ក្រសួងការពារជាតិ Cambodian National Defense Ministry : ថៃមានផែនការ.​វា.យ.លុក​មកលើ​ប្រទេស​កម្ពុជា​នៅយប់នេះ (03-08-2025) ដោយបានប្រាប់ឱ្យ​ពលរដ្ឋ​ខ្លួនតាមព្រំដែនជម្លៀសចេញឱ្យអស់...អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការពារជាតិ៖ យោធា​ថៃ​ រៀបចំផែនការវាយលុកនៅតាមបណ្តោយព្រំដែន​កម្ពុជា​ ចាប់ពីតំបន់ប្រាសាទតាមាន់​ ដល់ប្រាសាទតាក្របី​ ប្រាសាទព្រះវិហារ​ រហូតដល់តំបន់អានសេះ....

Tuesday, September 23, 2025

ព្រំដែន កម្ពុជា៖ ថៃ--ថ្ងៃទី ២១ ខែ កញ្ញា ឆ្នាំ២០២៥

 RATH Dararoth/រ៉ាត់ ដារ៉ារ័ត្ន Border tensions reignited this week when Thai police fired tear gas and rubber bullets at Cambodian civilians in Prey Chan village, O’ Bei Chorn commune injuring at least 28 people. Samdech Moha Borvor Thipadei Hun Manet Prime Minister Kingdom of Cambodia sending letters to world leaders and ASEAN seeking for international support against Thailand’s unilateral actions that risk escalating the coflict. 

ផែនទីបំភ្លៃដោយ រដ្ឋាភិបាលថៃ អំពី បង្គោលព្រំដែនឯកភាពគ្នា និង បង្គោលព្រំដែន មិនឯកភាពគ្នា
ករណីបង្គោលលេខ ៤២ គ្មានការឯកភាពីភាគីកម្ពុជា ប៉ុន្តែភាគីថៃ ប្រកាសថា កម្ពុជា ថៃ ឯកភាពគ្នា លើទីតាំងបង្គោលលេខ ៤២ និង លេខ ៤៣

Cambodia’s commitment to protecting our sovereignty through peaceful and diplomatic means, even as our people face aggression on the ground.

Kampuchea Thmey Daily   1h  · “យើងមិនត្រូវទទួលយកនូវទស្សនាទានដែលថា «អ្នកខ្លាំងតែងតែត្រូវ» និង«អ្នកខ្សោយតែងតែរងទុក្ខដោយស្ងាត់ស្ងៀម» នោះទេ។”។ នេះគឺជាការថ្លែងរបស់សម្ដេចមហារដ្ឋសភាធិការធិបតី ឃួន សុដារី ប្រធានរដ្ឋសភាកម្ពុជា នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំពេញអង្គលើកទី១ នៃមហាសន្និបាតអន្តរសភាអាស៊ាន (អាយប៉ា/AIPA) លើកទី៤៦ នៅទីក្រុងគូឡាឡំាពួ ប្រទេសម៉ាឡេស៊ី នាថ្ងៃទី១៨ ខែកញ្ញា នេះ បន្ទាប់ពីកងកម្លាំងថៃ បានបំពាន ប្រើអំពើហិង្សាដ៏ព្រៃផ្សៃមកលើពលរដ្ឋ ព្រះសង្ឃ ស្ត្រីកម្ពុជា នៅភូមិព្រៃចាន់ ឃុំអូរបីជាន់ ស្រុកអូរជ្រៅ ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ។

ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មានកម្ពុជា - AKP   2m  · ព្រះសង្ឃ និងកងកម្លាំងមិនប្រដាប់ដោយអាវុធ កំពុងបន្តប្រចាំការនៅភូមិព្រៃចាន់ ឃុំអូរបីជាន់ ស្រុកអូរជ្រៅ ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ នាយប់ថ្ងៃទី២០ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៥ ដោយគិតត្រឹមម៉ោង ៧៖៥០នាទីយប់នេះ ស្ថានភាពនៅភូមិព្រៃចាន់ ស្ថិតក្នុងភាពស្ងប់ស្ងាត់។ រូបថត៖ ខឹម សុវណ្ណារ៉ា / AKP

អវតារ ស. 4m  · កម្ពុជាចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ប្រឆាំងយ៉ាងដាច់ខាតចំពោះចេតនារបស់ថៃប្រើប្រាស់ច្បាប់ប្រទេសខ្លួនលើពលរដ្ឋកម្ពុជា ! 

