វិទ្យាសាស្រ្តយោធាកម្ពុជា: ប្រវត្តិសាស្រ្ត ប្រទេសប៉ូឡូញ

ឯកសារសំខាន់ៗទាក់ទងជាមួយភូមិសាស្រ្តនយោបាយ ប៉ូឡូញរួមមានដូចជា៖

ភូមិសាស្រ្តនយោបាយ ប្រទេស ប៉ូឡូញ
ប្រវត្តិសាស្រ្ត ប្រទេសប៉ូឡូញ
កងទ័ពជើងគោក ប្រទេសប៉ូឡូញ
កងទ័ពជើងទឹក ប្រទេសប៉ូឡូញ់
កងទ័ពជើងអាកាស ប្រទេសប៉ូឡូញ

ឆ្នាំ ១៩៨៥ ទ្វីបអារ៉ិប មានការបែងចែកជា ០៦ ប្លុក រួមមាន (១) សូវៀត (២) វ៉ាសូវី (៣) បារាំង (៤) អាល្លឺម៉ង់ (៥) អព្យាក្រិត និង (៦) អាមេរិកកាំង។ គ្រាដែល ចប់សង្រ្គាមត្រជាក់ ១៩៩១ ប្រទេសនានាក្នុង ប្លុកនីមួយៗ បែកខ្ញែកគ្នាដូចជា ប្លុកសូវៀត មានប្រទេស អ៊ុយក្រែន បែលឡារុស្ស និងប្រទេស ជាង ១០បំបែក ឯករាជ្យ។ ប្លុកអាមេរិក បានអូសទាញ អគ្លេស ចាកចេញពី អឺរ៉ុប BRI-EXIT ប្រទេស អាព្យាក្រិតដូចជា ហ្វាំងឡង់ ដាណឺម៉ាក ស៊ុយអែត ចូលជាសមាជិកអាត្លង់ទិចខាងជើង North Atlantic ដែលមិនមែនជា EU ...

ផែនទីទឹកដីប្រទេស ប៉ូឡូញ គ្រប់គ្រងដោយ ប្រទេស អ៊ុយក្រែន

ភូមិសាស្រ្តនយោបាយ ប៉ូឡូញ Poland

ភូមិសាស្រ្តនយោបាយ ប៉ូឡូញ Poland
Poland ភូមិសាស្រ្តនយោបាយ ប៉ូឡូញ ជាទំព័រ រៀបរាប់អំពី ជំលោះ វិវាទ សង្រ្គាម សម្ព័ន្ធមិត្ត ខ្មាំង សត្រូវ របស់ ប្រទេស ប៉ូឡូញ មានដូចជា៖ ប៉ូឡូញ ត្រូវ អឺរ៉ុបឈ្លានពាន កាប់សម្លាប់ប្រជាជនខ្លួន បន្ទាប់ត្រូវ រុស្សីយក ប៉ូឡូញ ធ្វើជាចំណាប់ខ្មាំង គ្រប់ទឹកដី ដែលមាន អ៊ុយក្រែនជា សេនាធិការ ដូច្នេះ អ៊ុយក្រែន មិនមែនជា មិត្តល្អ របស់ ប៉ូឡូញ តែ អ៊ុយក្រែន ជាសត្រូវរបស់ រុស្សី ដែល សត្រូវរបស់សត្រូវ គឺជាមិត្ត ប៉ូឡូញ។

ភូមិសាស្រ្តនយោបាយ ប៉ូឡូញ Poland

បែលឡារុស្ស Belarus ពូទីន មេដឹកនាំរុស្សី គំរាមកំហែង មេដឹកនាំ ប៉ូឡូញថា បើសិនមានការឈ្លានពានរបស់ ទ័ពប៉ូឡូញ លើ បែឡារុស្ស ស្មើនឹងឈ្លានពានរុស្សីដែរ ។ មូលហេតុនៃជំលោះ គឺ ប៉ូឡូញ បិទព្រំដែនជាមួយ បែឡារុស្ស មិនឲ្យ ជនជាតិ បែលឡារុស្សចេញពី ប៉ូឡូញចូលបែលឡារុស្ស ឬ ចូលពី បែលឡារុស្សឡើយ បង្ករជាវិបត្តិ ជនភៀសខ្លួនអឺរ៉ុប ឃើញដូច្នេះ ប្រធានាធិបតីបែឡារុស្ស ធ្វើសមយុទ្ធយោធាជាមួយ ទ័ពស៊ីឈ្នួល Wagner ចម្ងាយ ៥ គម ពី ព្រំដែន ហើយ ប៉ូឡូញបញ្ជូនទ៏ពទៅព្រំដែនសន្ធឹកសន្ទាប់។ ស្ថានភាពសព្វថ្ងៃ បូឡូញកំពុងឈ្លានពានទឹកដី អ៊ុយក្រែនផង និងគំរាមឈ្លានពាន បែលឡារុស្សថែមទៀត ចំណែក អ៊ុយក្រែន អត់ហ៊ាននិយាយស្តី ខ្លាចបាត់ជំនួយយោធាពី ណាតូ ៕

