វិទ្យាសាស្រ្តយោធាកម្ពុជា

សម្រាប់ពត៍មានបន្ថែម

👉 ភូមិសាស្រ្តនយោបាយ ថៃ
👉 ឈូង សមុទ្រ ថៃ
👉 ប្រវត្តិសាស្រ្ត ថៃ vs សៀម
👉 កម្ពុជា រាម តារាសាគរ (ព្រំដែនថៃ)
👉 ផ្លូវមួយ ខ្សែក្រវ៉ាត់មួយ BRI
👉 បញ្ជី ចលនាបេះបោរនៅ ថៃ
👉 កងទ័ពជើងគោក ភូមិន្ទថៃ
👉 កងទ័ពជើងទឹក ភូមិន្ទថៃ
👉 កងទ័ពជើងអាកាស ភូមិន្ទថៃ
ចលនាបេះបោរ ថៃ ភាគខាងត្បូង Southern Thailand's Insurgency 👈
សង្រ្គាម ខ្មែរ សៀម ២០១០ 👈
សង្រ្គាម ខ្មែរ សៀម ២០០៩ 👈
សង្រ្គាម ខ្មែរ សៀម ២០០៩ 👈
សង្រ្គាម ខ្មែរ សៀម ២០០៨ 👈
សង្រ្គាម ខ្មែរ សៀម ២០០៨ 👈
សង្រ្គាម ខ្មែរ សៀម ២០០៧ 👈
សង្រ្គាម ខ្មែរ សៀម កម្រងផែនទី 👈
សង្រ្គាម ខ្មែរ សៀម បង្គោលព្រំដែន ១ 👈
សង្រ្គាម ខ្មែរ សៀម បង្គោលព្រំដែន ២ 👈
សង្រ្កាម កម្ពុជា រណសិរ្ស ២ ធ្នូ ១៩៧៨ 👈
សង្រ្កាម កម្ពុជា ០៧ មករា ១៩៧៩ 👈
សង្រ្កាម កម្ពុជា ១៧ មេសា ១៩៧៥ 👈
សង្រ្គាម ខ្មែរ សៀម សម័យ លង្វែក 👈

ភូមិសាស្រ្តនយោបាយ ថៃ Thailand 's Geopolities--Thailand in the New Geopolitics of Asia ប្រទេសថៃ ធ្លាប់បាន ដើរតួរក្នុងបែប តុល្យភាព ជាមួយ មហាអំណាចធំៗក្នុងតំបន់ ក្នុងបរិបទ សង្រ្គាមលោលទី១ សង្រ្គាមលោកទី ២ និង ក្នុងសម័យសង្រ្គាមត្រជាក់។ ថៃ ធ្វើនយោបាយ ងាករេ រឹងមាំ ទន់ភ្លន់ ដូចជា ដើមឬស្សី ដែលយោលតាមខ្យល់បក់ តែនៅរក្សាលំនឹងបានដដែល។

៧ សីហា ២០២៤ ( ព្រះបរមរាជវាំង្គសៀម បង្ខំឲ្យបក្សរណប រំលាយ បក្សជនជាតិ ថៃ និង ចិនចោល)

តុលាការធម្មនុញ្ញថៃចេញសាលក្រមរំលាយគណបក្សប្រឆាំងថៃ តុលាការធម្មនុញ្ញថៃបានសម្រេចរំលាយគណបក្សចលនាឆ្ពោះទៅមុខ Move Forward ដែលបានឈ្នះអាសនៈ និងសំឡេងច្រើនជាងគេនៅក្នុងការបោះឆ្នោតកាលពីឆ្នាំមុន ប៉ុន្តែត្រូវបានរារាំងមិនឱ្យបង្កើតរដ្ឋាភិបាល។ សេចក្តីសម្រេចរបស់តុលាការធម្មនុញ្ញក៏បានហាមប្រាមអតីតមេដឹកនាំគណបក្សលោក Pita Limjaroenrat និងសមាជិកជាន់ខ្ពស់ ១០ នាក់ផ្សេងទៀត មិនអោយធ្វើនយោបាយរយៈពេល ១០ ឆ្នាំ។

ផែនទីភូមិសាស្រ្តនយោបាយ ថៃ និង សៀម ពីឆ្នាំ ១៨០៥-១៩៣២ មុនរដ្ឋប្រហារយោធាដូរឈ្មោះប្រទេស

ការសម្រេចនេះធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីគណបក្សចលនាឆ្ពោះទៅមុខសន្យាក្នុងការធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់បរិហារកេរ្តិ៍ព្រះមហាក្សត្រនៅពេលខ្លួនជាប់ឆ្នោត ហើយត្រូវបានតុលាការធម្មនុញ្ញថៃ ចោទថាមិនស្របតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញដែលស្មើនឹងការធ្វើឱ្យខូចខាតដល់របបរាជានិយម។ ទោះបីជាមានការរំលាយក៏ដោយ សមាជិកសភាបក្សចលនាឆ្ពោះទៅមុខចំនួន ១៤២នាក់ ត្រូវបានគេរំពឹងថានឹងចូលរួមជាមួយគណបក្សមួយផ្សេងទៀត និងបន្តជាគណបក្សប្រឆាំងដ៏សំខាន់នៅក្នុងសភា ។

បញ្ជីឈ្មោះ នាយករដ្ឋមន្រ្តី ថៃ (១៩៣២ ដល់ ១៩៤៧)

បញ្ជីឈ្មោះ នាយករដ្ឋមន្រ្តី ថៃ (១៩៤៧ ដល់ ១៩៧៥)

បញ្ជីឈ្មោះ នាយករដ្ឋមន្រ្តី ថៃ (១៩៧៥ ដល់ ១៩៩១)

បញ្ជីឈ្មោះ នាយករដ្ឋមន្រ្តី ថៃ (១៩៩១ ដល់ ២០០១)

បញ្ជីឈ្មោះ នាយករដ្ឋមន្រ្តី ថៃ (២០០១ ដល់ ២០១៤)

បញ្ជីឈ្មោះ នាយករដ្ឋមន្រ្តី ថៃ (២០១៤ ដល់ ២០២៤)

បញ្ជីឈ្មោះ នាយករដ្ឋមន្រ្តី ថៃ (៣)

ផែនទី សម្ព័ន្ធពាណិជ្ជកម្ម BIMSTEC

១ កញ្ញា ២០២៣៖ ព្រះមហាក្សត្រថៃ ប្រោសប្រទានកាត់បន្ថយការជាប់ពន្ធនាគាររបស់អតីតនាយករដ្ឋមន្រ្តីថៃ លោក ថាក់ស៊ីន ស៊ីណាវ៉ាត់ មកនូវត្រឹម ១ឆ្នាំ ព្រះមហាក្សត្រថៃ មហា វិចរ៉ាឡុងកន បានប្រោសប្រទានកាត់បន្ថយរយៈពេលជាប់ជាប់ពន្ធនាគាររយៈពេល ៨ឆ្នាំ របស់អតីតនាយករដ្ឋមន្រ្តីថៃលោក ថាក់ស៊ីន ស៊ីណាវ៉ាត់ មកនៅត្រឹម ១ឆ្នាំវិញ។ នេះបើយោងតាមការចុះផ្សាយរបស់សារព័ត៌មានរាជវង្សនៅថ្ងៃសុក្រនេះ ។ សេចក្តីរាយការណ៍ បានឲ្យដឹងថា លោក ថាក់ស៊ីន បានទទួលយកការចោទប្រកាន់ពីបទឧក្រិដ្ឋរបស់លោក និងបានបង្ហាញការសោកស្តាយរបស់លោក ដោយពួកគេនិយាយបន្ថែមទៀត អតីតនាយករដ្ឋមន្រ្តីរូបនេះ បានធ្លាក់ខ្លួនឈឺផងដែរ

ផែនទី ព្រំដែនទឹក ព្រំដែនគោក ប្រទេសថៃ

២២ សីហា ២០២៣ លោក ថាក់សុីន បានទៅដល់ប្រទេសថៃដូចការសន្យា ដោយអត់ខ្លាចក្នុងការប្រឈមមុខជាមួយអំនាចមួយនោះ.. ដោយមានការស្វាគមន៏ពីក្រុមអាវក្រហមនិងមន្ត្រីក្នុងបក្ស ភឿថៃ.. អតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រីថាក់ស៊ីន ស៊ីណាវ៉ាត្រា មកដល់អាកាសយានដ្ឋានដនមឿង នៅលើយន្តហោះឯកជន Gulfstream G650 បន្ទាប់ពីឆ្លងកាត់នីតិវិធីអន្តោប្រវេសន៍ លោក Thaksin បានដើរចេញពីអគារជាមួយកូនបីនាក់របស់គាត់។ ថ្វាយបង្គំព្រះបរមរូប ព្រះអង្គម្ចាស់ និងសម្តេចព្រះមហាក្សត្រី បន្ទាប់មកសូមស្វាគមន៍អ្នកសារព័ត៌មាន អ្នកអាវក្រហមចាំទទួល មេដឹកនាំគណបក្សភឿថៃ និងអតីតគណបក្សថៃរ៉ាក់ថៃ មុនពេលដើរត្រឡប់ទៅអគារវិញ ដើម្បីដំណើរការផ្លូវច្បាប់នៅតុលាការកំពូល នៃសាលក្រមចុងក្រោយ។

ថៃ៖ តើ ក្រុមយោធាថៃ ហ៊ានចាប់ លោក តាក់ស៊ីនអត់? ជាធម្មតា ស្តេចសៀម មានអំណាចលើសគេ ដោយសារមាន សេនាអាវមាស ឬ ទ័ពរាជវាំង្គ ពេល លោក តាក់ស៊ីន ចូលថ្វាយបង្គំស្តេច សៀម បានន័យថា គាត់ទទួលស្គាល់ថា ស្តេចសៀម មានអំណាចលើសគេ ដូច្នេះ អ្នកណាប្តឹង ចាប់តាក់ស៊ីន? នោះ គឺ ក្រុម ភីថា Pita គេប្តឹង។ ចុះបើពេលនេះ ភីថា ប្តឹង តាកស៊ីនទៀត តើយោធា ហ៊ានចាប់ទេ? បើហ៊ានចាប់ អីចឹង យោធានឹងទៅជា អាយ៉ង របស់ អាវលឿង ឬ ភីថាចម្រើនរដ្ឋ ក្នុងន៏យនេះ យោធានឹង ថ្លែងថា គោរពតែ ព្រះមហាក្សត្រ ....ជា រួម ភីថា និង ដើរទិញស្រូវ អង្គរ យកទៅ លក់នៅ អាមេរិកបន្តទៀត។ ភីថា គឺជា ឧកញ៉ា រកស៊ី ជាមួយ កសិករថៃ ដែល ទាមទារតម្លៃអង្ករខ្ពស់ ដូចនោស្រុកខ្មែរ ។

លោក ភីថា អាចមានសង្ឈឹមជាប់ឆ្នោត ២០ % ដោយសារ បក្ស ភឿថៃ កូនស្រី របស់ ថាក់ស៊ីន ក៍ចង់ក្លាយជានាយករដ្ឋមន្រ្តីដែរ ដែលសម្លេងឆ្នោត បក្សភឿថៃ មាន ១៤១ សម្លេង បួកសម្លេង បក្ស ក្រសួងព្រះបរមរាជវាំង្គ មាន ២៥០ សម្លេង ដូច្នេះ សរុបឡើងដល់ ៣៩១ សម្លេង ោលគឺ លើសពី សន្លឹកឆ្នោតត្រូវការ ៣៧៦ សម្លេង។ សម្ព័ន្ធ គណបក្ស របស់ ភីថា មាន ៣៨៨ សម្លេង ពិតមែន តែ ការជ្រើសរើសដំណែង ប្រធានរដ្ឋសភា កន្លងមក គឺ បានទៅ បក្សផ្សេង ដោយសារ បក្សធំៗ ២ មិនទទួលយក ព្រោះ បើយក ប្រធានសភា ត្រូវ អត់បាន ប្រធាន រដ្ឋាភិបាលឬ នាយករដ្ឋមន្រ្តី ។

ស្ថានការណ៍នយោបាយថៃ៖ បក្ស ភីថា អាវលឿង នូវតែ បន្តសហការណ៍ ជាមួយ បក្ស ភឿថៃ អាវក្រហម ដើម្បី ប្រឆាំងជាមួយ អំណាច ព្រះមហាក្សត្រ។ ការរក្សាសម្ព័ន្ធ នូវត្រង់ថា បក្សទាំង ០២ នៅតែ ជួប ចរចារគ្នា ដើម្បី អនាគត ៥ ឆ្នាំ ខាងមុខ ព្រោះថា បើសិនជាពេលនេះ បក្ស ចម្រើនជាតិ របស់ ភីថា សុខចិត្ត ផ្លាស់ប្តូរ ការមិន កែប្រែ រដ្ឋធម្មនុញ្ញ មាត្រា ១១២ នោះ បក្ស នេះ នឹង កាន់អណាច បានតែ ៥ ឆ្នាំ ក៍នឹងរលាយបាត់ទៅវិញ ។ ដូចគ្នាដែរ បើសិនជា បក្ស ភឿថៃ របស់ តាក់ស៊ីន គ្មានការប្រឆាំង ជាមួយ របប រាជានិយម នោះ ប្រជាជន នឹងអស់ជំនឿ លើ បក្ស ភឿថៃ នៅ ៥ ឆ្នាំ ខាងមុខ។ ក្នុងបរិបទនេះ ដែល បក្សទាំង ២ នៅតែ រក្សាទំនាក់ទំនង ចងជាសម្ព៍ន្ធ ដើម្បី ប្រឆាំង ផ្តួលរំលំ របបរាជានិយម នៅ ថៃ។ ចំណែក ភាគី ព្រះរាជា ទ្រង់យល់ច្បាស់ជាង ក្នុងកិច្ចការនេះ គឺ មិនអាច ឲ្យ សម្ព័ន្ធ ប្រឆាំង ទាំង ២ រួមគ្នា បានជាដាច់ខាត គឺ មានតែ សេនារីយោ ដែលថាបក្ស ភឿថៃ កាន់តំណែង នាយករដ្ឋមន្រ្តី ដូច្នេះ តំណែង សន្តិសុខជាតិ ការពារជាតិ ត្រូវតែ បានទោះលើ ពួកយោធា ដើម្បី យោធា ការពារររបប រាជានិយមនោ ថៃ។
សេនារីយោ ជ្រើសរើសនាយករដ្ឋមន្រ្តីថៃ គឺដូចគ្នា ជំនាន់ សង្រ្គាម នគរ ៣ ដែល ស្តេច ឈុនយាន ចងសម្ព័ន្ធជាមួយ ស្តេច លីប៉ី ដើម្បីប្រឆាំង ស្តេច ឆាវឆាវ។ ស្តេចឆាវ ឆាវ ទ្រង់ដឹង ថា សម្ព័ន្ធនេះ មិនរឹងមាំទេ ព្រោះ ពួកគេនឹងក្បត់គ្នា ពេលណាមានផលប្រយោជន៍ធំជាង ជាក់ស្តែ ពេល លីប៉ី លើកទ័ពទៅ វាយ ឆាវឆាវ កងទ័ព ឈុនយាន បែរជាមកទាមទារ ដី ទាមទារសំណង និង លើកទ័ពចូលមក ឈ្លានពាននគរ លីប៉ី ។
BAYON Radio សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន៖ "ខ្ញុំសូមប្រកាសថ្ងៃនេះថា ការមិនទទួលបានសម្លេងគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីធ្វើជានាយករដ្ឋមន្រ្តីថៃរបស់លោក Pita គឺជាការបរាជ័យដ៏ធំរបស់ក្រុមពួកតិរច្ឆាន នៅកម្ពុជា " សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានសរសេរលើបណ្តាញតេឡេក្រាមនៅយប់ថ្ងៃទី១៣ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៣ យ៉ាងដូច្នេះថា ខ្ញុំសូមប្រកាសថ្ងៃនេះថា ការមិនទទួលបានសម្លេងគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីធ្វើជានាយករដ្ឋ មន្រ្តីថៃរបស់លោក Pita គឺជាការបរាជ័យដ៏ធំរបស់ក្រុមពួកតិរច្ឆាននៅកម្ពុជា ហើយនេះមិនមែនបង្ហាញថាខ្ញុំជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់ថៃនោះទេ ខ្ញុំគ្រាន់តែចង់បង្ហាញថា ព្រោះកន្លងមកពួកក្បត់ជាតិទាំងនេះ តែងតែរំពឹងទុកថានៅពេលលោក Pita ក្លាយជានាយករដ្ឋមន្រ្តីរបស់ថៃ ពួកគេនឹងប្រើប្រាស់ទឹកដីរបស់ថៃ ដើម្បីធ្វើចលនាប្រឆាំងបះបោរនឹងរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ឥឡូវនេះក្តីរំពឹងរបស់ពួកអាតិរច្ឆានទាំងនោះបានរលាយដូចអំបិលត្រូវទឹកហើយ។ សូមកុំធ្វើនយោបាយផ្អែកលើដង្ហើមអ្នកដទៃ ដែលនេះជាការដាស់តឿន និងជាបំណងល្អរបស់ខ្ញុំសម្រាប់ក្រុមជ្រុលនិយម។"