អវតារ ស. 1m  · បណ្ឌិតច្រើនណាស់ដែលឆ្លើយតបនឹងលោក តាំង សារតា  Taing Sarada  មិនចំ ឬ មិនត្រូវ ?  - ហេតុអ្វីអាមេរិកនិងស៊ុយអែត មិនហាមថៃប្រើ F-16 & Gripren វាយប្រហារលើកម្ពុជា ( ទៅតាមកុងត្រាទិញ ) ..?    ព្រោះ US & ស៊ុយអែត ចង់ដឹងសមត្ថភាពការពារអាកាសរបស់ចិនដែលទើបលក់អោយកម្ពុជា ។ - ហេតុអ្វីចិនហាមមិនអោយខ្មែរប្រើប្រព័ន្ធការពារអាកាស ?   ព្រោះមិនប្រាកដថាមានប្រសិទ្ធភាព១០០%  : បើបាញ់ធ្លាក់ F -16 ឬ Gripren នោះអាមេរិកអាម៉ាស់អាចនឹងរុញអោយថៃបន្តសង្គ្រាមដោយលក់អាវុធបន្ថែម និងបង្កើនសមត្ថភាពទ័ពអាកាស F-22 ឬ F-35 អោយទៅថៃ ...ចិនខាត ខ្មែរក៏ខាត តែថៃចំណេញ  ,  ...បើបាញ់មិនធ្លាក់ ឬ រត់មិនចំគោលដៅនោះចិននឹងទទួលការអាម៉ាស់ ទីផ្សារអាវុធត្រូវចប់  ..ឥទ្ធិពលចិនលើកម្ពុជា និងអាស៊ានត្រូវចុះខ្សោយ..។ - ហេតុអ្វីចិនហ្វឹកហ្វឺនទ័ពអាកាសថៃ ?  ព្រោះពង្រីកទីផ្សាអាវុធ ( យន្តហោះ , នាវាមុជទឹក ) ប្រជែងអាមេរិក  ។ - ហេតុអ្វី វៀតណាម -ថៃ ពង្រឹងទំនាក់ទំនងវិស័យយោធា ?  ព្រោះជានយោបាយដៃ ១០០ ដែលវៀតណាមធ្វើជោគជ័យជាង ៥០ ឆ្នាំហើយ ។  ........... នៅមានរឿងរ៉ាវច្រើនទៀត ប៉ុន្តែមិនទាន់មានសំណួរ 

ថៃយកផែនទីបង្ហាញលក្ខណៈភូមិសាស្ដ្រនិងទីតាំងបង្គោលព្រំដែនមកគូសបន្លំជាខ្សែព្រំដែននៅភូមិព្រៃចាន់

ដោយ៖ ពេញ ផេង 21-09-2025 10:02 am


រដ្ឋលេខាធិការដ្ឋានកិច្ចការព្រំដែនបានប្រកាសថា តំបន់ភូមិព្រៃចាន់គឺជាតំបន់ដែលភាគីកម្ពុជា-ថៃ ពុំទាន់បានឯកភាពគ្នាខណ្ឌសីមានៅលើដីជាក់ស្ដែងនោះទេ ហើយទិន្នន័យដែលកងទ័ពភូមិន្ទថៃបង្ហោះលើហ្វេសប៊ុកគឺជាព័ត៌មានមិនពិត។ ការបញ្ជាក់របស់រដ្ឋលេខាធិការដ្ឋានកិច្ចការព្រំដែន គឺបន្ទាប់ពីមានការបង្ហោះផ្សាយព័ត៌មានតាមរយៈគណនីហ្វេសប៊ុកមានឈ្មោះ “Royal Thai Army: Update” កាលពីថ្ងៃទី១៩ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៥ ដោយប្រើប្រាស់ប្លង់បង្ហាញលក្ខណៈភូមិសាស្ដ្រ និងទីតាំងបង្គោលព្រំដែនមកគូសវាសបន្ថែម នាំឱ្យមានការយល់ច្រឡំថា ថ្នាក់ដឹកនាំរដ្ឋលេខាធិការដ្ឋានកិច្ចការព្រំដែន បានចុះហត្ថលេខាទទួលស្គាល់ខ្សែព្រំដែនជាផ្លូវការនៅតំបន់ភូមិព្រៃចាន់ ស្ថិតនៅចន្លោះបង្គោលព្រំដែនលេខ៤២និងលេខ៤៣។