ជាយុទ្ធសាស្រ្ត ប៉ូឡូញ គឺរុញកងទ័ពរាប់ម៉ឺននាក់ ចូលទៅជួយច្បាំងប្រទេស អ៊ុយក្រែននៅភាគខាងតើតប្រទេស ជាប់ព្រំដែនរស្សី ដើម្បី ពង្រឹងកងទ័ពចូលក្នុងទឹកដីអ៊ុយក្រែន ព្រំដែនអ៊ុយភាគខាងលិច ទីដែលជា អតីតទឹកដីប៉ូឡូញ ឬ បណ្តាខេត្តក្រុង មានជនជាតិ ប៉ូឡូញកំពុងរស់នៅ--គោលនយោបាយនេះ ដូចគ្នាជាមួយ ប្រទេសថៃ បញ្ជូនកងទ័ពខ្មែរក្រហម ទ័ពសឺនសាន ទ័ព ហ្វុន ស៊ិនប៉ិច និងទ័ព Degar កាន់សាសនាគ្រឹះ គាំទ្រ រដ្ឋាភិបាលក្រៅប្រទេស កម្ពុជា ឆ្នាំ ១៩៧៩ ដល់ ១៩៩៣ ចូលវាយ្រហារ បណ្តាខេត្តក្រុងភាគខាងកើត ព្រំដែនកម្ពុជា វៀតណាម ដើម្បី កំណត់ទីតាំងទឹកដី សម្រាប់ ជនជាតិ ចម្ប៉ា ឬ ម៉ុងតាញ៉ា ឬ ដេហ្គា ឲ្យ យកភាគខាងកើតកម្ពុជា ជាទឹកដី ពួកគេ ចំណែក ភាគខាងលិច កម្ពុជា ជាទឹកដី ថៃ ដូចឆ្នាំ ១៩៤០ ដល់ ១៩៤៦ ៕
Poland ភូមិសាស្រ្តនយោបាយ ប៉ូឡូញ

Poland ភូមិសាស្រ្តនយោបាយ ប៉ូឡូញ

ភូមិសាស្រ្តនយោបាយ ប៉ូឡូញ Poland ផែនទី ទំនាស់ទឹកដី ប្រទេស ប៉ូឡូញ

ភូមិសាស្រ្តនយោបាយ ប៉ូឡូញ Poland លទ្ធផលបោះឆ្នោត សភា ប៉ូឡូញ ឆ្នាំ ២០១៩

ភូមិសាស្រ្តនយោបាយ ប៉ូឡូញ Poland

ប្រធានចារកម្មរុស្ស៊ី ចោទអាម៉េរិកនិងប៉ូឡូញរៀបចំផែនការពុះចែកអ៊ុយក្រែន ដើម្បីក្រសោបឥទ្ធិពលភូមិសាស្រ្តនយោបាយ ប្រធានចារកម្មបរទេសរបស់រុស្ស៊ី បានចោទប្រកាន់សហរដ្ឋអាម៉េរិក និងប៉ូឡូញ ពីបទរៀបចំផែនការដើម្បីស្រូបទាញឥទ្ធិពលភូមិសាស្រ្តនយោបាយក្នុងប្រទេសអ៊ុយក្រែន។ យ៉ាងណាមិញ ការចោទប្រកាន់នេះ ត្រូវបានបដិសេធដោយទីក្រុង វ៉ាសូវី (Warsaw) ថាជាព័ត៌មានមិនពិត និងមានគោលបំណងសាបព្រោះភាពសង្ស័យក្នុងចំណោមអ្នកគាំទ្ររបស់ទីក្រុង កៀវ។