ក្នុងដំណាក់ដាលទី ១ នៃការបោះឆ្នោតគាំទ្រ បេក្ខភាព ភីថា នាយករដ្ឋមន្រ្តីថៃ គេឃើញមានសម្លេងឆ្នោត សភា ថៃ សរុបចំនូន 499 នាក់ ដោយសារ ១ នាក សុំលាលែងពីដំណែង ដើម្បី ជាលេះឲ្យមាន អត្រាចុះទាប ពី ៣៧៦ សម្លេង មកនៅត្រឹម ៣៧៥ សម្លេងវិញ។ សម្លេងគាំទ្រ Favoir Vote មានចំនួ គាំទ្រ 311 សម្លេង និង ប្រឆាំង 149 សម្លេង ចំណែក អនុប្បវាទ 39 សម្លេង។ ចំណែកនៅ បោះឆ្នោតកម្រិត ព្រឹទ្ធសភា មាន ព្រឹទ្ធសភាថៃ 206 រូប ចូលរួមបោះឆ្នោត អ្នកផ្សេង មិនចូលរួម ឬ គូសចោលសម្លេង ដែលគេរាប់ឃើញមាន គាំទ្រ 13 សម្លេង ឯ ប្រឆាំង 34 សម្លេង និង អនុប្បវាទ 159 សម្លេង។