តាមរយៈសេចក្ដីប្រកាសបដិសេធចុះថ្ងៃទី២០ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៥ រដ្ឋលេខាធិការដ្ឋានកិច្ចការព្រំដែន បានបំភ្លឺបីចំណុចដូចខាងក្រោម៖

  1. ១. ឯកសារដែលបានបង្ហាញក្នុងគណនីហ្វេសប៊ុកខាងលើនេះ គឺជាប្លង់បង្ហាញលក្ខណៈភូមិសាស្ដ្រ និងទីតាំងបង្គោលព្រំដែនដែលជាឧបសម្ព័ន្ធនៃកំណត់ហេតុចុះថ្ងៃទី២៤ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៧ និងឧបសម្ព័ន្ធនៃកំណត់ហេតុចុះថ្ងៃទី២៨ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៦ របស់ក្រុមវាស់វែងចម្រុះកម្ពុជា-ថៃ ស្ដីពីលទ្ធផលនៃការរុករកទីតាំងពិតប្រាកដ នៃបង្គោលព្រំដែនលេខ៤២ និងលេខ៤៣ ដែលបានបោះនាសម័យបារាំងប៉ុណ្ណោះ ហើយពុំមែនជាផែនទី ឬជាឯកសារដែលបញ្ជាក់ពីខ្សែព្រំដែនឡើយ។
  2. ២. ម្ចាស់គណនីហ្វេសប៊ុកខាងលើនេះ បានយកទិន្នន័យនៅក្នុងប្លង់បង្ហាញលក្ខណៈភូមិសាស្ដ្រ និងទីតាំងបង្គោលព្រំដែនខាងលើមកគូសក្លែងបន្លំជាខ្សែព្រំដែននៅលើផែនទីរូបភាពផ្កាយរណប ដើម្បីបំភាន់សាធារណជនជាតិ និងអន្ដរជាតិឱ្យមានការភាន់ច្រឡំថា ខ្សែព្រំដែនដែលខ្លួនបានគូសក្លែងបន្លំនេះ គឺជាខ្សែព្រំដែនដែលបានឯកភាពដោយក្រុមវាស់វែងចម្រុះកម្ពុជា-ថៃ។
  3. ៣. តំបន់ភូមិព្រៃចាន់ ដែលស្ថិតនៅចន្លោះបង្គោលព្រំដែនលេខ៤២ និង៤៣ គឺជាតំបន់ដែលភាគីទាំងពីរពុំទាន់បានឯកភាពគ្នាខណ្ឌសីមានៅលើដីជាក់ស្ដែងនៅឡើយ ហើយកិច្ចការនេះត្រូវដោះស្រាយដោយគណៈកម្មការចម្រុះខណ្ឌសីមាព្រំដែនគោក(JBC) កម្ពុជា-ថៃ និងគ្មានយន្ដការ ឬស្ថាប័នណាមួយមានសមត្ថកិច្ចលើកិច្ចការនេះឡើយ។

ដូច្នេះរដ្ឋលេខាធិការដ្ឋានកិច្ចការព្រំដែន សូមប្រកាសបដិសេធនិងច្រានចោលទាំងស្រុងចំពោះព័ត៌មានមិនពិត ក្លែងក្លាយ ដែលគណនីហ្វេសប៊ុកឈ្មោះ “Royal Thai Army: Update” បានបង្ហោះផ្សាយ និងសូមអំពាវនាវដល់សាធារណជនជាតិ និងអន្ដរជាតិទាំងអស់កុំជឿ និងកុំចែកចាយព័ត៌មានក្លែងក្លាយទាំងនេះតទៅទៀត។