លោក សឺហ្គី ណារីសគីន (Sergei Naryshkin) ប្រធានទីភ្នាក់ងារស៊ើបការណ៍សម្ងាត់បរទេសរបស់រុស្ស៊ី (SVR) កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី២៨ មេសា បានលើកឡើងពីការស៊ើបការណ៍សម្ងាត់ដែលមិនបានផ្សព្វផ្សាយ ដែលបង្ហាញថា សហរដ្ឋអាម៉េរិក និងប៉ូឡូញ ដែលជាសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់អង្គការណាតូ កំពុងរៀបចំផែនការដើម្បីស្ដារការគ្រប់គ្រងរបស់ប៉ូឡូញលើផ្នែកខាងលិចរបស់អ៊ុយក្រែន។លោក ណារីសគីន បាននិយាយនៅក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ដ៏កម្រមួយ ដែលចេញផ្សាយដោយទីភ្នាក់ងារស៊ើបការណ៍សម្ងាត់បរទេសរបស់រុស្ស៊ីថា៖ «យោងទៅតាមការស៊ើបការណ៍សម្ងាត់ដែលទទួលបានដោយទីភ្នាក់ងារចារកម្មបរទេសរបស់រុស្ស៊ី ទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន និង វ៉ាសូវី កំពុងធ្វើការលើផែនការ បង្កើតការគ្រប់គ្រងយោធា និងនយោបាយដ៏តឹងរ៉ឹងរបស់ប៉ូឡូញ លើទ្រព្យសម្បត្តិប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់ខ្លួន នៅក្នុងប្រទេសអ៊ុយក្រែន»។

តាមរ៉យទ័រលោក ស្តានីសឡ ហ្សាន (Stanislaw Zaryn) អ្នកនាំពាក្យអ្នកសម្របសម្រួលទីភ្នាក់ងារពិសេសរបស់ប៉ូឡូញ បាននិយាយថា៖ «ការកុហកអំពីផែនការរបស់ប៉ូឡូញ ក្នុងការវាយប្រហារភាគខាងលិចអ៊ុយក្រែន បានកើតឡើងជាបន្តបន្ទាប់ជាច្រើនឆ្នាំមកហើយ។ គោលបំណងនៃការឃោសនារបស់រុស្ស៊ី គឺដើម្បីជំរុញការមិនទុកចិត្តគ្នារវាងអ៊ុយក្រែន និងប៉ូឡូញ ធ្វើឱ្យខូចដល់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការប្រទេសទាំង២»។

គួរបញ្ជាក់ថា កន្លងមក ប្រទេសប៉ូឡូញ ធ្លាប់បានកាន់កាប់ទឹកដីអ៊ុយក្រែនមួយផ្នែក តាមពេលវេលាខុសៗគ្នាក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រ ដែលចុងក្រោយបំផុតនៅចន្លោះសង្គ្រាមលោកទាំងពីរ។ អ៊ុយក្រែនខាងលិច រួមទាំងទីក្រុង លីវីវ (Lviv) ត្រូវបានបញ្ចូលទៅក្នុងសហភាពសូវៀតនៅចុងបញ្ចប់នៃសង្គ្រាមលោកលើកទីពីរ។

ពិតណាស់ ទីបញ្ចប់នៃអ្វីៗមិនបានកើតឡើងភ្លាមៗនោះទេ ពោលគឺជិត ៨ ឆ្នាំមុន ពេលដែលលោក Putin បានបញ្ជូនទ័ពរាប់សែននាក់ចូលទៅក្នុងប្រទេសអ៊ុយក្រែនកាលពីថ្ងៃទី ២៤ កុម្ភៈ រុស្ស៊ីបានកាត់បញ្ចូលតំបន់ Crimea មកជាទឹកដីរបស់ខ្លួន ហើយបានចាប់ផ្ដើមធ្វើសង្រ្គាមស្រមោល «Shadow War» នៅតំបន់ Donbas។ ចាប់តាំងពីពេលនោះមក ប្រជាជននៅតំបន់នោះបានប្រយុទ្ធគ្នា និងបានស្លាប់នៅក្នុងអំពើហិង្សានៅភាគខាងកើតប្រទេសអ៊ុយក្រែន ខណៈពេលដែលពិភពលោកទាំងមូលគិតថា វិមានក្រឹមឡាំងបាននិងកំពុងព្យាយាម «កាត់យកដែនដីនេះ» ចេញពីរដ្ឋអធិបតេយ្យមួយ។