ភូមិសាស្រ្តនយោបាយ ថៃ

ផែនទី ភូមិសាស្រ្តនយោបាយ ថៃ

Chan Born ថៃ៖ បើ ប្រធានបក្សចម្រើនរដ្ឋ pita មិនបានឡើងធ្វើជានាយករដ្ឋមន្រ្តី តើនណានឹងឡើងធ្វើ? សម្រាប់សង្រ្គាមត្រជាក់ថ្មីនៅថៃ ពេលនេះ គឺ អាមេរិកប្រកាសសង្រ្គាមប្រឆាំងស្តេច ថៃជាចំហរ ចំណែក ស្តេចថៃ ប្រកាន់នយោបាយដើមឬស្សី Bomboo Policy គឺ រក្សាតុល្យភាព ចិន អាមេរិក ដូច្នេះ រាជវាំង្គថៃ ដូចរយៈពេលកន្លងមកជាង ២០ ឆ្នាំនេះ គឺ យក យោធា បាំង ធ្វើជា ខែល ការពាររាជវាំង្គ។ សម្រាប់ បក្សប្រឆាំង ២ សម្ព័ន្ធនៅ ថៃ ពេលនេះ ទោះជា ដាក់ Pita ឬ កូនស្រី តាក់ ស៊ីន ក៍សុទ្ធតែជា បក្សប្រឆាំងដដែល អ្វីដែល រាជវាំង្គចង់បាន គឺ ដូរ មេបក្ស ឬ បក្សថ្មី New Party....
Kosal Chum សារសម្ដេចតេជោហ៊ុន សែន ៖ « ល្ងាចម្សិលម៉ិញខ្ញុំបានបង្ហោះសារមួយដែលមានន័យថា ការដែលលោក Pita មិនបានជាប់ឆ្នោតជានាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃ វាជាបរាជ័យរបស់ក្រុមប្រឆាំងជ្រុលនិយមនៅកម្ពុជា ដោយហេតុថាក្រុមនេះបាន ប្រើប្រាស់ឈ្មោះលោក Pita និងគណបក្សរបស់លោកធ្វើការឃោសនាថា ក្រោយលោក Pita កាន់ដំណែងជានាយករដ្ឋមន្ត្រី ហើយពួកគេនិងធ្វើសកម្មភាពចេញពីទឹកដីថៃ រហូតអ្នកវិភាគតាមវិទ្យុបរទេសនិយាយភាសារខ្មែរ លើកឡើងថា មេដឹកនាំក្រុមជ្រលនិយម នឹងមកកម្ពុជាតាមទឹកដីថៃ។ ក្រុមនេះបានប្រើប្រាស់ឈ្មោះលោក Pita ជិត២ខែមកហើយតាំងពីលោកឈ្នះឆ្នោតមកម្ល៉េះ។ ខ្ញុំមិនបានប្រឆាំងលោក Pita នោះទេ ហើយក៏មិនជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការផ្ទៃក្នុងប្រទេសថៃនោះដែរ។ ការដែលខ្ញុំចេញសារនេះមានបំណងប្រាប់ទៅក្រុមជ្រុល និយមនៅកម្ពុជាថា បំណងរបស់ពួកអ្នកត្រូវរលាយដូចអំបិលត្រូវទឹក។ក្រោយខ្ញុំបង្ហោះមានបងប្អូនថៃចូលមក Comment ជាភាសារថៃយ៉ាងច្រើនដែលខ្ញុំមិនយល់ ដោយមិនចេះអានភាសារថៃ » ។ នៅទីនេះខ្ញុំសូមបញ្ជាក់ថា៖ 1. ខ្ញុំមិនប្រឆាំងលោក Pita នោះទេ ហើយក៏បានត្រៀមខ្លួនធ្វើការជាមួយលោក Pita ក្នុងករណីលោក Pita ដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលថៃ។ 2. ខ្ញុំគោរពការសម្រេចរបស់ប្រជាជនថៃ និង មិនជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការផ្ទៃក្នុងប្រទេសថៃនោះឡើយ។ 3. ខ្ញុំត្រៀមខ្លួនធ្វើការជាមួយថ្នាក់ដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលថៃ ទោះអ្នកណា ឬបក្សណាដឹកនាំក៏ដោយ។ 4. ពួកជ្រុលនិយមខ្មែរដែលយកទឹកដីថៃ សម្រាប់ធ្វើសកម្មភាពប្រឆាំងកម្ពុជារាប់ទាំងការប្រើប្រាស់ឈ្មោះលោក Pita គប្បីបញ្ឈប់សកម្មភាពធ្វើនយោបាយ ដែលពឹងលើដង្ហើមអ្នកដទៃ ដើម្បីបំផ្លាញជាតិខ្លួនឯងទៀតទៅ ជាពិសេសឈប់ប្រើឈ្មោះលោក Pita ដែលគាត់មិនទាំងដឹងខ្លួនផង ឲ្យមកប្រឆាំងជាមួយកម្ពុជាទៀតទៅ។
ប្រទេសថៃ បានធ្វ់ើការបោះឆ្នាតថ្ងៃទី ១៣ /០៥/២០២៣ ដោយជ័យជំនះ បានលើបក្ស Moved Forward ដែល ប្រធានគណបក្ស កាន់សាសនាគ្រឹស្ត ចំណែក ប្រធាន រដ្ឋសភា Parliament Speaker ពេលនេះ បានទៅលើ លោក មូហាម៉ាត់ วันมูหะมัดนอร์ มะทา ដែលជា ជនជាតិ មូស្លីមថៃ កាន់សាសនាឥស្លាម។ ដំណែងនេះ ជាការដណ្តើមគ្នារវាងបក្ស ភឿថៃ និង បក្ស Moved Forward តែជាលទ្ធផល បន្ទាបពីការចរចារ ជិត ២ ខែ បែរជា បានទៅលើលោក ម៉ូហាម៉ាត់ ទៅវិញ។ សហរដ្ឋអាមេរិក មានគោលនយោបាយ ប្រឆាំង ឥស្លាម តែគាំទ្រ គ្រឹស្តសាសនា បែបនេះ អាចបង្ករជាជំលោះរវាង គ្រឹស្តនៃ បក្សឈ្នះឆ្នោត ជាមួយ ឥស្លាមនៃបក្សសម្ព័ន្ធ ចំណែកភាគីចំណេញ គឺ ក្រុមកាន់ព្រះពុទ្ធសាសនានៃ ព្រះបរមរាជវាំង្គ បានផលចំណេញ ពីការបែកបាក់់ផ្ទៃក្នុងរដ្ឋាភិបាលចម្រុះ ។
Chan Born ការវិវត្តន៍សភាពការណ៍ថៃ៖ បេក្ខភាព របស់ ភីថា Pita ជានាយករដ្ឋមន្រ្តី និង បន្តបោះឆ្នោតជាលើកទី ២ ទៀត បើមិន ជាប់ បក្សអាវលឿងនេះ និង ផ្ទេរដំណែងឲ្យ បក្សអាវក្រហមឡើងជានាយករដ្ឋមន្រ្តី។ សេណារីយោ ដែល អាមេរិករៀបចំនេះ គឺ លំនាំ បក្សសង្រ្គោះជាតិ CNRP នៅកម្ពុជា ដោយ បក្សជាប់ឆ្នោត ១៨ បក្ស មាន ១៤ បក្ស ចុះចូលជាមួយ សម្ព័ន្ធ Pita Coliation គឺ រាល់បក្សតូចៗ ១ កៅអី ត្រូវបាន ពួកគេគំរាមកំហែង និងទិញ យកទាំងអស់ តែបានសម្លេងគាំទ្រ ៣២៤ សម្លេង ខណ់សម្លេងប្រឆាំងមានដល់ ៣៨៨ សម្លេង ដូច្នេះ បោះឆ្នោត តង់ទី ២ សម្ព័ន្ធ Pita នឹងចរចារបង្ខំ បក្ស ភូមិចៃថៃ ដែលមាន ៧១ អាសនៈ។ បើសិន បក្ស ភូមិចៃថៃ ក្បត់បក្សរាជវាំង្គ នោះ ចលាចល រដ្ឋប្រហារនឹងផ្ទុះភ្លាម។
Chan Born ស្ថានការណ៍នយោបាយថៃ៖ សម្ព៍ន្ធបក្សប្រឆាំងថៃ សម្តែងការខឹងសប្បារជាមួយ កម្ពុជា ដោយសារ ពួកគេ មាន បក្សច្រើនលើសលុបគាំទ្រ គឺ បក្សសរុបនៅ ថៃ មាន ១៨ បក្ស ដែលជាប់ឆ្នោត តែ ក្នុងការបោះឆ្នោតជ្រើសរើស នាយករដ្ឋមន្រ្តី ភីថា មាន គណបក្សដលទៅ ១៤ បក្ស គាំទ្រ បក្សសម្ព័ន្ធ ភីថា។ ចំណែក បក្ស ប្រាយុទ្ធ អាព្យាក្រិត។ បើទោះជា បក្សច្រើនចូលរួមប្រឆាំង តែសម្លេងឆ្នោត បានតែ ៣២៤ សម្លេង ប៉ុណ្ណោះ។
Chan Born ថៃ៖ ការបោះឆ្នោតគាំទ្រ លោក ភីថាមិនគ្រប់សម្លេងសម្រាប់ឡើងជានាយករដ្ឋមន្រ្តី។ តាមច្បាប់ គាត់ត្រូវមាន សម្លេង ៣៧៦ សម្លេង ហើយសម្ព័ន្ធបក្សនេះ មាន ០៨ បក្ស ដែលមានសម្លេងគាំទ្រ ៣៨៨ សម្លេង ដូច្នេះ គាត់សង្ឈឹមជាប់ ១០០ % តែរឿង ដែលសង្ឈឹមធ្លាក់ មានខ្ពស់ ៩០% ដែរ ព្រោះ បក្ស ១ ឬ ២ អាច ដកខ្លួន គឺ នៅសល់សម្លេងគាំទ្រគាត់មានតែ ៣១២ សម្លេង គាត់បាត់បង់អស់ ៧៦ សម្លេង ។
Ebook Cambodia បេក្ខជននាយករដ្ឋមន្រ្តីថៃលោក Pita នឹងស្នើវិសោធនកម្មច្បាប់នៃធម្មនុញ្ញក្នុងគោលបំណងដកសិទ្ធិអំណាចរបស់ព្រឹទ្ធសភាក្នុងការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសនាយករដ្ឋមន្ត្រី -បន្តែម ៖ ដើម្បីរៀបចំវិសោធនកម្មធម្មនុញ្ញនេះគណបក្សរបស់លោក Pita ត្រូវការការសំឡេងគាំទ្រយ៉ាងហោចណាស់ 1/5 នៃសភាជាន់ទាប ឬ 100 សំឡេងពីសមាជិកសភា ។ បច្ចុប្បន្នគណបក្សនេះមានសមាជិកសភាចំនួន 151 រូប ។
ប្រទេសថៃ ដែលជា ប្រទេសនឹងដឹកនាំ ព្រឹត្តិការណ៍កីឡា ស៊ីហ្គេម លើកទី ៣៣ នៅឆ្នាំ ២០២៥ ខាងមុខនេះ បានជូនដំណឹងថា នឹងដក គុណខ្មែរ ចេញពី បញ្ជី វិញ្ញាសារកីឡា ស៊ីហ្គេម។ ប្រទេសថៃ បានធ្វើសកម្មភាព ពេញ ១ ឆ្នាំ ដើម្បី ប្រឆាំងការដាក់បញ្ជូន វិញ្ញាសារគុនខ្មែរ ចូលក្នុង ព្រឹត្តិការណ៍ស៊ីហ្គេមនៅកម្ពុជា ឆ្នាំ ២០២៣ តែកម្ពុជា នៅតែដំណើរការដោយជោគជ័យ។ មេដឹកនាំសៀម ប្រជាជនសៀម នៅតែ មានគំនិត ប្រឆាំង ឯករាជ្យ របស់កម្ពុជា តាំងពី ឆ្នាំ ១៩៥៣ ជាពិសេស ប្រឆាំង ការទាមទារទឹកដី ភាគខាងលិចរបស់កម្ពុជា ឆ្នាំ ១៩៤៦ ។ ថៃ និង សៀម នៅតែ បន្តនយោបាយការទូតដោយចាត់ទុកកម្ពុជា ជាអាណាខេត្ត មួយ របស់ ថៃ ។
សំណុំជនជាតិ៖ ប្រទេស សៀម ជាឈ្មោះប្រទេស មុនឆ្នាំ ១៩៣២ ក្រោយរដ្ឋប្រហារយោធា ឈ្មោះប្រទេស ប្តូរទៅជា ប្រទេស ថៃ ។ យោងតាមស្ថានការណ៍នេះ បានន័យថា ជនជាតិ ថៃ និង សៀម មិនមែនជាជនជាតិតែ ០១ឡើយ។ យើងលើផែនទី អតីរដ្ឋសម័យបុរាណ បង្ហាញថា មាន ១៤ រដ្ឋ ជាំចំណុះ អាណាចក្រ សៀម ក្នុងនោះ កម្ពុជា ក៍ជា ខេត្តមួយរបស់ សៀមដែរ។ អំពើហឹង្សាប្រដាប់អាវុធរវាង ជនជាតិឥស្លាម នៅភាគខាងត្បូងប្រទេសថៃ បង្ហាញថា មានជនជាតិ ម៉ូស្លីម កាន់សាសនាឥស្លាម ឬ ហៅថា ពួក ម៉ាឡេ។ យោងលើ រដ្ឋប្រហារយោធា ឆ្នាំ ២០០៦ ដែល អគ្គបញ្ជាការទ័ព ឈ្មោះ ស៊ុនធិ គឺជាជនជាតិ ឥស្លាម នេះរិតតែបញ្ជាក់់ថា ប្រទេសថៃ មាន ជនជាតិ ឥស្លាម ថៃ សៀម ចិន ព្រោះ នាយករដ្ឋមន្រ្តី ឈ្មោះ តាក់ស៊ីន ស៊ីណាវឌ្ឈន៍ គឺជា ជនជាតិ ចិន អ្វីដែលជាពិសេស គឺ សៀមភៅ ស្តេច មិនដែលញញឹម ដែលនិយាយអំពី ប្រវត្តិ ស្តេច ភូមិបុល អាប់ឌុលតេជ្ជៈ បាញ់សម្លាប់ បង ខ្លួនឯង ដើម្បី មហេសី រហូតដល់មាន វិប្បដិសារី ដែលនាំឲ្យព្រះអង្គ មិនដែលញញឹមឡើយក្នុងមួយ ឆាកជីវិត នេះបញ្ជាក់ថា ព្រះមហាក្សត្រ គឺជា ឈាម របស់ ស្តេចសៀម រៀបការជាមួយ ក្សត្រី នៃនគរ ប៉ាតានី ដែលកាន់ ឥស្លាម បង្កើតជាស្តេច ថៃ សព្វថ្ងៃ ដែលគេរិះគន់ថា ខ្លួនជាស្តេច សៀម តែបំរើជនជាតិ ថៃ និង ឥស្លាមទៅវិញ។
រដ្ឋប្រហារយោធា ឆ្នាំ ២០០៤ ដឹកនាំដោយ ស៊ុន ធិ ជនជាតិឥស្លាម ធ្វើរដ្ឋប្រហារលើ នាយករដ្ឋមន្រ្តីថៃ ដែលជាជនជាតិ ចិន ដូច្នេះ បញ្ជាក់ថា ព្រះមហាក្សត្រ សៀម ដើរតួរសំខាន់ណាស់់ ក្នុងការគ្រប់គ្រងរដ្ឋព្រោះ តាក់ស៊ីន ត្រូវបាន បណ្តេញចេញពី អំណាច តែដោយសារ មូស្លីម ធ្វើរដ្ឋប្រហារយោធា ដូច្នេះ នាំឲ្យមានការហៅចូល តាក់ស៊ីន ចូលស្រុកមកវិញ បំណងធ្វើនយោបាយ បណ្តេញ ឥស្លាមពី អំណាច។
ព្រះមហាក្សត្រ សៀម ព្រះនាម Bhumibol Adulyadej សុគតនៅឆ្នាំ ២០១៦ បន្សលើទុកនូវ វិបត្តិរាជបល័ង្គ ដោយគេត្រូវមានជំរើស និង ការប្រកួតប្រជែងរវាង សុរិន្ធ ដន ជា ស្រ្តី ភេទ និង វេជ្ជរាឡុងកន ដែលជា បុរសភេទ នេះជា ការឃោសនារកសម្លេងគាំទ្រក្នុងប្រទេស តែតាមការវិភាគផ្នែក ជនជាតិវិទ្យា គឺជាការប្រកួតប្រជែងរវាង កូន ដែលមាន ឈាមជ័រ ជាសៀម និង កូនដែលមាន ឈាមជ័រ ជា ឥស្លាម ម៉ាឡេ។ ជាលទ្ធផល សព្វថ្ងៃ រាជបល័ង្គ បានទៅលើ វេជ្ជរាឡុង កន Vajiralongkorn ជា បង .
សម្ព៍ន្ធយោធាថៃ អាមេរិក គឺជាសម្ព័ន្ធដ៍ចំណាស់ជាងគេ នៅ អាស៊ី បើទោះជា ថៃ មានទំនោរទៅក្រុង បេកាំក្តី។ ប្រទេសថៃ បំពាក់អាវុធពីប្រទេស អាមេរិកផង និង ពីប្រទេសចិនផង រួមទាំង រុស្សីដែរ តែប្រព័ន្ធអាវុធថ្មើរជើងប្រទេសថៃ គឺ កាំភ្លើង M-16 ផលិតនៅ អាមេរិក។
អាប៉ិច APEC បង្កើតឆ្នាំ ១៩៨៩ ដោយប្រទេស ២១ សម្រាប់ធ្វើជំនួញ ជាមួយ អង្គការ World trade Center (WTO) តែសព្វថ្ងៃ អង្គការនេះ លែងមាន ប្រសិទ្ធិភាព ដោយសារតែជា ដំណាក់កាល ជំនួញសកល Global Trade ដូច្នេះ ប្រទេសថៃ ត្រូវតែ ដូរពីការ ប្រឆាំង ចិន ប្រឆាំងរុស្សី លើបញ្ហាសង្រ្គាមអ៊ុយក្រែន មកជាការបោះឆ្នោត ឧនុប្បវាទ ពេលដែល ថៃ ដឹកនាំកិច្ចប្រជុំ APEC 2022.
វាក់សាំង កូវីដ ១៩ Covid 19 ប្រទេសថៃ បោះទុនផលិតវាក់សាំងក្នុងស្រុក និង នាំចូល វាក់សាំង អាមេរិក ឬ ប្រទេសនានាដែលមិនមែនជា វាក់សាំង ចិន ។
ជាមួយប្រទេសភូមារ គឺ ប្រទេសថៃ មានគោលនយោបាយ គ្រប់គ្រង បញ្ច្រាប ប្រជាធិបតេយ្យចូលក្នុង រដ្ឋាភិបាលភូមារ រិះគន់ ការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស ការបាញ់សម្លាប់បាតុករ នៅភូមារ ១ ៤៣៥ នាក់ និងថា បញ្ហានៅភូមារ គឺជា បន្ទុកធ្ងន់សម្រាប់ប្រទេស ថៃ ដោយសារតែជនភៀសខ្លួន ២២,០០០ នាក់ ភៀសខ្លូន ចូលមកប្រទេសថៃ និង ជំរុំជនភៀសខ្លួន អង្គការសហប្រជាជាតិ។
យោធាថៃ និង រដ្ឋាភិបាលថៃ មានវិធានការណ៍ តបតិចតួច ជាមួយ ភូមារ រឿង រដ្ឋប្រហារយោធា ឆ្នាំ ២០២១ ដោយសារ ថៃ ធ្លាប់ធ្វើរដ្ឋប្រហារខ្លនឯងកាលឆ្នាំ ២០១៤ ដែរ ដែលជាការពិបាកសម្រាប់រដ្ឋាភិបាលរបស់ ប្រាយុទ្ធ ក្នុងការចេញវិធានការម៉ឺងម៉ាត់លើប្រទេស ភូមារ។
បញ្ហាដែនទឹក ប្រទេសថៃ ត្រូវតែ ធ្វើខ្លួនជា ប្រទេសស្នូលក្នុង ឈូងសមុទ្រ បឹងហ្គាល់ Bay of Bengal Initiative for Multi-Sectoral Technical and Economic Cooperation (BIMSTEC) ដើម្បីភ្ជាប់ជាមួយ តំបន់ផ្សេងទៀត ដូចជា Southeast and South Asia. ពេលនោះ ថៃនឹងមាន ឧត្តមភាពក្នុងតំបន់។
បញ្ហាទន្លេគង្គ ប្រទេសថៃ ត្រូវតែក្លាយជាប្រទេស នាំមុខគេ ក្នុងតំបន់ទន្លេមេគង្គ Mekong Economic Cooperation Strategy (ACMECS) ដើម្បី យកឥទ្ធិពលនេះ ទៅ ធ្វើពាណិជ្ជកម្មជាមួយ ចិន អាមេរិក ជប៉ុន កូរ៉េត្បូង និង ឥណ្ឌា។ ចំណុចនេះ ថៃ ជាប៉ួលសេដ្ឋកិច្ច មានឧត្តមភាព គ្របលើកម្ពុជា ផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច នយោបាយ យោធា ថាមពល បច្ចេកវិជ្ជា ។
ទន្លេមេគង្គនេះដែរ ប្រទេស ថៃ មានបំណង ជួយចលនាតស៊ូ ខ្មែរនានាតាំងពី រាប់រយឆ្នាំ ដល់សម៏យសង្រ្គាមត្រជាក ក្នុងបំណង បង្កើតកម្ពុជាសេរី ឬ កម្ពុជាខាងលិច និង កម្ពុជាខាងកើតដងទន្លេមេគង្គ។
បញ្ហា Bio-Circular Green model ប្រទេសថៃ ប្រកាន់យក លើកយកប្រធានបេះ ដាក់់បញ្ជូលពេលកិច្ចប្រជុំ APEC 2022 បំណងនាំប្រទេស រីកចម្រើននានា វិនិយោគទុនផ្នែកនេះ នៅប្រទេសថៃ គឺជា បរិបទនៃការការពារបរិស្ថាន ថាមពលកកើតឡើងវិញ។
បញ្ហា clean energy ថាមពលស្អាត ឬ ថាមពលបៃតង ដែលប្រទេសថៃ ចេញជា ច្បាប់ វិធានការសម្រាប់ ក្រុមហ៊ុន បរទេស មកវិនិយោគទុននៅ ថៃ ត្រូវតែគោរពគោលការបែបនេះ គឺកាត់បន្ថយ កាបូនអុកស៊ីត ជាតិពុល មុនពេលសម្រេចចិត្តជ្រើសរើសទីតាំង។
បញ្ហា digital technology ប្រទេសថៃ យកចិត្តទុកដាក់ ចាក់វាក់សាំង បង្កើនបរិមាណ ផ្តល់វិសា តាម Oline ការបញ្ជាទិញ វាក់សាំង នានា ដើម្បី រង់ចាំ ទទួលទេសចរបរទេស ដែលចូលមក ប្រទេសថៃ ដើម្បីជាកំណើនសេដ្ឋកិច្ចក្រោយ វិបត្តិ កូវិដ ១៩
បញ្ហា Digital World ប្រទេសថៃ ផលិតចេញជា ឧបករណ៍ Tools ជាការណែនាំ ជាវិធានការណ៍ ដើម្បី ពលរដ្ឋខ្លួន មានសុវត្ថិភាពពី សកលលោកឌីជីផល និង ឲ្យ ប្រជាជន មន្រ្តីរាជការ កងកម្លាំង អាចសម្របខ្លួនបានជាមួយ សកលលោកឌីជីផល ដើម្បីជីវភាពរស់នៅ ប្រចាំថ្ងៃ និង ការបំពេញការងារប្រចាំថ្ងៃ ។ កិច្ចការនេះ មានទាំងការបង្កើតសហគមន៍ Digital នៅតាម សាលារៀន វិទ្យាល័យ សកលវិទ្យាល័យ បណ្ណាលល័យ ឌីជីថល សម្រាប់ ជួយប្រជាជន គោលដៅ តាមបច្ចេកវិជ្ជា Online ឬ ជាការ អន្តរាគមន៍ តាម Online or Social Media...