សូមបញ្ជាក់ថា អាជ្ញាធរខេត្ដបន្ទាយមានជ័យថ្មីៗនេះ ក៏បានផ្ញើលិខិតទៅកាន់អភិបាលខេត្ដស្រះកែវរបស់ថៃផងដែរ សុំឱ្យរក្សាស្ថានភាពដើមឈប់ចូលមករាយលួសបន្លា ឬបំពានភូមិឋានរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរតទៅទៀត ហើយទុកការងារនេះឱ្យស្ថាប័នមានសមត្ថកិច្ចដោះស្រាយដោយសន្ដិវិធី។ ប៉ុន្ដែកងទ័ពថៃបានបញ្ជាក់មកវិញថា ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទាំងអស់ត្រូវបានស្នើឱ្យជម្លៀសចេញពីគ្រប់ទីតាំងទាំងអស់ដែលថៃអះអាងថាស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់អាជ្ញាធរខេត្ដស្រះកែវ ហើយគម្រោងនៃការផ្លាស់ប្ដូរនេះត្រូវដាក់ជូនទៅអាជ្ញាធរខេត្ដស្រះកែវឱ្យបានមុនកិច្ចប្រជុំGBCនៅថ្ងៃទី១០ ខែតុលាខាងមុខ។ បន្ថែមលើនេះកងទ័ពថៃថែមទាំងបានបញ្ជាក់ថា អាជ្ញាធរខេត្ដស្រះកែវបានត្រៀមជាស្រេច ក្នុងការប្រើប្រាស់វិធានការផ្លូវច្បាប់ប្រឆាំងនឹងអ្នករំលោភលើដែនអធិបតេយ្យ បំផ្លិចផ្លាញទ្រព្យសម្បត្តិរបស់រដ្ឋ ឬក៏ប្រើហិង្សាលើមន្ត្រីនិងប្រជាពលរដ្ឋថៃ ដោយអនុលោមតាមច្បាប់របស់ថៃ៕ដោយ៖ពេញ ផេង


កម្ពុជា​-ថៃ​ ឯកភាពទទួលស្គាល់​បង្គោល​ព្រំដែន​ចំនួន ៤២ បង្គោល ក្នុង​ចំណោម ៧៤ បង្គោល បោះ​​សម័យ​អាណានិគម​បារាំងបានផុស ១១ ខែ មុន នៅ ថ្ងៃចន្ទ ២៨ តុលា ២០២៤ដោយ Dy Bunnara

មន្រ្តី​រដ្ឋលេខាធិការដ្ឋាន​កិច្ចការ​ព្រំដែន​បាន​គូស​បញ្ជាក់​ថា កម្ពុជា​និង​ថៃ​បាន​ឯកភាព​គ្នា​លើ​បង្គោល​ព្រំដែន​ចំនួន ៤២ ក្នុង​ចំណោម​បង្គោល​ព្រំដែន​សរុប​ចំនួន ៧៤ ដែល​បាន​បោះ​ក្នុង​សម័យ​អាណានិគម​បារាំង​ពី​ឆ្នាំ ១៩១៩ ដល់ឆ្នាំ ១៩២០។


លោក ឡាំ ជា រដ្ឋមន្រ្តី​ទទួល​បន្ទុក​រដ្ឋលេខាធិការដ្ឋាន​កិច្ចការ​ព្រំដែន​បាន​គូស​បញ្ជាក់​នៅ​ក្នុង​​ឱកាស​ធ្វើ​បទ​បង្ហាញ​ស្តីពី “របៀប​របប​នៃ​ដំណើរ​ទស្សនកិច្ច និង​កម្មវិធី​ទស្សនកិច្ច​នៅ​ខេត្ត​ទិស​ឦសាន” កាលពី​ថ្ងៃទី០៦ ខែ​កញ្ញា ឆ្នាំ២០២៤ កន្លងទៅ​ថា ការងារ​ខណ្ឌសីមា និង​បោះ​បង្គោល​ព្រំដែន​គោក​កម្ពុជា-ថៃ ធ្វើ​ឡើង​ផ្អែក​លើ​គោលការណ៍ ៣ ជា​មូលដ្ឋាន៖