សេណារីយ៉ូទី (១) ៖ ប្រទេសរុស្ស៊ីអាចមានជ័យជំនះក្នុងការ លុបបំបាត់អ៊ុយក្រែន ពីភាពជារដ្ឋឯករាជ្យនិងអធិបតេយ្យភាព។ ប្រការនេះនឹងលើកជាសំណួរភ្លាមៗអំពីអត្ថិភាពរបស់ប្រទេសជិតខាងអ៊ុយក្រែនដូចជា Moldova និង Georgia ព្រមទាំងប្រទេសដែលជាសមាជិកអង្គការ NATO មួយចំនួន ដូចជាប៉ូឡូញ និងបណ្ដារដ្ឋនៅតំបន់ Baltic ជាដើម។ ប្រសិនបើអង្គការ NATO ត្រូវបានទាញចូលទៅក្នុងជម្លោះដោយផ្ទាល់ជាមួយរុស្ស៊ី នោះសង្រ្គាមនេះនឹងរីករាលដាលយ៉ាងឆាប់រហ័សនៅទូទាំងទ្វីបអឺរ៉ុប។ ដោយសារហានិភ័យខ្ពស់នៃជម្លោះដោយប្រើអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ ប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យទាំងអស់នៅអឺរ៉ុបនឹងត្រូវបានគំរាមកំហែងពីសង្គ្រាមនេះ។

ចំពោះសេណារីយ៉ូទី២ វិញ ៖ លោក Putin អាចនឹង បរាជ័យនៅក្នុងសង្គ្រាមជាមួយអ៊ុយក្រែន បើទោះជាលោកបានប្រើប្រាស់នូវមធ្យោបាយយោធាដ៏ឃោរឃៅបំផុតនៅក្នុងសង្គ្រាមរួចទៅហើយក្ដី។ប្រទេសអ៊ុយក្រែននឹងអាចរស់រានមានជីវិតជារដ្ឋអធិបតេយ្យ ដោយសារភាពក្លាហានរបស់ប្រជាជនខ្លួន និងការផ្គត់ផ្គង់អាវុធនិងជំនួយហិរញ្ញវត្ថុពីលោកខាងលិច។ ប៉ុន្តែ ដោយសារមេដឹកនាំរុស្ស៊ីបច្ចុប្បន្ននឹងបន្តកាន់អំណាចដដែល នោះរុស្ស៊ីនិងអ៊ុយក្រែននឹងស្ថិតក្នុងស្ថានភាពមិនឈ្នះមិនចាញ់។

ចំណែកឯសេណារីយ៉ូទី៣ ៖ គឺអាចនឹងមានបទឈប់បាញ់មួយ ដោយឈរលើមូលដ្ឋាននៃការចរចាដោយមានការសម្របសម្រួល។ ទោះជាយ៉ាងណា ជម្រើសមួយនេះទំនងជាមានសង្ឃឹមតិចតួចណាស់នៅពេលនេះ ដោយសារតែអំពើឃោរឃៅដែលបានប្រព្រឹត្តឡើងដោយកងទ័ពរុស្ស៊ីនៅទីក្រុង Bucha និងនៅទីកន្លែងផ្សេងទៀត។ខណៈពេលដែលសេណារីយ៉ូទី១ គឺជាជម្រើសដ៏អាក្រក់បំផុត បើយោងតាមទស្សនៈរបស់អឺរ៉ុបនិងលោកខាងលិច សេណារីយ៉ូទាំង៣នេះនឹងរារាំងដល់ការវិលត្រឡប់ទៅរកស្ថានភាពដើមឡើងវិញ។