បញ្ហា peace and prosperity សន្តិភាព ដែលជា គោលនយោបាយសហរដ្ឋអាមេរិក ជាមួយ ដៃគូរ សម្ព័ន្ធ មិត្តរបស់ អាមេរិក ដូចជា ថៃជាដើម គឺ ថៃ ត្រូវតែ ប្រឆាំង ចិន ឬ រុស្សី បើសិនជា ការរំខានដល់ សន្តិភាព ឬ មិនគោរពគោលការណ៍អន្តរជាតិ គឺត្រូវតែ ចេញញត្តិប្រឆាំង តាមរយៈ Digital tools. ធ្វើបែបនេះបាន គឺថា ថៃ នៅតែរក្សា ទំនាក់ទំនងល្អជាមួយ អាមេរិក ដែលជា ដៃគូរអភិ.សេដឋ្ឋកិច្ចដ៏ចំបង ដែលសេវាកម្ម អាមេរិក រួមមាន such as automobiles, healthcare, and high technology, with mutual collaboration on digital economic development to promote innovation. យានយន្ត សុខាភិបាល បច្ចេកវិជ្ជាទំនើប សេដ្ឋកិច្ចឌីជីថល ...ិ
មិត្តភាព ថៃ អាមេរិក៖ អ្នករាជានិយមថៃ យល់ថា ការលើកស្ទួយដល់ ប្រជាធិប្បតេយ្យ អាមេរិក គឺជាការ យាយី ដល់ របបរាជានិយមរបស់ ថៃ និង ដល់ អធិប្បតេយ្យភាពរបស់ប្រទេស ដែល ពួកគេ បង្កើតជាចលនា ប្រឆាំងអាមេរិក ប្រឆាំង លោកខាងលិច រួច ងាក បែរ ទៅរកប្រទេស ចិនវិញ Thailand’s Royalist Civil Society and Anti-American Turn
សហរដ្ឋអាមេរិក មានគោលនយោបាយ ប្រឆាំង របប កំម្មុនីយស្ត ឆ្នាំ ១៩៥៥ ដល់ ឆ្នាំ ១៩៧០ ហើយប្រទេសថៃ បានចូលរួមក្នុងចលនានេះ តែ នយោបាយ ប្រជាធិប្បតេយ្យសកល របស់ អាមមេរិក សព្វថ្ងៃ ជះឥទ្ធិពលអាក្រក់ មកលើ របប រាជានិយម ដែលគេហៅថា ក្រុម អ្នកជាតិនិយម ដោយសារតែ ក្រុមរាជានិយម បានចងជាបណ្តាញរាជានិយម Royalist Network The emergence of royalist networks was shaped by the U.S.-led countercommunism effort in Southeast Asia from the 1950s to the 1970s.
អាមេរិក ថៃ ថៃ បានរៀបចំឲ្យមាន ចលនា ប្រជាធិប្បតេយ្យ ក្នុងប្រទេសថៃ ក្រោយពីការដួលរលំនៃ សង្រ្គាមត្រជាក់ បែបនេះ មានការចុះសម្រុងគ្នារវាងទំនាក់ទំនង អាមេរិក ថៃ ដោយសារ មានក្រុម គាំទ្រ ប្រជាធិប្បតេយ្យ Pro-Democracy តែការធ្វើបែបនេះ អ្នកគាំទ្រ រាជានិយម និង សារពត៍មានរាជានិយម បានងាក ទៅរក ចិន និង ចុងក្រោយ ងាករក រុស្សី ដើម្បីជាកម្លាំង ប្រឆាំង តប សហរដ្ឋអាមេរិក ជា ភស្តុតាងនៃ នយោបាយ រាជានិយម គឺ ការប្រើប្រាស់ សហការណ៍ប្រើ វាក់សាំងកូវីដ ១៩ របស់ ប្រទេស ចិន និង ជំហរ ប្រទេសថៃ ស្តីពី សង្រ្គាម រុស្សី អ៊ុយក្រែន ដោយកាបោះឆ្នោត ឧប្បវាទ។
ថៃ ក្នុង សង្រ្គាមត្រជាក់ Cold War Time ៖ ចលនារាជានិយមថៃ មានការ នៅស្ថៀម មិនកំរើក ក្នុងអំឡុងពេលសង្រ្គាមត្រជាក់ សំដៅថា មិនធ្វើសកម្មភាព ប្រឆាំង អាមេរិក ដោយព្រួយបារម្ភថា អាមេរិក រំលាយរបបរាជានិយមថៃ និង នៅតំបន់ អាស៊ាន ។
ប្រទេសថៃ ចូលរួមក្នុង ចលនាកុំម្មុនីស្ត ក្រោយសង្រ្គាមលោកទី ២ ដែលជា អំរែកសម្រាប់សហរដ្ឋអាមេរិក ដូច្នេះ អាមេរិក គឺមានតែ ជួយគាំទ្រ ផ្តល់ថវិការយោធា ធ្វើកិច្ចព្រមព្រៀង ទ្វេរភាគី ដើម្បី រក្សារបប រាជានិយម ក្នុងអំណាចដដែល តាមរយៈ គាំទ្រ បំពាក់អាវុធ ដល់ របបរាជានិយម Thailand’s monarchy-military nexus. ធ្វើបែបនេះ អាមេរិក ក៍អាចទទួលបាន មូលដ្ឋានទ័ពអាមេរិក ក្នុងទឹកដី ថៃ ដើម្បីប្រឆាំង របប កំម្មុយនីស្ត។ ពួកកំម្មុយនីស្ត ធ្វើបាតុកម្ម ប្រឆាំង មូលដ្ឋានទ៏ព អាមេរិក តែ កងទ័ពរបស់ ព្រះរាជា ឬ ទ័ពស្តេច ចេញមុខ ក្នុងការ ទប់ទល បង្រ្កាបបាតុកម្ម ជំនួសឲ្យ កងទ័ពអាមេរិក និង ចូលរួមធ្វើសហការណ៍ជាមួយ កងទ័ពអាមេរិក ដើម្បី ពង្រឹងលទ្ធិប្រជាធិប្បតេយ្យ។
ទំនាក់ទំនង រាជានិយម ជាមួយនឹង អាមេរិក នាំផលវិបាកច្រើនដល់ ប្រទេសថៃ ដោយត្រូវ ចំណាយថវិការ ហ្វឹកហ្វឺន បង្កើតកងពលការពារព្រំដែន Border Patrol Police ទីបញ្ជាការ សម្រាប់ ប្រឆាំង ពួក កំម្មុយនីស្ត និង ចលនានានាផ្សេងទៀត។ បរិបទនេះ មិន ឈានដល់ការដួលរលំ របបរាជានិយមឡើយ ព្រោះ មានក្រុម ការពារអាមេរិក និង ក្រុម ប្រឆាំងអាមេរិក ដូចជា ករណី បាតុកម្ម ឆ្នាំ ១៩៧០ Clashes between left- and right-wing supporters ដែលទាមទារ កងទ័ព អាមេរិកដកចេញពី ប្រទេសថៃ គឺ របបរាជានិយម នៅតែ អាច ឈ ជើងបាន ចំណែក កងទ័ពអាមេរិក នៅតែអាច ឈ ជើងនៅ ប្រទេសថៃ បានដូចគ្នា ។
ការបញ្ចប់សម្ព័ន្ធភាព រាជានិយម ជាមួយ អាមេរិក THE END OF ROYALIST ALIGNMENT WITH THE UNITED STATES គឺ ដោយការដួលរលំនៃ សហភាព សូវៀត ដូច្នេះ អាមេរិក លែងមានតម្រូវការចាំបាច់ ក្នុងការជួយ របបរាជានិយមនៅ អាស៊ី ដើម្បីប្រឆាំង សូវៀត។ ជាទូទៅ ថៃ បានងាកមកធ្វើ ប្រជាធិប្បតេយ្យនីយកម្ម តាំងពីឆ្នាំ ១៩៩២ democratization តែដោយសារ ចលនាគាំទ្រ ប្រជាធិប្បតេយ្យ នូវតែ ជាការគំរាមកំហែងដល់ រាជានិយម ដូច្នេះ ក្រុមគាំទ្រ ប្រជាធិប្បតេយ្យ នៅតែស្ថិតក្នុង ហានិភ័យខ្ពស់ ឬ អាយុ ខ្លី ។
ចលនា រាជានិយម ប្រមូលផ្តុំរៀបចំឡើងវិញ នៅឆ្នាំ ២០០៥ ដោយពេលនោះ មានចលនា បែងចែកជា ប្លុក ដូច្នេះ រាជានិយម ត្រូវតែ រៀបចំរចនាសម្ព៍ន្ធដឹកនាំ បញ្ជាឡើងវិញ ដើម្បីការពារ រាជបង្ល័ល។ ក្រុមប្រឆាំងរាជានិយម បានធ្វើសកម្មភាព ទាំង Online, offline វាយប្រហាររាជានិយម
រាជានិយម ប្រឆាំងការផ្លាស់ប្តូររបបនយោបាយ --ROYALISTS AGAINST REGIME CHANGE ក្នុងបរិបទនេះ អាមេរិក បានធ្វើសង្រ្គាមច្រើននៅ អ៊ីរ៉ាក់ អាហ្វហ្គានីស្ថាន លីប៊ី ដោយការបង្កើតរបប អាយ៉ង់ ប្រជាធិប្បតេយ្យ តាមគោលការណ៍ ប្រជាធិប្បតេយ្យសកល ដែល បង្ខំថៃ ត្រូវតែ ឈាន មួយ ជំហាន គឺ ប្រឆាំងការផ្លាស់ប្តូររបប ដោយកំណត់ យក អាមេរិក ជាគោលដៅ នៅពីក្រោយ របបប្រជាធិប្បតេយ្យ ដើម្បីធ្វើការផ្លាស់ប្តូររបបនយោបាយ។ ខុសពី សម័យសង្រ្គាមត្រជាក់ ដែល ថៃ ត្រូវការ អាមេរិកដើម្បីការពាររាជានិយម និង សន្តិសុខជាតិ តែពេលនេះ អាមេរិក ជាអ្នកនៅពីក្រោយ របបប្រជាធិប្បតេយ្យ ដោយ ឆ្នាំ ២០២០ ប្រទេសថៃ ចាប់បាន អ្នកវាយប្រហាររបបរាជានិយមជាច្រើន ដែលទទួលថវិការ ពី សហរដ្ឋអាមេរិក ។
ថៃ ចិន រុស្សី ប្រឆាំងទប់ អាមេរិក CHINA AND RUSSIA AS ANTIDOTES TO THE UNITED STATES ដោយថៃ មើលឃើញ អាមេរិក ព្យាយាមបង្កើតរបប អាយ៉ងស្វ័យត authoritarianism មួយ ដែលមាន យោធា និង រាជានិយម នៅពីខាងក្រោយខ្នង ដើម្បីប្រឆាំង ចិន ដែល ថៃ មិនអាច ដើរតាមបាន ត្បិត សព្វថ្ងៃ មានប្រជាជន ចិនជាច្រើនលាននាក់ កំពុងរស់នៅ លើទឹកដី ថៃ និងមាន ទំនាមទំលាប់ វប្បធម៍ ស្រដៀងគ្នា មានការធ្វើពាណិជ្ជកម្មជាមួយគ្នា។ គម្រោង ផ្លូវ ១ ខ្សែក្រវ៉ាត់ ១ របស់ចិន ចេញឆ្នា ២០១១ ចំណែក រដ្ឋប្រហារយោធាថៃ ដោយប្រយុទ្ធ អគ្គបញ្ជាការយោធាថៃ ឆ្នាំ ២០១៤ ដើម្បីដណ្តើមអំណាច ពី ពួកប្រជាធិប្បតេយ្យ យកមកវិញ នេះ បញ្ជាក់អំពី ថៃ និង ចិន ថាដូចជា សាច់ ឈាម kith and kin ។ ប្រទេសថៃ បើកឲ្យមាន នូវកម្មវិធី ផ្លាស់ប្តូរ និស្សិត ចិន ថៃ និង ការវិនិយៅគទុនរបស់ចិន លើវិស័យ អប់រំ Education ដែលមាន ទំហំធំជាងគេ បង្អស់នៅ អាស៊ី ចិន បើកសាលាភាសាចិន នូវថៃ ដែលមាន និស្សិតចូលរៀនច្រើនបំផុត ។
ពត៍មាន Media គឺជា មុខព្រួញវិនិយោគទុនរបស់ ចិន ធំ ទី ២ ដែលបាន ដាក់នៅ ប្រទេសថៃ ឆ្នាំ ២០១៥ ដើម្បី បញ្រ្ជាបរវាង ថៃ សមាជិក អាស៊ានទាំងអស់ ជាមួយនឹងគម្រោង ផ្លូវ ១ ខ្សែក្រវ៉ាត់ ១ របស់ ចិន ។ ប្រទេសថៃ បានផ្តល់ជូន ចិន នូវ ស្ថានីយ៍ទូរទស្សន៍ ២ ដើម្បិ ផ្សព្វផ្សាយពី គោលនយោបាយ ចិន ដោយ មិនយក ប្រាក់ Free of Charge -- For instance, China provides Thai television stations with free content from the party-controlled outlets Xinhua News Agency and China Central Television.
ទឹកដី ប្រទេសថៃ៖ ខុសពី ហុងកុង តៃវ៉ាន់ Hong Kong and Taiwan ដែល ចិន ចាត់់ទុកជា ទឹកដី របស់ចិននោះ គឺ ប្រទេសចិន មិនបានចាត់ទុក ប្រទេសថៃ ជាទឹកដី ចិនឡើយ នេះជា ខ្លឹមសារនយោបាយរបស់ របបរាជានិយម នៅប្រទេសថៃ។ សទៀតនោះ របបរាជានិយម បាននឹងកំពុង បង្ហាញថា ថ្ងៃនេះរាជានិយម មានកម្លាំងខ្លាំងក្លា ថ្ងៃស្អែក រាជានិយម អាចក្លាយជា ផ្នែកមួយក្នុង ជួរ រដ្ឋាភិបាល ដឹកនាំជាតិ ។
ថៃ រុស្សី៖ រុស្សីមានឥទ្ធិពលតិចតួចនៅប្រទេសថៃ តែ រុស្សី ត្រូវបានល្បីនៅថៃ ដោយសារ សង្រ្គាមអ៊ុយក្រែន ឆ្នាំ ២០១៤ ដែល សារពត៍មានជាច្រើន តាមបណ្តាញសង្គម សរសេរផ្តល់ពត៍មាន ក្លែងក្លាយ អំពី រុស្សី ដោយសារពេលនោះ សារពត៍មានរាជានិយម ស្រង់យក ពត៍មានខុស ព្រោះនៅថៃ មាន យុទ្ធនាការប្រឆាំង រុស្សី។
បញ្ហាប្រទេស អ្នកក្រ ប្រទេស អ្នកមាន Global South គឺ ប្រទេសថៃ ទោះជាស្ថិតនោ ប៉ូលខាងត្បូង ក្រីក្រ តែមានទំនាក់ទំនងជាមួយ ប៉ុលខាង គឺ អាមេរិក អឺរ៉ុប និង រុស្សី ផងដែរ។
ចលនាចារកម្មអាមេរិក CIA គាំទ្រលទ្ធិប្រជាធិប្បតេយ្យ មិនមែនកើតមានតែ នៅ ថៃ ឡើយ គឺ ក៍មាន ផងដែរ នៅ កម្ពុជា វៀតណាម និង ហុង កុង។
ថៃ អាមេរិក៖ សម្ព័្ធ ថៃ អាមេរិកចាប់់ផ្តើមដំបូង ឆ្នាំ ១៨១៨ អ្នកវិភាគថៃ យល់ថា ៧៥ ឆ្នាំ មុន ថៃ ត្រូវការអាមេរិក ដើម្បី ថវិការ យោធា និងការគាំទ្រ ផ្នែកនយោបាយ តែពេលនេះ សកលលោក ងាកទៅរក ការផ្តល់សេវាកម្ម លើផ្នែក ប្រជាធិប្បតេយ្យ ឥទ្ធិពលសកលលោក ខ្សែសង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់ និង ភូមិសាស្រ្តនយោបាយថ្មី ដូច្នេះ បង្ខំ ប្រទេសថៃ ងាកចេញពី អាមេរិក ទៅរក អនាគតថ្មី
សម្ព័ន យោធា អាមេរិកថៃ មានឆ្នាំ ១៩៥៤ តាមរយៈការបង្កើតសម្ព័ន្ធ សេអាតូ SEATO និង ចុងក្រោយបង្អស់ ឆ្នាំ ២០២០ នៃការបង្កើត Thais US Defense Alliance ដូច្នេះ មេដឹកនាំផ្នែកយោធាថៃ កំណត់ច្បាស់អំពី សម្ព៍ន្ធយោធា ថៃ អាមេរិក ។ ជាមួយគ្នា ដំណាលគ្នា ឆ្នាំដដែលនេះដែរ រដ្ឋមន្រ្តីការពារជាតិ លោក ប្រាយុទ្ធ និងជា នាយករដ្ឋមន្រ្តី ប្រកាសអំពី សម្ព៍ន្ធយោធា ចិន ថៃ។
ថៃ អឺរុប៖ នៅសតវត្សទី ១៩ នយោបាយ សៀម ថៃ Siam-Thailand រក្សាបាន ឯករាជ្យភាព ចន្លោះ មហាអំណាចធំៗ គឺ បារាំង គ្រប់គ្រង កម្ពុជា វៀតណាម ឡាវ ចំណែក មហាអំណាច អគ្លេស នៅព័ទ្ធ ពីខាងលើ គឺ ប្រទេស ភូមារ និង នៅភាគខាងក្រោម មាន អគ្លេស ម៉ាឡេស៊ី។ នៅ ឆ្នាំ ១៨៩៣ សង្រ្គាម បារាំង សៀម អស់ពេល ១១ សប្តាហ៍ តែ សៀម នៅរក្សាជំហរ មិនស្ថិតក្រោម របប អាណានិគម ណាមួយឡើយ ដែលមានតែ ១ គត់នៅ អាស៊ីអាគ្នេយ៍នេះ ។
ថៃ ជប៉ុន៖ ក្នុងសង្រ្គាមលើកទី ២ ប្រទេស ថៃ អនុញ្ញាតិឲ្យជប៉ុនចូលគ្រប់គ្រង ជាថ្នូរ ជប៉ុនកាន់់កាប់ កិច្ចការការទូត និង យោធាគឺ ជប៉ុនសន្យាយកមកវិញ ទឹកដីដែលបាត់បង់ទៅឲ្យ ពួកអឺរ៉ុប ( ទឹកដីកម្ពុជា ភាគខាងលិច ត្រូវ ថៃ កាត់ចូលជាខេត្ត ថៃ) ។
ថៃ អាមេរិក អឺរ៉ុប៖ ដោយសារ ជប៉ុន មានផែនការគ្រប់គ្រងលើ ប្រទេសថៃ ដូច្នេះ ចលនា ថៃ សេរី Free Thais ដែលជួបគាំទ្រ ដោយភ្នាក់ងារអាមេរិក អឺរ៉ុប បានងើបឡើងជាសម្ងាត់ ប្រឆាំង ជប៉ុនវិញ ហើយ ថៃ ទទួលបាលការអភិវឌ្ឈន៍ សេដ្ឋកិច្ច យោធា ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ នានា ចំណែក អាមេរិក ទទួលបាន ទឹកដី និង ដីសប្បទាន សម្រាប់សង្រ្គាម ឥណ្ឌូចិន ឬ សង្រ្គាម វៀតណាម ឬ សង្រ្គាមអាមេរិកកាំង Vietnam War or American War.
ថៃ ភូមារ៖ ភូមារ ដែលជាប្រទេស អាចជាការគំរាមលើ ប្រទេសថៃ នាពេលកន្លងទៅ បែរជា រក្សាសុខសន្តិភាពយ៉ាងស្ងប់ស្ងាត់ នៅពេលបច្ចុប្បន្ន។ ដូច្នេះ តម្រូវការ យក អាមេរិកកាំង មកការពារប្រទេសថៃ វាលែងជាការចាំបាច់ដូចការគិតពីពេលមុន។
ថៃ កម្ពុជា៖ ជំលោះព្រំដែន ព្រះវិហារ ពីឆ្នាំ ២០០៨ ដល់ ២០១១ គឺជា ប្រទេស តែ ០២ គត់ ដែលជាសមាជិកអាស៊ានដូចគ្នា ធ្វើសង្រ្គាមជាមួយគ្នា និងនាំឲ្យមានការយកចិត្តទុកដាក់ជាអនេក ពី បណ្តាញសារពត៍មាននានា
ជំលោះ ចិន អាមេរិក នាំឲ្យ កម្ពុជា ឡាវ ងាកបែរ ទៅរក ប្រទេស ចិន ចំណែក ប្រទេស ភូមារ ថៃ ព្រយណេ កំពុងសិក្សាបញ្ហានេះ ដើម្បី ដើរតាមគំរូនេះដែរ ចំណែក ប្រទេស គាំទ្រ អាមេរិក មាន វៀតណាម ម៉ាឡេស៊ី ឥណ្ឌូនេស៊ី ហ្វីលីពិន និង សាំងហ្គាពួ។ ប្រទេស វៀតណាម ជាសត្រូវធំ ជាមួយ ចិន ដូច្នេះ ត្រូវការ ចិន គឺដើម្បី សេដ្ឋកិច្ច និងការវិនិយោគទុន។
ប្រទេសនៅ តំបន់ អាស៊ាន ASEAN ត្រូវការ អាមេរិក ដើម្បី ការការពារ និង សន្តិសុខ ប្រឆាំងអនុត្តរភាពរបស់ចិន ចំណែក ប្រទេស ចិនផ្តល់តម្រូវការផ្នែក កំណើនសេដ្ឋកិច្ច និងគារអភិវឌ្ឈន៍ ។The trend is for Southeast Asian states to rely on China for growth and development while looking to the U.S. for security and protection against Chinese hegemony.
អាស៊ាន សង្រ្គាម អ៊ុយក្រែន រុស្សី ៖ ប្រទេសកម្ពុជា គាំទ្រ ប្រទេស ចិន និង ប្រទេស ភូមារ តែមិនគាំទ្រ ប្រទេស រុស្សីឡើយ ។ ប្រទេស ឡាវ គាំទ្រ បរិបទទាំង ០៣ គឺ គាំទ្ររុស្សី គាំទ្រ ជំហរនយោបាយចិនក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង និងគាំទ្រ យោធាភូមារ ។ ប្រទេស វៀតណាម រិះគន់ប្រទេសចិន តែ ស្ងប់ស្ងាត់ រឿងរដ្ឋប្រហារយោធានៅ ភូមារ និង កាំទ្រ ដល់ រុស្សី ។ ប្រទេសថៃ រិះគន់ លើ ចិនរឿងសមុទ្រចិនខាងត្បូង រឿង រដ្ឋប្រហារនៅថៃ តែ ចាត់វិធានការ ប្រឆាំង រុស្សី (ដំណាក់កាលដំបូងនៃសង្រ្គាម ក្រោយមក ផ្លាស់ប្តរុជំហរ ទៅជា អនុប្បវាទដើម្បី បានទទួលទេសចរ រុស្សី និង ចិន )
ថៃ និង អង្គការ the ASEAN Free Trade Area (AFTA) ជាអង្គការបង្កើតឡើងឆ្នាំ ១៩៩២ ក្រោយការបញ្ចប់់សង្រ្គាមត្រជាក់ចាស់ ឆ្នាំ ១៩៩១។ គោលបំណងនៃការបង្កើត AFTA គឺដើម្បី បាត់បន្ថយពន្ធក្នុងប្រទេសសមាជិក អាស៊ាន និងដើម្បី គំនិត ភូមិ១ ផលិតផល ១ ដែល អាស៊ាន ក្លាយជាបណ្តុំប្រទេស មានផលិតផលតែ ១ ចំណោម មនុស្ស ៥០០ លាននាក់ ASEAN Single Production .។ នៅឆ្នាំ ១៩៩២ សមាជិកអាស៊ាន មាន ០៦ គឺ Brunei Indonesia Malaysia Philippines Singapore Thailand បន្ទាប់ សមាជិកកើនថែម គឺ Vietnam Laos Myanmar Cambodia ដូច្នេះ សង្រ្គាមត្រជាក់ចាស់់ មានសមាជិកអាស៊ាន ៦ លុះសម័យ សង្រ្គាមត្រជាក់់ថ្មី សមាជិក កើនថែម ៤ និង ឆ្នាំ ២០២២ នេះ មានការបញ្ជូល ទីម័រខាងកើត។ ប្រទេសថៃ ដើរដួរជា ច្រកទ្វារ អាស៊ាន បានន័យថា បើប្រទេសណាចង់ មកវិនិយៅគទុននៅ សមាជិកអាស៊៊ាន នោះថៃ នឹងសម្លឹងរកទីតាំង ក្នុងប្រទេស ថៃ ជាមុនសិន មុនពេលបញ្ជូនឲ្យ សមាជិកណាដែលស្និតនយោបាយ ថៃ ។