  1. ១. គោលការណ៍​ខ្សែ​ព្រំដែន​មិន​កែប្រែ ដែល​បន្សល់ទុក​ដោយ​អាណានិគម (Uti Possidetis) គឺ​បណ្តា​ផែនទី​ដែល​ជា​លទ្ធផល​នៃ​កិច្ចការ​ខណ្ឌសីមា​របស់​គណៈកម្មការ​កំណត់​ព្រំដែន​ឥណ្ឌូចិន-សៀម ដែល​បង្កើត​ឡើង​តាម​អនុសញ្ញា​ឆ្នាំ​១៩០៤ និង​សន្ធិសញ្ញា ឆ្នាំ​១៩០៧ រវាង​បារាំង-សៀម និង​ឯកសារ​ដទៃ​ទៀតដែល​ទាក់ទង​ទៅ​នឹង​ការ​អនុវត្តន៍​អនុសញ្ញា ១៩០៤ និងសន្ធិសញ្ញាឆ្នាំ ១៩០៧ រវាង​បារាំង-សៀម
  2. ២. អនុសញ្ញា​បារាំង-សៀម ចុះថ្ងៃទី១៣ ខែ​កុម្ភៈ ឆ្នាំ១៩០៤ (ដែល​បាន​កែប្រែ​អត្ថន័យ​នៃ​សន្ធិសញ្ញា ចុះ​ថ្ងៃទី៣ ខែ​តុលា ឆ្នាំ ១៨៩៣ ទាក់ទង​ទៅ​នឹង​ដែនដី និង​ការព្រមព្រៀង​ដទៃ​ទៀត) និង​សន្ធិសញ្ញា ចុះ​ថ្ងៃទី២៣ ខែ​មីនា ឆ្នាំ១៩០៧ ព្រម​ទាំង​​ពិធីសារស្តីពី​ការ​កំណត់​ព្រំដែន​ដែល​ជា​ឧបសម្ព័ន្ធ​នៃ​សន្ធិសញ្ញា ចុះ​ថ្ងៃទី ២៣ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩០៧
  3. ៣. គោលការណ៍​ច្បាប់​អន្តរជាតិ និង​ឧត្តមានុវត្តន៍​អន្តរជាតិ​លើ​វិស័យ​កំណត់​ព្រំដែន ពាក់ព័ន្ធ​លទ្ធផល​​លើ​ការងារ​ខណ្ឌសីមា និង​បោះ​បង្គោល​ព្រំដែន​គោក​កម្ពុជា-ថៃ លោក ឡាំ ជា បាន​គូស​បញ្ជាក់​ថា ចាប់​តាំង​ពី​ឆ្នាំ​២០០៦ ភាគី​ទាំងពីរ​បាន​ចុះ​វាស់វែង​ និង​ស្វែង​រក​ទីតាំង​ពិតប្រាកដ​នៃ​បង្គោល​ព្រំដែន​ទាំង ៧៤ ដែល​បាន​បោះ​ដោយ​គណៈកម្មការ​បោះ​បង្គោល​ព្រំដែន​ឥណ្ឌូចិន-សៀម ​ចន្លោះឆ្នាំ​១៩១៩-១៩២០ ដោយ​ទទួល​បាន​លទ្ធផល​បាន​ឯកភាព​គ្នា​លើ​ទីតាំង​ពិតប្រាកដ​នៃ​បង្គោល​ព្រំដែន​ចំនួន ៤២ បង្គោល និង​ពុំ​ទាន់​ឯកភាព​គ្នា​ចំនួន ៣២ បង្គោល។