អ្នកវិភាគថា អឺរ៉ុបគួរគិតឡើងវិញអំពីគោលនយោបាយរបស់ខ្លួនជាមួយចិន ព្រឹត្តិការណ៍សំខាន់ៗពីរដែលបាន «កំណត់ឬក៏កំណត់ឡើងវិញនូវឥរិយាបថរបស់ទ្វីបអឺរ៉ុបចំពោះប្រទេសចិន» គឺសង្គ្រាមនៅក្នុងប្រទេសអ៊ុយក្រែននិងរបៀបដែលចិនមានប្រតិកម្មចំពោះសង្គ្រាមនេះ និងសមាជគណបក្សកុម្មុយនីស្តចិនលើកទី ២០ ហើយនឹងលទ្ធផលរបស់សមាជនេះ។ នេះបើតាមការបញ្ជាក់របស់លោក Ireneusz Bil ដែលជាប្រធានអង្គការ Amicus Europae Foundation នៅក្នុងទីក្រុងវ៉ាសូវីនៃប្រទេសប៉ូឡូញ នៅក្នុងកិច្ចសម្ភាសន៍តាមទូរស័ព្ទមួយជាមួយនឹង VOA។

លោក Bil បានបញ្ជាក់បន្តថា ទ្វីបអឺរុបនឹងកាន់តែយល់ដឹងជាងមុនអំពីផលវិបាកនៃការផ្ដោះប្ដូរបច្ចេកវិទ្យាជាមួយនឹងប្រទេសចិននិងការវិនិយោគពីប្រទេសចិន និងកាន់តែប្រយ័ត្នប្រយែងជាងមុននៅក្នុងដំណើរការត្រួតពិនិត្យ បើប្រៀបជាមួយនឹងបទពិសោធន៍កាលពីលើកមុនៗដែល «មិនមានការគិតឱ្យបានហ្មត់ចត់ម្ដងទៀតអំពីការវិនិយោគរបស់ចិននៅក្នុងទ្វីបអឺរ៉ុប»។

សភាពការណ៍សឹកអ៊ុយក្រែន៖ មេដឹកនាំធំៗ រួមទាំង មេដឹកនាំ អាមេរិក ថ្ងៃនេះ ជួបប្រជុំគ្នានៅ ប៉ូឡូញ ដើម្បី រៀបចំផែនកការថ្មី ប្រឆាំងរុស្សី-- ជំហរអាមេរិក គឺរក្សាប្រទេស អ៊ុយក្រែនធ្វើជាតំបន់ទ្រនាប់ Buffer Zone រក្សាសង្រ្គាមនៅ អ៊ុយក្រែន មិនឲ្យឆ្លងចូល ប៉ូឡូញ។ បូឡូញ ជាមដឹកនាំ ប្រទេស វេទិការសន្តិសុខក្រុងវ៉ាសូវី ដែលមានប្រទេសជាង ៩០ ជាសមាជិក ចំណែក អាល្លឺម៉ង់ ជាប្រធាននៃ សហភាពអឺរ៉ុប ដែលមានប្រទេស ២៧ ជាសមាជិក។ បូឡូញ មានសត្រូវសួរពូជ គឺ អាល្លឺម់ង់ និង រុស្សី។ បូឡូញ រារាំង សន្តិសញ្ញាសន្តិភាពអ៊ុយក្រែន ព្រោះសន្តិភាពនាំឲ្យ បូឡូញ នៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ អាល្លឺម៉ង់ សន្តិភាពនាំឲ្យ ទ័ពរុស្សីខ្លាំងក្លា ដូច្នេះ ដើម្បីធ្វើឲ្យទ័ពរុស្សីខ្សោយ ប៉ូឡុញ ត្រូវតែរារាំងសន្តិភាព នៅ អ៊ុយក្រែន ។

ផែនទី ភូមិសាស្រ្តនយោបាយ ប៉ូឡូញ

ភូមិសាស្រ្តនយោបាយ ប៉ូឡូញ ខាងក្រោមនេះ ជាការ វិភាគ ឬ ការចោទប្រកាន់ របស់ អ៊ុយក្រែនចំពោះ រុស្សីថា មាន ៥ ចំណុច គឺ រុស្សីប្រឆាំង តំបន់បាល់ទិច, រុស្សីយកសាសនា Orthodox ឈ្លានពានអ៊ុយក្រែន, រុស្សី ចង់ពង្រីកទឹកដីជាពិភពរុស្សី, រុស្សីគ្រោងបង្កើតតបន់់ អាស៊ីអឺរ៉ុប និង រុស្សីប្រឆាំង ហ្វាស៊ីសអាល្លឺម៉ង់ ដែលមានទាំង អ៊ុយក្រែនដែរ។