ថៃ និង AFTA គៅលបំណងនៃ AFTA គឺ ចងក្រងក្រុមប្រទេសក្នុងតំបន់ សមុទ្រចិនខាងត្បូង សមុទ្រ បឹងហ្គាល់ សមុទ្រឥណ្ឌា ធ្វើជាទីតាំង ផលិត មួយ ដែលមាន អត្រាពន្ធនាំចូល សូន្យ ធ្វើបែបនេះ ដើម្បី ទាក់ទាញ ប្រទេសនានាឲ្យចូលមក វិនិយោគទុននៅ តំបន់ អាស៊ាន និង ប្រឆាំង ជាមួយ ប្រទេសចិន ជាពិសេស។ ប្រទេស ដែលនិងចួលមក វិនិយោគទុននៅ អាស៊ាន រួមមាន China South Korea Japan India Russia Australia New Zealand ដូច្នេះ AFTA គឺជា ប្លុក ប្រឆាំង ប្លុក ។ ប្រទេស ថៃ ដើរតួរជា ច្រកទ្វារ Gateway សម្រាប់ អាស៊ាន នេះជា អ្វីដែល ថៃ ចំណេញ លើនយោបាយ អាស៊ាន និង អាហ្វតា ។
សង្រ្គាមរុស្សី អ៊ុយក្រែន Russia -Unkraine War ៖ រដ្ឋាភិបាលថៃ ប្រកាន់យកនយោបាយប្រឆាំង រុស្សី ក្នុងសង្រ្គាមនៅ អ៊ុយក្រែន ជាលទ្ធផលតបវិញ តម្លៃប្រេង នៅថៃ មានការកើនឡើង ដោយសារតែ បញ្ហាការផ្គត់ផ្គង់ប្រេងឲ្យប្រទេស ថៃ ។
ថៃ ជាមួយ កម្ពុជា និង ប្រទេសជុំវិញ៖ ក្នុងស្ថានការណ៍ ប្រកួតប្រជែង រវាង អាមេរិក ចិន នោះ អ្នកជំនាញផ្នែកនយោបាយថៃ លើកជាអនុសាសន៍ឲ្យ ថៃ ប្រកាន់ជំហរ មិនចូលបក្សសម្ព៍ន្ធ ត្រូវពង្រឹងសម្ព័ន្ធភាពជាមួយ ប្រទេសជិតខាងនៅ អាស៊ីខាងត្បង មជ្ឈិមបូព៏ា ប្រទេសជាសមាជិកអាស៊ាន ត្រូវ ផ្តល់ជំនួយមនុស្សធម៍សមស្រប មិនត្រូវ ជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការផ្ទៃក្នុងប្រទេសជិតខាង
ថៃ និង សមុទ្រចិនខាងត្បូង South China Sea : ថៃ កំណត់គៅលនយោបាយ មិនប្រឆាំង ចិន ជាពិសេស មិនជាប់ទាក់ទងនឹងវិវាទ រវាង ប្រទេសនានា ជាមួយ ចិន នៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង ធ្វើបែបនេះ ថៃ រក្សាទំនាក់ទំនងល្អជាមួយ ជនជាតិ ចិន ដែលកំពុងរស់នៅ លើទឹកដី ថៃ ដ៍មានប្រវត្តិយូរលង់។
ថៃ ចិន China Thailand ៖ ប្រទេសចិន មានការរីកចម្រើនខ្លាំងផ្នែក សេដ្ឋកិច្ចក្នុងកម្រិតតំបន់ ដូច្នេះ ចិន ក្លាយជាចំណុច ភូមិសាស្រ្តនយោបាយសម្រាប់ថៃ ដើម្បី អ្នកធ្វ់ើគោលនយោបាយ ធ្វើទំនាក់ំទំនងល្អជាមួយ ចិន ។
ថៃ ចិន China Thailand ប្រទេស ចិន ក៍មានឥទ្ធិពលផងដែរផ្នែក សន្តិសុខតំបន់ Regional Security ដូចជា លើផ្នែក ជំងឺសារ ជំងឺកូវីដ ១៩ ជាដើម ដូច្នេះ ទាមទារប្រទេស ត្រូវតែ តាមដានជាប្រចាំ អំពី ឥរិយាបទ របស់ ចិន សម្រាប់ អនាគតវែងឆ្ងាយទៅខាងមុខ ដើម្បី កំណត់បានអំពី មហិ្ចតារបស់ ចិន លើផ្នែក ប្រឆាំង គ្រឿងញៀន ជម្ងឺ សារ SARS
ថៃ ក្នុងទំនាស់ ចិន អាមេរិក៖ ប្រទេសថៃ មើលឃើញថា ប្រទេសទាំង ២ គឺ ចិន អាមេរិក មានសារៈសំខាន់ សម្រាប់ប្រទេសថៃ តែ ថៃ មិនទាន់់ដល់កម្រិតមួយ ដែលត្រូវ បោះបង់ចោល ភាគី ណាមួយ នៅឡើយដែរ ។
ថៃ អាមេរិក Thais-US Relation មានទំនាក់ទំនង ល្អ ជាមួយ សហរដ្ឋអាមេរិក បែបនេះ នាំឲ្យ ថៃ ក្លាយជា តួរសំខាន់ ក្នុងទំនាក់ទំនង អាមេរិក ចិន ហើយ ថៃ មិនបាត់បង់នូវ ឯករាជ្យរាជភាព ។
ថៃ ក្នុង សណ្តាប់ធ្នាប់សកលលោកថ្មី new world order សង្រ្គាមលោកទី ២ និង សង្រ្គាមត្រជាក់ចាស់ សកលលោក មានការបែងចែកច្បាស់លាស់ រវាង ប្រទេសជា មិត្ត និង ជាសម្ព័ន្ធ Friends and Allies ចំណែក ការកំណត់ប្រទេស មុខសញ្ញាខ្មាំង foes ក៍កាន់តែច្បាស់លាស់។ សង្រ្គាម នៅ អ៊ុយក្រែន វាបានបំផ្លាញខ្សែសង្វាក់ផលិត និង ចែកចាយទំនិះ ខូចថ្លៃទំនិញ ទាំងគ្រប់ភាគី ទោះជា មិត្ត សម្ព័ន្ធ ឬ សត្រូវ សុទ្ធតែរងផលបះពាល់អាក្រក់ដូចគ្នា។ គោលដៅ ធំ របស់ សហរដ្ឋអាមេរិក Preisdnt Joe Biden គឺនាំ សេរីភាព និង ប្រជាធិប្បតេយ្យ សកលោទៅដល់់ គ្រប់បណ្តាប្រទេសទូទាំងសកលោក ដែលប្រទេសថៃ ប្រឆាំងជំទាស់ បញ្ហានេះ ដោយសារ សកលោកបាន បែងចែកគ្នាជា ០២ រវាង របប ប្រជាជិប្បតេយ្យ និង របប តំណពង្ស democracy vs autocracy ដែល ប្រជាធិប្បតេយ្យ សំដៅការបោះឆ្នោត ចំណែក តំណ ពង្ស សំដៅ របប ដឹកនាំ បែប រាជានិយម Royalism .
ថៃ ក្នុងនយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច global production chains" than "global value chains ប្រទេសថៃ ដើរតាមមាគា៍ ខ្សែសង្វាក់ផលិតកម្មសកល ជាជាងដើរតាម ខ្សែសង្វាក់តម្លៃសកល ដែលថា ផលិតផល អាមេរិក ឬ ផលិតផល អឺរ៉ុប ល្អ គុណភាពខ្ពស់ ឬ ក្នុងន័យថា ផលិតផល ១ ផលិតនៅ ច្រើនប្រទេសតាមទីតាំងខុសៗគ្នានៃ ភូមិសាស្រ្តនយោបាយ មុនពេលក្លាយជា ផលិតផលសម្រេចចុងក្រោយ ជារបៀនបៃការបំបែកសកលោក de-globalization .។ ស្ថានភាពនេះ តម្រូវ មានភាគី ទី ៣ ដើម្បី ធ្វើពាណិជ្ជកម្ម ឆ្លងព្រំដែនរវាង រដ្ឋ ០២ ដែលជា សេណារីយោនៃ សេរីភាពក្នុងពាណិជ្ជកម្ម ដែលករណីបែបនេះ គេរកឃើញថាមានដល់ទៅ ៨០% នៃជំនួញលើសកលោក ។
ថៃ ក្នុង ប៉ូល ប្រជាធិប្បតេយ្យ ៖ ប្រទេស ០៣ ដែល លេចធ្លោក្នុង កម្រិត ប្រជាធិប្បតេយ្យខុសៗគ្នា គឺ ឥណ្ឌូនេស៊ី ថៃ និង កម្ពុជា ។ ឥណ្ឌូនេស៊ី ជាប្រទេស ប្រកាន់លទ្ធិប្រជាធិប្បតេយ្យ ពេញបរិបូរណ៍តាំងពីឆ្នាំ ១៩៨៨ ឥណ្ឌូនេស៊ី ចូលក្នុងក្រុមប្រទេស G-20 ប្រកាសប្រឆាំង រុស្សី ។ មេដឹកនាំ ឥណ្ឌូនេស៊ី បានប្រកាសដា់ណាត់ថា ចាប់ពីពេលនេះ តទៅ លែងមានការជួបប្រជុំ អាស៊ាន ជាមួយ តំបន់ ទៀតឡើយ ។ ចំណែក ប្រទេសថៃ ត្រូវបានបរទេស ចាត់ទុកថា ជាទឹកដីនៃភាព ញញឹម ដោយសារមាន រដ្ឋប្រហារ អំពើរហឹង្សារ ជាពិសេស បញ្ហាបំពានលើព្រះមហាក្សត្រ។ ថៃ ជាប្រទេស តែមួយគត់នៅ តំបន់ អាស៊ី ដែលមិនធ្លាប់់ស្ថិតនៅក្រោម អាណានិគម ដូច្នេះ បានជាថៃ ជាប្រទេស ដែលល្បីល្បាញ ក្នុងការនិយាយអំពី សេរីភាព freedom . ប្រទេសថៃ ក្នុងកិច្ចប្រជុំ Apec 2022 បានរក្សា មិនប្រឆាំងរុស្សី មិនប្រឆាំង អាមេរិក ដើម្បីរក្សាស្ថេរភាពសេដ្ឋកិច្ច ចរាចរទំនិញ។ ឯ ប្រទេសកម្ពុជា ក្រោមការដឹកនាំ របស់ សម្តេច ហ៊ុន សែន ធ្វើឲ្យ អាស៊ាន ប្រមូលផ្តុំ រឹងមាំជាងពេលណាៗទាំងអស់់ ដោយអាច នាំមេដឹកនាំអាស៊ាននានា រួមគ្នា ចុះហត្ថលេខា គាំទ្រ អ៊ុយក្រែន Treaty of Amity and Cooperation
ថៃ ជាមួយ ប្រធានាធិបតី អាមេរិក Obama លោក អូប៉ា បានបំភ្លេចចោលប្រទេសថៃទាំងស្រុង ចំណែក លោក ត្រាំ Trump បែរជាឲ្យ តម្លៃ ប្រទេសថៃ ជ្រុលហួសហេតុ ផ្តល់សារសំខាន់ខ្លាំងអនេក ដល់ប្រទេស ថៃ ។
ថៃ និង នយោបាយបោះឆ្នោត ឆ្នាំ ២០២៣ Thailand Election System ៖ ប្រទេសថៃ គ្រប់គ្រងអំណាច ដោយគណបក្ស the Palang Pracharath Party (PPRP) ជាគណបក្ស យោធា ឈ្មោះ "បង្ល៍លព្រះឆាយរដ្ឋ " បង្កើតឡើងឆ្នាំ ២០១៨។ គណបក្ស "បង្ល៍លព្រះឆាយរដ្ឋ PPRP" សម្រេចកែប្រែច្បាប់បោះឆ្នោត គឺ តម្លើង បេក្ខភាព សមាជិកសមាជិកសភា ពី ៣៥០ នាក់ ទៅដល់ ៤០០ នាក់ តែ បន្ថយ កៅអី នាយករដ្ឋមន្រ្តី ពី ១៥០ មក ត្រឹម ១០០ កៅអី វិញ ដើម្បីរក្សាចំនួន ៥០០ នាក់នៃសមាជិកសភា ដដែល។ ធ្វើបែបនេះ គណបក្សកាន់អំណាច ឬ បក្សយោធា ចំណេញ ដោយសារ ១ កៅអីសភា ត្រូវការ អ្នកបោះឆ្នោត ១៦៥,៤២៨ នាក់ ដូច្នេះ គុណ ៥០ កៅអី គឺ ត្រូវការសមាជិកជាង ៨,២៧១,៤០០ នាក់ ដែលជាសមាជិកថ្មី ឬ ឈាមថ្មី សុទ្ធសាធ ជា អ្នកគាំទ្រ គណបក្ស "បង្ល៍លព្រះឆាយរដ្ឋ PPRP" ចំណែក គណបក្សប្រឆាំង ទាមទារ រក្សាតួរលេខចាស់ដដែល។ បក្សកាន់អំណាចលើកហេតុផលថា ចំនួនអ្នកបោះឆ្នោត មានការកើនឡើង តាមស្ថិតិប្រជាជន ប្រចាំឆ្នាំ ។
លទ្ធផលបោះឆ្នាតឆ្នាំ ២០១៩ គណបក្ស "បង្ល៍លព្រះឆាយរដ្ឋ PPRP" ទទួលបានសម្លេងកៅអី សភាព ៩៧ ដូច្នេះ អាណត្តិ ២០២៣ នេះ ការបន្ថែមកៅអី ៥០ អាចនាំគណបក្សទទួលបានសម្លេងគាំទ្រ ១៤៧ កៅអីសភា ឈ្នះ លើ កៅអី បក្ស ភឿថៃ Peu Thais ដែលទទួលបាន ១៣៦ កៅអី កាលឆ្នាំ ២០១៩។
គណបក្សប្រឆាំង ឈ្មោះ Peu Thais ឆ្នាំ ២០២៣ នេះ បានដាក់ បេក្ខជន ១០០ នាក់សម្រាប់ដំណែង នាយករដ្ឋមន្រ្តី ?សម តាម ច្បាប់ដែល កំណត់ថា បេក្ខភាព សម្រាប់ បក្សនីមួយៗ តែងតែង បេក្ខជន គឺ ចុះពី ១៥០ នាក់ មកត្រឹម ១០០ រូបវិញ។ លទ្ធផលបោះឆ្នោតជាតិ ឆ្នាំ ២០១៩ គណបក្ស ភឿ ថៃ មិនទទួលបានសម្លេងឡើយ ដោយសារ លោកស្រី យីង ឡាក់ ស្ថិតក្នុងបញ្ជី ហាមឃាត់ កការឈឈ្មោះជានាយករដ្ឋមន្រ្តី ។ ឆ្នាំ ២០២៣ នេះ កូនស្រី លោក ថាក់ស៊ី ឈ្មោះ Paetongtarn Shinawatra ឈឈ្មោះជា បេក្ខជន តែ លោក Cholnan Srikaew lead Pheu Thai ដែលជា ប្រធានបក្ស បែរជា មិនឈ ឈ្មោះជានាយករដ្ឋមន្រ្តី។ ដូច្នេះ ឪកាសដែល បក្ស "បង្ល៍លព្រះឆាយរដ្ឋ PPRP" ឈ្នះដំណែង នាយករដ្ឋមន្រ្តី មានឪកាសខ្ពស់ ត្បិតច្បាប់់ ថៃ តម្រូវឲ្យ នាយករដ្ឋមន្រ្តី ធ្លាប់ បំរ់ការផ្នែក សន្តិសុខ ឬ យោធា ។
ឆ្នាំ ២០១៩ ចំនួន អ្នកបោះឆ្នោត ៣៥,៥ លាននាក់ ចែកចំនួន អាសនៈ ១៥០ អាសនៈ ដូច្នេះ គេត្រូវការ ២៣០,០០០ សម្លេង ប៉ុន្តែ ករណីឆ្នាំ ២០២៣ អ្នកបោះឆ្នោតឡើងដល់ ៦១ លាននាក់ ដែលចែកចំនួន ១០០ អាសនៈ ត្រូវជា ៦១ ម៉ឺនសម្លេង/ កៅអី។ វិធានការណ៍ បើករណី គណបក្សតូចៗ ដាក់បេក្ខជន បានតែ ៥០ នាក់ ដូច្នេះ បក្សនោះត្រូវការសម្លេង ជាង ១ លាននាក់/ កៅអី ។
With 97 percent of polling stations counted, the progressive Move Forward Party (MFP) had 13.5 million ballots in the popular vote, ahead of rival opposition outfit Pheu Thai on 10.3 million, with the United Thai Nation party of Prime Minister Prayut Chan-O-Cha on 4.5 million.As many as 52.32 million people are eligible to vote in the upcoming general election, though most voters are aged between 42 and 57, social-tracking website Rocket Media Lab learned. As per the Election Commission’s data, 52,322,824 out of 66,090,475 people across 400 electoral constituencies nationwide are eligible to vote.Thais have the constitutional right to exercise their ballot once they turn 18. Of the five groups of voters, Generation X (43-58 years old) account for 30.87% of voters, followed by Gen Y (27-42) 28.87% and Baby Boomers (59-77) 22.64%.
The five groups of voters and their count provincially are as follows: • Generation Z (18-26): 6,689,453 voters (12.78%), highest in Pattani, lowest in Lamphu• Generation Y (27-42): 15,103,892 voters (28.87%), highest in Narathiwat, lowest in Uttaradi• Generation X (43-58): 16,151,442 voters (30.87%), highest in Bueng Kan, lowest in Pattani• Baby Boomers (59-77): 11,844,939 voters (22.64%), highest in Lamphun, lowest in Pattani• Silent Generation (77-plus): 2,533,098 voters (4.84%), highest in Samut Songkhram, lowest in Phuket
Chan Born ថៃ៖ ប្រទេសថៃ នឹងបោះឆ្នោតថ្ងៃស្អែកទី ១៤ ឧសភា ២០២៣ ដើម្បីជ្រើសរើសនាយករដ្ឋមន្រ្តីថ្មី ។ គណបក្សកាន់អំណាចសព្វថ្ងៃ ឬ ហៅថា the Palang Pracharath Party (PPRP) ជាគណបក្ស យោធា ឈ្មោះ "បង្ល៍លព្រះឆាយរដ្ឋ " បង្កើតឡើងឆ្នាំ ២០១៨ មានសង្ឈឹមឈ្នះឆ្នោត ៩០% ដោយសារ បានកែប្រែច្បាប់ថ្មី គឺការបោះឆ្នោតផ្ទាល់ ៣៥០ អាសនៈ ដូរទៅជា ៤០០ អាសនៈវិញ ចំណែកការបោះឆ្នោត ដោយតំណាងបក្ស គឺដូរពី ១៥០ អាសនៈ មកជា ១០០ អាសនៈវិញ។ រូបថតបោះឆ្នោតឆ្នាំ ២០១៧
Chan Born តើបក្ស ភើថៃ របស់ តាក់ស៊ីឈ្នះឆ្នោតដែរឬទេ? មិនឈ្នះទេ ដោយសារ ពីមុន ៣៥០ កៅអី ឥលូវគេដូរទៅជា ៤០០ កៅអី មានន័យថា បក្សយោធាថៃ គាត់រក កសាង សមាជិកថ្មី ជាង ២ លាននាក់ ជា កម្លាំងយុវជនថ្មី សុទ្ធសាធ ដែលស្រលាញ់ជាតិ សៀម មិនមែនថៃ មិនមែន ចិន ! ។ ចំណុច ១ ទៀត គឺ ការដូរ ពី ១៥០ អាសនៈបោះឆ្នោតប្រយោល ទៅជា១០០ អាសនៈវិញ នេះ មកពី សម្ព័ន្ធគណបក្សយោធា គេចងជាសម្ព័ន្ធ ដូច សម្ព័ន្ធ ភឿថៃដែរ។ ចំនុចចុងក្រោយ បក្ស ភឿថៃ គ្មានបញ្ជីឈ្មោះ នាយករដ្ឋមន្រ្តីទេ ដូច្នេះ ប្រាកដជា មិនមែន កូនស្រី របស់តាក់ ស៊ីន !!! ៕
ថៃ ៖ មេរៀនអ្វីដែល អ្នកនយោបាយថៃ ចាញ់ឆ្នោត មិនអាចក្លាយជានាយករដ្ឋមន្រ្តី? អ្នកជំនាញបោះឆ្នោត រួមទាំង Pita មានការរារែក មិនចង់ចូលរួមបោះឆ្នោត ឆ្នាំ ២០២៣ នេះទេ ដោយសារ រូបមន្ត ត្រូវបានគេ កែសម្រួល ពី ៣៥០ សម្លេង ទៅជា ៤០០ សម្លេងវិញ សម្រា់ប់ការប្រកួតប្រជែងគ្នា រវាងគណបក្ស ដែល បក្សប្រឆាំង ភីថា និង សម្ព័ន្ធ ចង់ រក្សាសម្លេង ៣៥០ អាសនះ គឺ សម្លេងឆ្នោត ១០ ម៉ឺន/អាសនៈ លុះពេលកែ ទៅ ៤០០ អាសនៈ សម្លេងឆ្មោតត្រឹម ៤ ម៉ឺន/កៅអី បែបនេះ បក្សតូចៗរស់ បានកៅអីក្នុងសភា ចំណែកបក្សធំ ដូចជា បក្ស ប្រាវីដ បក្ស ប្រាយុទ្ធ ក៍មានកៅអីច្រើនថែម ហើយពួកគេ មានសម្លេងប្រឆាំងក្នុងសភា ដូចនេះគឺ គឺ ភីថា ចាញ់ជាង ៥០ សម្លេង ! ៕