បង្គោល​ព្រំដែន ៣២ មិនទាន់​ឯកភាព​ទេ បើ​តាម​លោក​ឡាំ ជា ដោយសារ​ទីតាំង​បង្គោល​ខ្លះ​បាត់ និង​កន្លែង​ខ្លះ​ទីតាំង​មិន​ពិតប្រាកដ។ ជាមួយ​គ្នា​នេះ ភាគីប្រទេសទាំង​ពីរ​ក៏​បាន​ឯកភាព​គ្នា​ជួសជុល​បង្គោល​ព្រំដែន​ចំនួន ២៤ បង្គោល ក្នុង​ចំណោម ៤២ បង្គោល ដែល​បាន​ឯកភាព​គ្នា ដោយ​ជួសជុល​ឱ្យ​ដូច​គំរូ​ដើម​នៃ​បង្គោល​ព្រំដែន​សម័យ​បារាំង។

លោក ឡាំ ជា បាន​អះអាង​ថា នៅ​ពេល​បារាំង​ធ្វើ​ព្រំដែន​ជាមួយ​សៀម​នៅ​ឆ្នាំ ១៩០៨ និង ១៩០៩ ​ប្រើប្រាស់​បន្ទះ​ដែក​ក្រាស់​ធំ​បោះ​នៅ​លើ​ដើមឈើជា​តម្រុយ​ព្រំដែន ទើប​ ១០ ឆ្នាំ​ក្រោយ​មក​ នៅ​ឆ្នាំ ១៩១៩ ដល់ ១៩២០ បាន​ចុះ​បោះ​បង្គោល​ជា​បេតុង​នៅ​លើ​ដី​ជាក់ស្តែង​។

លោក ឡាំ ជា បាន​គូស​បញ្ជាក់ថា កិច្ចការ​បោះ​បង្គោល​ព្រំដែន​ជាមួយ​ប្រទេស​ថៃ​មាន​ភាព​យឺតយ៉ាវ ដោយ​សារ​ខាង​ភាគី​ថៃ​មាន​បញ្ហា​ផ្ទៃក្នុង​។

ទាក់ទង​ការ​អភិវឌ្ឍ​តាម​ព្រំដែន លោក​ឡាំ ជា ​ថា រាជរដ្ឋាភិបាល​ក៏​បាន​យកចិត្ត​ទុកដាក់ ដោយ​បាន​ស្ថាបនា​ផ្លូវ​ក្រវាត់​ព្រំដែនបាន​​ប្រវែង ៤៥៥,៥០ គ.ម៕


យោងតាមសន្ធិសញ្ញាបារាំង-សៀមឆ្នាំ១៩០៤ និង១៩០៧ ដែលជាកិច្ចព្រមព្រៀងកំណត់ព្រំដែនរវាងកម្ពុជាដែលស្ថិតក្រោមអាណាព្យាបាលបារាំង និងព្រះរាជាណាចក្រស្យាម (សៀម) ហើយបានបង្កើតជាគណៈកម្មការចម្រុះបារាំង-សៀមដើម្បីកំណត់ព្រំដែនជាក់លាក់ដោយបានបោះបង្គោលកំណត់ព្រំដែនសរុបចំនួន ៧៤បង្គោល នៅតាមខ្សែបន្ទាត់ព្រំដែនជាង៨០០គ.ម។ ក្នុងចំណោមទាំង ៧៤បង្គោលនោះ គេបានបែងចែកជា ៣ប្រភេទ ទៅតាមសណ្ឋានខ្សែបន្ទាត់ព្រំដែនដែលរួមមាន៖

  1. 1. នៅតាមខ្សែបន្ទាត់ត្រង់នៅលើដីគោក មានសរុប ២១បង្គោល រយៈចម្ងាយ ៥៨គ.ម
  2. 2. នៅតាមខ្សែបន្ទាត់មាត់ទឹក ឬក្នុងទឹក មានសរុប ១៩បង្គោល រយៈចម្ងាយ ២១៦គ.ម 
  3. 3. នៅតាមខ្សែបន្ទាត់ព្រំដែនដោយកំណត់តាមខ្សែអង្កត់ទឹកហូរ (Watershed Line) មានសរុប ៣៤បង្គោល រយៈចម្ងាយ ៥២៤គ.ម

