ដឹកនាំដោយវរនាវីឯក Francois Maignan មេបញ្ជាការ នាវាឃ្លាំមើលកងទ័ពជើងទឹកបារាំង បានចូលសំចតនៅកំពង់ផែស្វយ័តក្រុងព្រះសីហនុ។ ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចនៅព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា រយៈពេល៥ថ្ងៃ ចាប់ពីថ្ងៃទី២៤ដល់ថ្ងៃទី២៨ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៣៕ *លក្ខណៈ​បច្ចេកទេស​នាវា​៖-​បណ្ដោយ 94m-​ទទឹង 14m-ជម្រៅ​ទឹក 4.3m-​ទំងន់​ផ្ទុក 2950T-មានផ្ទុកឧត្ថម្ភាចក្រ 01គ្រឿង ប្រភេទ Dauphin -នាវិកលើនាវា 90នាក់-កម្លាំងទ័ពម៉ារីន 40នាក់+មេបញ្ជាការនាវា វរនាវីឯក Francois Maignan ៕