ស្ថានការណ៍ស្រុកថៃ៖ អ្នកណានឹងស្នងតំណែង លោកប្រាយុទ្ធ ច័ន្ទអស្ចារ្យ ដែលជា នាយករដ្ឋមន្រ្តីសព្វថ្ងៃ និងត្រូវអស់ អាណត្តិឆ្នាំ ២០២៥ គាត់បាន ប្រកាសថា គាត់ចង់ ចូលនិវត្តន៍រស់នៅដោយ ស្ងប់ស្ងាត់ ឮសម្តីនេះ បក្សប្រឆាំងនៅកម្ពុជាអបអរសាទរណាស ដោយសារ ពួកគេចំណេញផ្នែកនយោបាយ។ ចុះស្ថានការណ៍ពិតវាបែបណា? តាមពិត ប្រាយុទ្ធមាន ទំនាស់ ធំធ្ងន់ធ្ងរ ជាមួយ ព្រះមហាក្សត្រ សៀម ដោយសារ ឆ្នាំ ២០០៦ ប្រាយុទ្ធ បានចូលរួមធ្វើរដ្ឋប្រហារយោធា ទំលាក់ នាយករដ្ឋមន្រ្តី ថាក់ស៊ីន ស៊ីណាវត្រា ឯ មូលហេតុនៃរដ្ឋប្រហារ គឺដើម្បី យកអំណាច ថ្វាយព្រះមហាក្សត្រ។ ក្រោយរដ្ឋប្រហារបាន ៣ កាសែតអាមេរិកឈ្មោះ CNN រាយការណ៍ថា មេរដ្ឋប្រហារយោធា ថៃ នោះ គឺជា ជនជាតិមូស្លីម ឈ្មោះ ស៊ុន ធិ មូលហេតុអារិកគេរាយការណ័បែបនេះ ព្រោះ អាមេរិកមាន គោលនយោបាយប្រឆាំង ភេរវកម្ម គឺ ប្រឆាំង ឥស្លាម ដូច្នេះ បើ ថៃ ក្លាយជាប្រទេស ឥស្លាម វានឹងឈានដល់ វិបត្តិធំ ជាមួយ អាមេរិក។ ស្តេច សៀម ដឹងរឿងនេះ ក៍រៀបចំជា ពិធីអបអរខួបកំណើត ឧត្តមសេនីយ៍ ស៊ុន ធិ ដោយរៀបចំ ធ្វើម្ហូប ពី សាច់ឆ្កែសុទ្ធ មាន BBQ ផាកឡូវ មាន ខ មាន ការី ..សុទ្ធតែ សាចឆ្កែ ដើម្បីពិសោធន៍ថា ស៊ុន ធិ ជាមូស្លាមមែនឬ ? ឧត្តមសេនីយ៍ ស៊ុន ធិ បានដឹងរឿងនេះភ្លាម ទៅជា ញ័រដៃ ញ័រជើង សុំទៅផ្ទះ ព្រោះអត់ស្រួលខ្លួន មិនហ៊ាន ទទួលទាន សាច់ឆ្កែ !។ ក្រោយមក ស្តេចសៀម សុំ អញ្ជើញ តាក់ស៊ីន ចូលស្រុកវិញ បញ្តេញ របបយោធា ចោលពី ប្រទេស ដែលក្នុងនោះ ក៍មាន ទាំង ប្រាយុទ្ធ ដែរដែលជាអ្នកធ្វើរដ្ឋប្រហារ ហើយប្រជាជន នាំគ្នា ស្អប់របបយោធា ដូច្នេះ ទាំង របប រាជានិយម ទាំងរបប ប្រធាធិប្បតេយ្យ សុទ្ធតែ ស្អប់របប យោធា។ ដោយសារ បែបនេះ មាហបាតុកម្មរាប់សិបដង ត្រូវបាន ស្តេច និង បក្សប្រឆាំង រៀបចំបណ្តេញ ប្រាយុទ្ធចេញពី អំណាច។ ប្រាយុទ្ធ ក៍រត់ទៅចូលជាមួយ បក្ស ថៃ កសាងជាតិ និង ដូរទៅជា បក្ស ថៃឯកភាពជាតិ ដែល ប្រធានគណបក្សនោះ គឺជា រដ្ឋមន្រ្តី ក្រសួងយុត្តិធម៍ គឺ ម្នាក់ហ្នឹង ដែល ប្រាយុទ្ធ សន្យាឲ្យបន្តដំណែង ពីគាត់ Successor ដូច្នេះ មិនមែន គាត់ចុះចេញ ពីអំណាចស្រួលៗទេ គឺ មាន កូនធម៍គាត់ នៅ ប្រយុទ្ធជាមួយ បក្ស រាជវាំង្គ ដែលមាន ប្រាវីត វង្សសុវណ្ណ ជឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តី ។
បញ្ហាព្រំដែន កម្ពុជា ៖ ជនជាតិ ថៃ បានធ្វ់ើរដ្ឋប្រហារ ដូរឈ្មោះប្រទេស Siam សៀម ទៅជា ថៃ Thai-land នៅឆ្នាំ ១៩៣២ ដែ់ល មិន ទទួលស្គាល់ខ្សែព្រំដែន ១៩០៤ និង ១៩០៧ នាំឲ្យប្រទេសថៃ មានទំនាក់ទំនងយោធាជាមួយ ជប៉ុន ១៩៤០ កាត់់ទឹកដី ភាគខាងលិចជាមួយកម្ពុជា ចូលជាទឹកដីដី ដែលមាន ពោធិសាត់ បាត់ដំបង សៀមរាម បន្ទាយមានជ័យ កោះកុង ដូច្នេះ នាំឲ្យមានសង្រ្គាម បារាំង ថៃ ឆ្នាំ ១៩៤១ ដោយបារាំង វាយយកមកវិញ នៅខ្សែព្រំដែន ១៨៩៣ កាលទ័ពបារាំង ច្បាំងឈ្នះ សៀម ក្នុងសង្រ្គាម បារាំង សៀម Franco-Siam War ដែលដោយសារ ថៃ ចាញ់សង្រ្គាមជើងទឹកជាមួយ បារាំង នាំឲ្យ ថៃ ប្រកាសទទួលស្គាល់ព្រំដែន ១៩០០៤ឥ១៩០៧ វិញ។ តែ ដោយសារ សព្វថ្ងៃ ថៃ នៅតែ មិនទទួលស្គាល់ខ្សែព្រំដែន កម្ពូជា ថៃ ទាំង ព្រំដែនគោក ទាំង ព្រំដែនទឹក ដោយ បកស្រាយថាជាកិច្ចព្រមព្រៀងដែល បារាំង បង្ខំ ថៃ។ ថៃ ទាមទារខ្សែព្រំដែនទឹក ដែលខុសពី ផែនទី បារាំង គូសទុកឲ្យ ពាក់កណ្តាលកោះគុត។
គណបក្សវឌ្ឈនៈ/ចម្រើនជាតិ พรรคก้าวไกล/ progressive political party/The Move Forward Party គឺជាគណបក្សដែលមាននិន្នាការប្រឆាំងឥទ្ធិពលរបបយោធា ថៃ ដែលរបបយោធានេះ ដឹកនាំប្រទេស ពីឆ្នាំ ២០១៤ ដល់ឆ្នាំ ២០១៩។ គណបក្សនេះ បង្កើតឡើងនៅឆ្នាំ ២០១៤ ជាគណបក្សរួមអភិវឌ្ឈន៍ជាតិថៃ Ruam Pattana Chart Thai Party / พรรคร่วมพัฒนาชาติไทย លុះក្រោយមក ក៍ដូរឈ្មោះទៅជា Phung Luang Party (Thai: พรรคผึ้งหลวง គឺជាគណបក្ស ពង្ស ហ្លួង តែក្រោយការបោះឆ្នោតឆ្នាំ ២០១៩ គណបក្សបានប្តូរឈ្មោះទៅជា ឈ្មោះដើមឡើងវិញគឺ គណបក្សវឌ្ឈនៈ/ចម្រើនជាតិ។ មូលហេតុដែលមានឈ្មោះបែបនេះ ដោយសារឆ្នាំ ២០២០ គណបក្សអនាគតចម្រើនជាតិ Future Forward Party.មានសមាជិកសភាចំនួន ៦៥ ត្រូវបានគេរំលាយចោល តាមច្បាប់តុលាការធម្មនុញ្ញ ដូច្នេះ សមាជិក ៥៥ រួមគ្នា ដូរ ពីឈ្មោះ Future Forward Party ទៅជា គណបក្ស គណបក្សវឌ្ឈនៈ/ចម្រើនជាតិ។
នយោបាយ ទឹកដី ៖ ប្រទេសកម្ពុជា វៀតណាម ឡាវ គ្រប់គ្រងដោយ បារាំង ប្រទេស ភូមារ ដឹកនាំ គ្រប់គ្រងឲ្យ អគ្លេស ឥណ្ឌា ប្រទេស ម៉ាឡេស៊ី ឥណ្ឌូនេស៊ី ដឹកនាំដោយយ ពួក អគ្លេស ដូច្នេះ ប្រទេសថៃ សម្រេច យកអាមេរិក មកដាក់នៅលើទឹកដីរបស់ខ្លួន ដើម្បី ដណ្តើមយកទឹកដី ភាគខាងត្បូងដែល ម៉ាឡេសី កាន់កាប់ ។ ប្រទេសថៃ ប្រើឥទ្ធិពល អាមេរិក ដើម្បី បង្ខំបារាំង ប្រឆាំង បារាំង និងធ្វ់ើសង្រ្គាមគាំទ្រ ចលនាតស៊ីកម្ពុជា ដើម្បី ដេញបារាំងចេញពី កម្ពុជា បំណងភ្ជាប់កម្ពុជា ជាអាណាខេត្ត ឡើងវិញរបស់ ប្រទេសថៃ ដូចសម័យកាល បាត់ដំបងសម័យលោកម្ចាស់ ឆ្នាំ ១៩៤០ ។
អាវលឿង សម្ព័ន្ធប្រជាជនដើម្បីប្រជាធិប្បេត្យ The People's Alliance for Democracy (PAD) (Thai: พันธมิตรประชาชนเพื่อประชาธิปไตย, Phanthamit Prachachon Pheu Prachathipatai) also called the National Liberation Alliance - กลุ่มพันธมิตรกู้ชาติ, Klum Phanthamit Ku Chat, Thai Patriots Network or more commonly the Yellow Shirts - เสื้อเหลือง, Suea Lueang - is a Thai political movement and pressure group. It was originally a coalition of protesters against Thaksin Shinawatra, the former Prime Minister of Thailand.[1] Its leaders included media-mogul Sondhi Limthongkul and Major General Chamlong Srimuang. The PAD was a chief player in the Thailand political crisis of 2005 to 2006, the 2008 crisis, and the Cambodian–Thai border stand-off. Its membership consisted mainly of ultra-royalist middle-class and working-class Bangkok residents and anti-Thaksin Southerners, supported by some factions of the Thai Army, some leaders of Democrat Party, and the members of the state-enterprise labor unions
អាវក្រហម បក្សកំលាំងប្រជាជន The People's Power Party (PPP; Thai: พรรคพลังประชาชน, RTGS: Phak Phalang Prachachon, IPA: [pʰák pʰá.laŋ prà.t͡ɕʰaː.t͡ɕʰon]) is a defunct Thai political party. The party leader was Somchai Wongsawat, the Party Secretary General was Surapong Suebwonglee, and the Party Spokesperson was Kuthep Saikrajarng. Most MPs of the party originally hailed from the Thai Rak Thai Party and thus the party was its de facto reincarnation with former prime minister Thaksin Shinawatra as its "leader." The PPP had a populist platform and was strong in the North, Central, and Northeastern regions of Thailand. The party became the leader of the coalition government after the junta-government supported 2007 general election. PAD, the leading anti-Thaksin movement, vowed to oppose it after the party decided to launch the amendment of the 2007 Constitution.
អាវខៀវ គណបក្សបង្ល័លប្រជារដ្ឋ (បក្សយោធា/បក្សរាជរាំង្គ) Palang Pracharath Party (Thai: พรรคพลังประชารัฐ, RTGS: Phak Phalang Pracharat, literally "People's State Power Party"[6]), also spelled Palang Pracharat is a Thai political party with ties to the National Council for Peace and Order, the military junta that ruled the country after the 2014 coup. It was established in 2018 by Chuan Chuchan (ชวน ชูจันทร์) and Suchart Jantarachotikul (สุชาติ จันทรโชติกุล) សព្វថ្ងៃ បក្សនេះដឹកនាំរដ្ឋាភិបាល ជាបក្សដែលកំទេចបក្សអាវលឿង បក្សអាវក្រហម ឆ្នាំ ២០០៨ ឆ្នាំ ២០១២ ឆ្នាំ ២០១៧ និង ឆ្នាំ ២០១៩ នេះទៀត។ដូច្នេះជាការសន្ធិដ្ឋាន គឺ រដ្ឋាភិបាលសៀម បាន និង កំពុង មានបញ្ហាជាមួយ បណ្តាចលនាបេះបោរខាងលើ បូករួមទាំង បក្សអាវក្រហម អាវលឿងផងដែរ។ រដ្ឋាភិបាលសៀមក្តី រដ្ឋាភិបាលថៃក្តី ពួកបេះបោរម៉ូស្លីមភាគខាងត្បូងថៃក្តី សុទ្ធតែធ្លាប់បង្ហាញចរិកឈ្លានពាន រំលោភលើកម្ពុជា ជាហូរហែរ តាមប្រវត្តិសាស្រ្ត ពិសេស អំឡុងពេលសង្រ្គាម ១៩៧៩- ១៩៩៣ ពីឆ្នាំ ១៩៩៣ ដល់ ២០០៨ សម័យសង្រ្គាមព្រំដែន ដែលសៀម គាំទ្រ បក្សប្រឆាំងនៅកម្ពុជា ឈ្លានពានព្រះវិហារ និងតបន់ព្រំដែន ហ្វឹនហ្វឺនទ័ពបេះបោរ ២៥០ នាក់កាលឆ្នាំ ១៩៧៩ (ឧបត្ថម្ភដោយ សៀម និងអាមេរិក) ចិញ្ចឹមថែរក្សា ពួក យួនសេរី/យួនដេហ្គា/យួនម៉ុងតាញ៉ា គាំទ្របក្សសង្រ្គោះជាតិ ការកាត់់ដី៤ខេត្តឲ្យយួនដេហ្គា ការគាំទ្រ រដ្ឋាភិបាល សម សេរី មេចលនាបេះបោរ ដោយលែង មេបក្សប្រឆាំង មូរ សុខហួរ កាលពីថ្ងៃទី ២០ តុលា ២០១៩....
គណបក្ស ពលំប្រជាជន The People's Power Party (PPP; Thai: พรรคพลังประชาชน, RTGS: Phak Phalang Prachachon ដឹកនាំដោយ ស៊ុំ្ ឆៃ វង្សាវត្ថិ Somchai Wongsawat ដែលគណបក្សនេះចេញ មកពី គណបក្សដើមឈ្មោះ គណបក្សថៃ ស្រលាញ់ ថៃ Thai Rak Thai Party ជាគណបក្សរបស់ តាក់ ស៊ីន ស៊ីណាវត្រា Thaksin Shinawatra គណបក្ស PPP បង្កើតឆ្នាំ ១៩៩៨ និង រំលាយ ឆ្នាំ ២០០៨
គណបក្ស ភឿ ថៃ The Pheu Thai Party (PTP; Thai: พรรคเพื่อไทย,) People's Power Party (Thailand) បង្កើត ឆ្នាំ ២០០៧ ដោយលោក ជាគណបក្សរបស់ តាក់ ស៊ីន ស៊ីណាវត្រា Thaksin Shinawatra អំឡុងឆ្នាំ ២០០៨ ដល់ ២០១១ គណបក្សនេះ ដើរតួរនាទី ប្រឆាំង ជាមួយ គណបក្ស People's Alliance for Democracy សម្ព័ន្ធប្រជាជនដើម្បីប្រជាធិប្បតេយ្យរបស់ អាហ្វេស៊ីប វេជ្ជា ជីវ៉ា
មាត្រាទី ១១២ នៃ ច្បាប់ឧក្រិដ្ឋកិច្ចថៃ ចែងថា " ជនណា បង្ខូចកេរ្តិ៍ឈ្មោះ ប្រមាថ ឬគំរាមកំហែង ដល់ ព្រះមហាក្សត្រ ម្ចាស់ក្សត្រី អ្នកស្នងមរតក ឬ រាជានុសិទ្ធិ ត្រូវទទួលទណ្ឌកម្ម ដាក់ពន្ធនាគារ ពី ៣ ទៅ ១៥ ឆ្នាំ ។ Section 112 of Thai Criminal Code currently reads as follows: "Whoever defames, insults or threatens the King, the Queen, the Heir-apparent or the Regent, shall be punished with imprisonment of three to fifteen years."
ប៉ាង សុខឿន - Khmer Sovannaphumi ប្រធានគណបក្សចលនាឆ្ពោះទៅមុខ(MFP) លោក ភីថា លីមចារឿនរ៉ាត់ (PiTa Limjaroenrat) វ័យ ៤៣ ឆ្នាំ ដែលឈ្នះឆ្នោត ហើយអាចក្លាយជានាយករដ្ឋមន្រ្តីថៃ គឺជាចៅរបស់ កថាឈុំ អតីតចៅហ្វាយខេត្តបាត់ដំបង និងជាពូជពង្សត្រកូលអភ័យវង្ស ខ្មែរអ្នកបាត់ដំបង ? ៕
ប្រវត្តិរូបបេក្ខភាពអនាគតនាយករដ្ឋមន្រ្តីថៃ គាត់ឈ្មោះ ភីថា Pita កើតឆ្នាំ ១៩៨០ ចំណុចខ្លាំង គឺជា ជនប្រឆាំងរបបយោធាដ៍ស្រួចស្រាល តែមិនប្រឆាំង របបរាជានិយមឡើយ។ គាត់រៀនថ្នាក់ អនុបណ្ឌិតពាណិជ្ជកម្មនៅ អាមេរិក មានសញ្ញាប៏ត្រអនុបណ្ឌិត ២។ គាត់ជា ឧកញ៉ា រកស៊ីផ្នែក កសិកម្ម។ ចំណុចខ្សោយគាត់ គាត់ចូលរៀនសាលាគ្រឹស្តសាសនា ដូច្នេះគាត់មិនមែនជា ពុទ្ធសាសនិក គាត់រងការចោទប្រកាន់ច្រើនករណី លើអំពើហឹង្សាលើស្រ្តីភេទ គាត់គាំទ្រច្បាប់រៀបការភេទដូចគ្នា ឬ ខ្ទើយរៀបការ។ គាត់ជា ពោះម៉ាយ លែងលះជាមួយ ប្រពន្ធ ដែលជា តារាសម្តែង ឆ្នាំ ២០១៩ ក្រោយពី បាន កូនស្រី ១។គាត់ អាចជា ភ្នាក់ងារដែល អាមេរិកបណ្តុះបណ្តាល ព្រោះ អាមេរិក ប្រឆាំងរបបរាជានិយមនៅថៃ ខណៈដែលថៃ មានច្បាប់ដាក់ទោសធ្ងន់ធ្ងរករណី រិះគន់ព្រះមហាក្សត្រ។ អាមេរិកគាំទ្ររបបប្រជាធិប្បតេយ្យសកល ចំណែក របបរាជានិយមថៃ ចាត់ទុកអាមេរិកជា គូរប្រឆាំងលាក់មុខ ។
វិភាគរឿង ស្រុក សៀម ៖ តើ លោក ភីថា Pita Limjaroenrat พิธา ลิ้มเจริญรัตน์ អាចក្លាយជា នាយករដ្ឋមន្រ្តីដែរឬទេ? ក្តីសង្ឈឹមមានប្រមាណ ៦០% ដោយសារច្បាប់ប្រទេសនេះ កំណត់ថា មនុស្សជាបេក្ខជននាយករដ្ឋមន្រ្តី ត្រូវតែមាន បទពិសោធន៍ផ្នែក យោធា ១០ ឆ្នាំ។ កាល យីង ឡាក់ គាត់ជាប់ឆ្នោតមែន តែមិនអាចក្លាយជា នាយករដ្ឋមន្រ្តីទេ។ ចូលដល់ ក្មួយស្រី យីងឡាក់ ក៍មិនអាចក្លាយជានាយករដ្ឋមន្រ្តីដែរ ព្រោះខុសច្បាប់ជាតិ ដូច្នេះ គឺមានតែ ភីថាដែលនៅសង្ឈឹម ៦០% . គណបក្សផ្សេងៗទៀតមិនអាច ដាក់បេក្ខភាពនាយករដ្ឋមន្រ្តី ព្រោះបានសម្លេងគាំទ្រ ក្រោម ២៥ អាសនៈ !! ដែលច្បាប់កំណត់ ៕
ថៃ កម្ពុជា៖ នាយករដ្ឋមន្រ្តីកម្ពុជា សម្តេច អគ្គ កាលពីថ្ងៃទី ០៣ មិថុនា ២០២៣ បានរិះគន់ នយោបាយ មេបក្សទើបជាប់ឆ្នោតថ្មី ឈ្មោះចម្រើនរដ្ឋដែលមានបំណង បណ្តេញពលរដ្ឋខ្មែរ និង លាវ ចេញពី ប្រទេស ថៃ។ សម្តេច ហៅនយោបាយបែបនេះថា ជាការគិតគូរមិនបានវែងឆ្ងាយ ។
DAP News សម្ដេចតេជោ ចោទសួរតំណាង UN ប្រចាំកម្ពុជា ដែលជាជនជាតិថៃ តើធ្លាប់បានទាមទារឱ្យលោក ថាក់ ស៊ីន និងលោកស្រីយីងឡាក់ ចូលស្រុកថៃវិញទេ?
ថៃ៖ នយោបាយជាតិនិយមរបស់ លោក ភីថា ប្រធានគណបក្សប្រឆាំងដ៍ល្បីល្បាញនៅថៃ ធ្វើមកលើ កម្ពុជា លាវ ភូមារ ជាការល្អសម្រាប់សេដ្ឋកិច្ច ថៃ តែ សម្រាប់ សិទ្ធិមនុស្ស ថៃ មិនល្អ ព្រោះ ទំនិញថៃ ដែលបរទេស គេទិញពីថៃ ដោយសារ គេគិតថា ថៃ ជាប្រទេសប្រជាធិប្បតេយ្យ គោរពសិទ្ធីមនុស្ស បើប្រជាជនលើពិភពលោក ស្អប់របប ផ្តាច់ការដូច ភូមារ លាវ កម្ពុជា ដូច្នេះ ត្រូវទិញទំនិញថៃ វាដូចជា នយោបាយកូរ៉េត្បូង បើស្អប់ចិន ត្រូវទិញទំនិញ កូរ៉េត្បូង តាមពិត ទំនិញកូរ៉េខាងត្បូងផលិតនៅ ចិន ឯទំនិញ ថៃ ផលិតដោយ ជនជាតិ កម្ពុជា លាវ និង ភូមារ។ ចុះ នយោបាយថៃ បែបនេះ អាក្រក់បែបណាផ្នែកសិទ្ធិមនុស្ស? អាក្រក់ ត្រង់ថា ថៃ ឧទាហរណ៍ បង្តើតរោងចក្រស្របច្បាប់ ១០ ដែលចុះបញ្ជី មានការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស ប្រាប់ខែផ្តល់ជូន ៨០០ ដុល្លា/ខែ ទន្ទឹមគ្នា ថៃ បង្កើតរោងចក្រ ១០០ ដែលមាន ប្រាក់ខែ ៤០០ ដុល្លា/ខែគឺជួលសុទ្ធតែ កម្មករខុសច្បាប់ និង កេងប្រវញ្ចប្រាក់ខែ ពេលជិតបើកលុយ បើកឲ្យ នគរបាលចួលចាប់កម្មករខុសច្បាប់ ! ។