បើទោះជាមានសន្ធិសញ្ញាបារាំង-សៀមនេះហើយក៏ដោយ ប៉ុន្តែបញ្ហាវិវាទនៅតែបន្តកើតមានតាំងពីពេលនោះ រហូតដល់បច្ចុប្បន្ននេះ ដោយគិតមកដល់ត្រឹមកិច្ចប្រជុំលើកទី៦ របស់គណៈកម្មការចម្រុះខណ្ឌសីមា និងបោះបង្គោលព្រំដែនគោក (JBC) ភាគីទាំងពីរព្រមព្រៀងគ្នាលើទីតាំងបង្គោលចំនួន ៤២ហើយនឹងបន្តយន្តការប្រើប្រាស់បច្ចេកវិជ្ជា LIDAR ដើម្បីកំណត់ចំណុចដែលសេសសល់។ ចំពោះបណ្តាបង្គោលដែលពុំទាន់ឯកភាពនោះហើយ ដែលសុទ្ធតែបាននាំមករកជម្លោះវិវាទមិនចេះចប់ មិនចេះហើយរវាងប្រទេសទាំងពីរ។ បង្គោលពុំទាន់ឯកភាពមានចំនួន៣២បង្គោលដែលបង្គោលទាំងនោះស្ថិតនៅទីតាំងមិនប្រក្រតីឬថៃរំកិលបង្គោលទាំងនោះចូលមកដីខ្មែរដែលខុសពីទីតាំងចាស់និងទីតាំង​បង្គោល​ខ្លះ​បានបាត់បង់។ ជាក់ស្តែង លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត និយាយថា បង្គោលលេខ៧៣(រូបថតទី៣) នៅចាំយាមខេត្តកោះកុងមិនទាន់ឯកភាពគ្នាដោយសារទីតាំងបង្គោលលេខ៧៣មិនស្ថិតនៅទីតាំងដើម។

គួរបញ្ជាក់ផងដែរថាកាលណាយើងនិយាយអំពីបង្គោលព្រំដែន គឺមាន ៣ប្រភេទសំខាន់ៗគឺ៖ 

  1. ទី១. បង្គោលមេ ឬបង្គោលឡាក់
  2. ទី២. បង្គោលបំពេញបន្ថែម
  3. ទី៣. បង្គោលតម្រុយព្រំដែន

សម្រាប់បង្គោលឡាក់ព្រំដែនរវាងកម្ពុជា-ថៃទាំង ៧៤នេះ បង្គោលទី១ បោះនៅលើទីតាំងស្រុកត្រពាំងប្រាសាទ ខេត្តឧត្តរមានជ័យ ជាប់នឹងស្រុកភូសិង្ហ ខេត្តស៊ីសាកេត រីឯបង្គោលឡាក់ទី៧៣ គឺស្ថិតនៅក្នុងមូលដ្ឋាននៅចាំយាមខេត្តកោះកុង ជាប់នឹងស្រុកខ្លងយ៉ៃ ខេត្តត្រាត។ ចាប់ពីបង្គោលទី១ ទៅតំបន់មុំបី(កម្ពុជា-ឡាវ-ថៃ) ខេត្តព្រះវិហារគ្មានបង្គោលព្រំដែនទេ ប៉ុន្តែមានផែនទី។ ផែនទីខ្នាត ១/២០០ ០០០ (រូបថតទី៧) ជាផែនទីឧបសម្ពន្ធ័ភ្ជាប់សន្ធិសញ្ញាបារាំង-សៀមឆ្នាំ១៩០៤និង១៩០៧ មានចំនួន១១ផ្ទាំងហើយគូសនៅឆ្នាំ១៩០៨ ប៉ុន្តែទីតាំងមួយចំនួន ថៃបានប្រើប្រាស់ផែនទីខ្នាត ១/៥០ ០០០ (រូបថតទី៨) ដែលគូសដោយឯកតោភាគីដោយអតីតរដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងការពារជាតិថៃលោក ភិបុលសង្រ្គាម នៅឆ្នាំ១៩៣៦ ដែលធ្វើអោយមានជម្លោះព្រំដែនមិនចេះចប់។