បញ្ជីគណបក្ស ចូលរួមការបោះឆ្នោត ប្រទេសថៃ ថ្ងៃទី ១៤ ឧសភា ២០២៣ -- ពណ៍លឿង គឺ ពណបក្សយោធា និង គណបក្ស ព្រះបរមរាជវាំង្គ។ អក្សរពណ៍ក្រហម ជាសម្ព៍ន្ធ Pita Alliance មាន ៨ គណបក្ស

Move Forward Pita Limjaroenrat 36.23152+71 Pita Alliance
Pheu Thai Paethongtarn Shinawatra 27.66141+5 Pita Alliance
United Thai Nation Prayut Chan-o-cha 11.9036 New
Bhumjaithai Anutin Charnvirakul 2 .8670+19
Democrat Jurin Laksanawisit 2.2924-29
Prachachart Wan Muhamad Noor Matha 1.479+7 Pita Alliance
Palang Pracharat Prawit Wongsuwan 1.3541-75
Thai Liberal Sereepisuth Temeeyaves 0.881-8 Pita Alliance
Thai Sang Thai Sudarat Keyurapha n 0.866 New Pita Alliance
New Democracy Suratin Pichan 0.6810
New Party Nattayapha Tihapanyo 0.631 New
Chart Pattana Kla Korn Chatikavanij 0.532+1
Thai Counties Bancha Dechchareonsirikul 0.501 New
Chart Thai Pattana Varawut Silpa-archa 0.49100
Fair Party Sumitra Kaewnet 0.461 New Pita Alliance
New Social Power Witoon Chalayanawin 0.451+1 พลังสังคมใหม่ Alliance
Teachers for People Preeda Boonpleng 0.4410
Pheu Thai Ruam Palang Pita Alliance
Wasawat Puangpornsri 0.172 New

ផែនទី ភូមិសាស្រ្តនយោបាយ ថៃ់

ផែនទី ភូមិសាស្រ្តនយោបាយ នៃ ពុទ្ធសាសនា ថៃ

ផែនទី ភូមិសាស្រ្តនយោបាយ នៃ កីឡា ថៃ

ផែនទី ភូមិសាស្រ្តនយោបាយ ថៃ៖ នយោបាយកីឡា នយោបាយទេសចរណ៍ថៃ ដែលរារាំង ប្រឆាំង កម្ពុជាក្នុងការដាក់បញ្ជូន គុនខ្មែរនៅក្នុង ស៊ីហ្គេម កម្ពុជា ២០២៣។ ប្រតិភូកីឡាក្បាច់គុន ថៃ ប្រមាណ ៣០ នាក់ បានប្រកាស ថា មកចូលរួមប្រកួតនៅកម្ពុជា បន្ទាប់ប្រកាសរំសាយចោល ចុងក្រោយប្រកាសមកចូលរួមប្រកួត និង កាសែត Bangkok Post សរសេររៀបរាប់អំពី ភាពគគ្រិច នៃ ប្រទេសកម្ពុជា ក្នុងការធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះ ស៊ីហ្គេម ២០២៣....

ផែនទី ភូមិសាស្រ្តនយោបាយ ថៃ៖ គណបក្សប្រឆាំង នៅកម្ពុជា ត្រូវបាន ថៃ គាំទ្រ ផ្តល់ជំរក ដើម្បីប្រឆាំង កម្ពុជា និង ប្រើប្រាស់ កម្លាំងពលករខ្មែរ ប្រមាណ ២ លាននាក់ ធ្វើជា កម្លាំងគាំទ្រ បក្សប្រឆាំង។

ភូមិសាស្រ្តនយោបាយ ថៃ៖ ផែនទី នៃការ ហែកចែកគ្នារវាង ថៃ និង វៀតណាម ចំពោះ ដែនទឹកសមុទ្រ កម្ពុជា។ ថៃ អាមេរិក មិនទទួលស្គាល់ខ្សែព្រំដែនទឹក កាត់ពាក់កណ្តាល កោះគុត ចំណែក វៀតណាម ទាមទារខ្សែសមចម្ងាយ នៃ កោះត្រល់ ដោយមិនទទួលស្គាល់ខ្សែ ប្រេវីយ៉េ តែទាមទារខ្សែ ខ្សែព្រំដែន មូលដ្ឋានទ័ព ជើងទឹករាម មុនឆ្នាំ ប្រកាសឯករាជ្យ ១៩៥៣ ។

ភូមិសាស្រ្តនយោបាយ ថៃ ៖ ប្រព័ន្ធបោះឆ្នោតប្រទេសថៃ ឆ្នាំ ២០១៧ ធៀប ២០២៣

ភូមិសាស្រ្តនយោបាយ ថៃ ៖

ភូមិសាស្រ្តនយោបាយ ថៃ

ភូមិសាស្រ្ត នយោបាយថៃ-- ថៃ បញ្ជូនទ័ពធ្វើសង្រ្គាម នៅ អ៊ីរាក់ ២០០៦

ភូមិសាស្រ្តនយោបាយ ថៃ

ភូមិសាស្រ្តនយោបាយ ថៃ ប្រធានរដ្ឋសភាព ឆ្នាំ ២០២៣

ភូមិសាស្រ្តនយោបាយ ថៃ

ភូមិសាស្រ្តនយោបាយ ថៃ និងការដណ្តើមតំនែង នាយករដ្ឋមន្រ្តី ប្រធានរដ្ឋសភា និង ក្រសួងការពារជាតិថៃ

ភូមិសាស្រ្តនយោបាយ ថៃ

លោកបណ្ឌិត ហ៊ុន ម៉ាណែត៖ រាល់ការរិះគន់ដើម្បីស្ថាបនាក្នុងចេតនាសុចរិត យើងស្វាគមន៍ និងផ្ដល់តម្លៃ, តែការប្រឌិតបញ្ហាដើម្បីបង្កាច់បង្ខូចក្នុងចេតនាទុច្ចរិត យើងមិនចាំបាច់ឲ្យតម្លៃនោះទ្បើយ

ខាងក្រោមជា ពូជ អំបូរ សាសន៍ ក្នុងប្រទេសថៃ ឆ្នាំ ២០១៦

Thai (Siamese) – c. 53–56.5 million
Central Thai – c. 25 million
Isan (Thai-Lao; Thai Isan; Isan Lao) – c. 18.5–20 million
Yuan（Thai Yuan; Lanna) – c. 6–7 million
Southern Thai (Thai Pak Tai) – c. 5.5 million
Chinese (primarily Teochew and Hakka) – c. 6–9 million
assimilated Sino-Thai (Luk Chin) – > 4.5 million
non-assimilated Chinese – c. 1.4 million
Malays – 2–4 million
Khmer – > 1.2 million

ភូមិសាស្រ្តនយោបាយ ថៃ-- ទេសចរបរទេស សម្រុកចូលប្រទេសថៃយ៉ាងគំហុក ក្រោយ ពី មានការលើកលែងទោសឲ្យ ស្តេច ចិន ត្រកូលតាក់ស៊ីន។ សព្វថ្ងៃ មាន ជនជាតិចិន សុទ្ធប្រមាណ ១០ លាននាក់ ជនជាតិ ថៃ ប្រមាណ ៥៧ លាននាក់ ក្រៅពីនោះ ជាជនជាតិ សៀម ខ្មែរ...។ ជនជាតិខ្មែរទៅលេងនៅ ថៃ អាចច្រើនជាង ១ លាននាក់ ដោយសារ ពួកគេទៅលេង បងប្អូន សាច់ញាតិ ដូច ចិន មកលេង ចិន នៅប្រទេស ថៃ !!។ នយោបាយ ប្រឆាំង Anti Chiness គឺជា នយោបាយ ឆ្កួត លីលារបស់ ក្រុមអ្នកនយោបាយខ្មែរ ៕

វិទ្យាសាស្រ្តយោធាកម្ពុជា

Pages

Tuesday, November 19, 2024

ភូមិសាស្រ្តនយោបាយ ថៃ