​បង្គោល​ព្រំដែន​សរុប​ចំនួន ៧៤ ដែល​បាន​បោះ​ក្នុង​សម័យ​អាណានិគម​បារាំង​ពី​ឆ្នាំ១៩១៩ ដល់ឆ្នាំ ១៩២០។

ការងារ​ខណ្ឌសីមា និង​បោះ​បង្គោល​ព្រំដែន​គោក​កម្ពុជា-ថៃ ធ្វើ​ឡើង​ផ្អែក​លើ​គោលការណ៍ ៣ ជា​មូលដ្ឋាន៖

១. គោលការណ៍​ខ្សែ​ព្រំដែន​មិន​កែប្រែ ដែល​បន្សល់ទុក​ដោយ​អាណានិគម (Uti Possidetis) គឺ​បណ្តា​ផែនទី​ដែល​ជា​លទ្ធផល​នៃ​កិច្ចការ​ខណ្ឌសីមា​របស់​គណៈកម្មការ​កំណត់​ព្រំដែន​ឥណ្ឌូចិន-សៀម ដែល​បង្កើត​ឡើង​តាម​អនុសញ្ញា​ឆ្នាំ​១៩០៤ និង​សន្ធិសញ្ញា ឆ្នាំ​១៩០៧ រវាង​បារាំង-សៀម និង​ឯកសារ​ដទៃ​ទៀតដែល​ទាក់ទង​ទៅ​នឹង​ការ​អនុវត្តន៍​អនុសញ្ញា ១៩០៤ និងសន្ធិសញ្ញាឆ្នាំ ១៩០៧ រវាង​បារាំង-សៀម។

២. អនុសញ្ញា​បារាំង-សៀម ចុះថ្ងៃទី១៣ ខែ​កុម្ភៈ ឆ្នាំ១៩០៤ (ដែល​បាន​កែប្រែ​អត្ថន័យ​នៃ​សន្ធិសញ្ញា ចុះ​ថ្ងៃទី៣ ខែ​តុលា ឆ្នាំ ១៨៩៣ ទាក់ទង​ទៅ​នឹង​ដែនដី និង​ការព្រមព្រៀង​ដទៃ​ទៀត) និង​សន្ធិសញ្ញា ចុះ​ថ្ងៃទី២៣ ខែ​មីនា ឆ្នាំ១៩០៧ ព្រម​ទាំង​​ពិធីសារស្តីពី​ការ​កំណត់​ព្រំដែន​ដែល​ជា​ឧបសម្ព័ន្ធ​នៃ​សន្ធិសញ្ញា ចុះ​ថ្ងៃទី ២៣ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩០៧។

៣. គោលការណ៍​ច្បាប់​អន្តរជាតិ និង​ឧត្តមានុវត្តន៍​អន្តរជាតិ​លើ​វិស័យ​កំណត់​ព្រំដែន។

ភាគីប្រទេសទាំង​ពីរ​ក៏​បាន​ឯកភាព​គ្នា​ជួសជុល​បង្គោល​ព្រំដែន​ចំនួន ២៤ បង្គោល ក្នុង​ចំណោម ៤២ បង្គោល ដែល​បាន​ឯកភាព​គ្នា ដោយ​ជួសជុល​ឱ្យ​ដូច​គំរូ​ដើម​នៃ​បង្គោល​ព្រំដែន​សម័យ​បារាំង។

នៅ​ពេល​បារាំង​ធ្វើ​បង្គោលព្រំដែន​ជាមួយ​សៀម​នៅ​ឆ្នាំ ១៩០៨ និង ១៩០៩ ​ប្រើប្រាស់​បន្ទះ​ដែក​ក្រាស់​ធំ​បោះ​នៅ​លើ​ដើមឈើជា​តម្រុយ​ព្រំដែន ទើប​ ១០ ឆ្នាំ​ក្រោយ​មក​ នៅ​ឆ្នាំ ១៩១៩ ដល់ ១៩២០ បាន​ចុះ​បោះ​បង្គោល​ព្រំដែនដោយចាក់ជាបេតុង​នៅ​លើ​ដី​ជាក់ស្តែង​។

No comments:

Post a Comment